Сәкен ИманаСов шығармалар жинағы ІІ том Өлеңдер



Pdf көрінісі
бет10/22
Дата27.03.2017
өлшемі0,96 Mb.
#10509
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   22

155
154
Жатып кеп баламызды жамандадық
біткенше діннен безіп немереміз.
Бесіктен белі шықпас бала көріп, 
болды ма бой көтерер далада ерік. 
Көзіміз, сөзімізді төңкердік кеп, 
өзіміз баяғыдай қала беріп.
Қылышты, ер ұстайтын, езге қиып, 
ырысты ел басына сөзбен үйіп, 
Айналып келе-келе келемежге, 
болмадық қаншама бір көзге күйік.
«Батырың» ат орнына мінбе мініп, 
ақының тыңдайды оны күнде егіліп. 
Бәлденіп, бәлсінбей де отыр құдай, 
кім білсін, қалсын дей ме үргені үріп.
Жыртыла берсін дей ме тегін көмей, 
кім білсін, отырғанын неге үндемей, 
Күнәдан арылтар ма, тарылтар ма, 
бір күні жарылқар ма жерін кедей.
Әзірге тірлігіміз көңілге дем, 
өзгеріп бара жатыр өмір деген. 
Ән қайда – еңсемізді көтергендей. 
дән қайда – көкірекке себілмеген. 
* * *
Бақытым да бар, сорым бар, 
Алматым болды алданыш. 
...Бабалар жатқан қорымдар 
Алакөл жақта қалды алыс.
Түсейін отқа, топқа да, 
қаланың құлқы дарымас, – 
Бойымда менің тек қана 
даланың қаны бары рас.
Бұлақтың демі буша атқан, 
тарта ма қырдың таңы әсем, – 
Жықпылға жылқы жусатқан 
Қамбар атаның баласы ем.
Кеудемде бұғып байырғы ән, 
берекемді алса бекзат үн, – 

155
Қырқада қойын қайырған 
шопандар еді жекжатым.
Сағынып барып жайлауды, 
сайлардан салқын желі ескен, 
белдеуде бедеу байлаулы, 
жататын кісің емес пе ем!
Бір ауыз сөзге тоқтамақ, 
шешілмей келіп көне дау. 
Солардың жоғын жоқтап-ақ 
жүргенім менің жөн еді-ау...
Далаға сыймай жүрген ұл, 
қалаға сіңіп, енді ұқты: 
арғымақты аңсар бұл көңіл, 
азға да бүгін көндікті.
Мал айдап қайтқан қырқадан, 
сағынып қойып кейде елді. 
Заманы тыныш, 
жұрты аман
жүргенге шүкір дейді енді?
Айналмақ емес кірмеге, 
болмайды қала құрбаны. 
Гүлден де, 
туған тілден де 
қыр иісін іздеп тұрғаны.
Көпсінбес қазақ өлеңі, 
қонысын таңдап қонды ма, – 
Қиялау жермен келеді 
Ұмытпай келген жолды да.
Жалбырап желге етегі, 
тұрғандай ықта байлаулы ат. 
Кей-кейде бөсіп кетеді
жүргендей болып жайлауда-ақ.
Дауысы бірде жетсе елге, 
Ырқына бірде жыр көнбей. 
болады таныс тепсеңде 
жылқы қайырып жүргендей.
Төгіліп-тасып көңіл бір, 
кей-кейде күйіп кетіп іш. 

157
156
Ұмытпақ емес тегін бұл, 
ұмыту арты – өкініш!
...Тау жаққа барып жылына 
қыдыратын ем құрбыммен, 
арғымақ түгіл 
пұлына
бір такси таппай тұрмын мен!
* * *
Тектіні көріп тебінген, 
делебем қанша қозғанмен, 
жаралды дейтін темірден, 
жүйке де бүгін тозды әбден!
Шағылды тауым,
шаршап құр, 
шалдығып шалғай жолда мен, 
Ару да құштым аңсап бір, 
амалым қанша –
болмады ем...
Арғымақ-ойым ұшты алға, 
бауыры бірде жазылып. 
Озам ба деген тұстарда, 
алдап бір соқты аз үміт.
Тұрмады баста назды ұғып, 
тұрлаусыз бағы аз күндер, – 
азғырмас жерде – азғырып, 
жазғырмас жерде жазғырды ел.
Шабдарға шабан қамшы ұрып, 
малшынып терге терлігім, 
кешегі күшік қарсы үріп, 
жаншыла бердім мен бүгін!
Жанымды жайлап бір секем, 
жапыра бәрін ормай тіл, 
Өлең де бүгін кіл шетен, 
өмірі ұзақ болмай тұр.
* * *
Көбейе берсе мұңлы күн, 
дүние қалай болмас тар. 

157
Шымбайға батып шындығым, 
шыдамай кеткен жолдас бар.
Бағымды сынап, ел көшін, 
бастасам деген тұстарда, 
терісі тарлау теңдесім 
тепсіне келіп,
түсті алға.
Жаурады жазда жаным кіл, 
түсіне қоймай жұрт әлі, 
теріске бағып тәлімді ұл, 
діңкемді құртып жүр тағы.
Дүбірді көріп, 
құлшынып,
делебем күнде қозғанмен, 
икемге келмей тіршілік, 
жүйкем де түгел тозды әбден!
* * *
Жапырағы селдіреп баяғыда-ақ, 
салқын тартып барады саялы бақ. 
Қай жағыңа қарманып,
қарасаң да, 
қарашаң да қалыпты-ау таянып-ақ...
Қай жағыңа қарманып қарамашы, 
қызықтыра қоймайды тал арасы, 
Төңірегің түп-түгел тозғындала, 
бозғылдана бастаған бар ағашы.
Бойжеткеннің біреуін танымаппын, 
біздер үшін кеткен бе сәні бақтың
болып еді күндізі бұлыңғырлау, 
келе жатты жұлдызы жамырап түн.
Жүгіріс те, 
жүріс те саябырлап, 
көншітпейді көңілді баяғы ырғақ. 
Өгейсірей бастаған сезімді де, 
өзімді де,
сені де аядым, бақ! 

159
158
КҮнІ КЕШЕ
Күні кеше болдым да бір досқа тап, 
амандасқым келіп еді төс тақап, 
байқамады, –
байлықта ма зейіні, 
әлде құрғыр көкейін тек тесті атақ?
Қайдан келе қалып еді ол мұнда, 
тіксініп сәл,
тұра бердім орнымда. 
енді барып ерегесем несіне, – 
мен емес ем сұмырайың,
сорлың да.
Жолдасым деп жүруші едім мұны мен, 
жігіт құрлы көрмеді ме құны кем, 
Өз басыма келгені ме ақыры, 
тіршілікте талайларға күліп ем.
Есеңгіреп қалсам керек мен мүлде: 
бөлінгені осы ма деп енді ірге, 
көз жасымды сүртіп алдым байқатпай, 
жұрт ішінен былай шыға бердім де... 
* * *
Құдай-ау, төбемнен тағы ұрдың, 
аңырдым,
есімнен жаңылдым, 
сағымның сынғаны осы ма, 
сабылдым қаншама, сағындым!
Сабыр қыл, дедім де, сабырлым, 
аңырдым,
есімнен жаңылдым, 
несіне қағындың, құдай-ау, 
жарығын өшіріп шамымның!
Сабылып,
санымды сан ұрдым,
сарылып,
сарғайдым,
сағындым.
Шағылып тауым да бұл күнде, 
қамығып,
қара ішік жамылдым.

159
Не жазып, мен неден жаңылдым. 
жаныма болмады-ау дамыл күн, 
бойымды көтертпей бір сағат, 
тұмшалап тұрғаны-ай қалың мұң!
Құдай-ай, несіне қағындың, 
аңырдым, есімнен жаңылдым, 
болам деп тұрғанда –
болдырмай,
оңдырмай төбемнен тағы ұрдың! 
БҰЛаҚ БаСЫнДа
Егілгеннен енді кеп, 
не шығады, балбұлақ? – 
Ағаш басы селдіреп, 
қаңырап-ақ қалды бақ.
Былдыр-былдыр еткенмен, 
балғын денең мұздай ма? – 
Қыдырыстап көп келген 
құба талдай қыз қайда?
Жатпаған соң шұбап із, 
жадырамай тұрды өңір, 
қайда кеткен 
құба қыз
қарап қойып жүрген ұл?
Сенен алған әсерін 
тауысатын күй айтып, 
қайда кеткен жас өмір 
төңірегін мұңайтып?
Мөлдіреген көзінде 
тұнып қана тастарың, 
енді бүгін 
өзіңде
ұмыт қала бастадың.
Басылды ма күркірің, 
жабырқамай, 
жайлап ақ, – 
Тағдыр деген шіркінің 
кейде осылай тайғанақ. 

161
160
Егілсем де күндікке, 
ем болмады тыңдап ән, 
Тұрлауы жоқ тірлікте 
кімнің сағы сынбаған!
Тарылам деп өріс тұр, 
жасы мейлің, 
жасыма, 
құбақан қыз, 
келісті ұл
келмей кетті басыңа.
Егілгеннен енді кеп, 
не шығады, балбұлақ, 
бұта басы селдіреп, 
бұйығып-ақ қалды бақ! 
* * *
Ішінен қайталап бір күйді, 
күн күйді,
қозы-лақ мүлгиді, 
тозып-ақ бара ма қыраттар, 
жырақтар – қыранды, 
қырғилы.
Күйелеп-күйелей көкті де, 
құдайы көрместей етті ме, 
бау-бағың биедей шұрқырап, 
тауларың түйедей шөкті ме?!
Жорықтан оралған жандайын, 
тобарсып барады таңдайым. 
Үкісі үлбіреп қамыстың, 
үрпие қалыпты тал, қайың.
Арғымақ арқырап ақпайды, 
балбұлақ сарқырап жатпайды. 
Көненің көзіндей көрінген, 
төбенің басынан бақ тайды.
Құмдары сырғиды мұң еріп, 
шыңдары мүлгиді түнеріп. 
Шыдамы таусылған батырдай, 
дәрменсіз шынары шіреніп...

161
Күн нұры алдаған тұл емен, 
тұлдыры қалмаған,
жүдеген, 
Қаздарын қондырмай көліне, 
даланың желі ме үдеген?
Тамызым, 
десем де, 
тамыз-ақ,
үдеп тұр әлгі бір аңызақ. 
Тозып-ақ кеткен қыр-беткейге 
қозы-лақ барады тағы ұзап.
Кінәлі баладай бүрісіп, 
қарағай тұр әлі құнысып. 
Діңкемді құртып-ақ менің де, 
көгімде қарақұс жүр ұшып. 
* * *
Айдын көлім, 
не болады аяғы?
Әй, білмедім, – 
шер шөгеріп еңсемді,
көңілімді, 
өршеленіп барады қайғым менің!..
Айна көлім,
ақ батаңа қолымды жайған едім, – 
бірте-бірте жағасы жаймалана, 
қайда бара жатырсың, қайран елім?
Алакөлім,
аңсары ауып тұратын балаң едім. 
Не болар деп ендігі өмірі де, 
көңіліме бірауық қара менің!
Әй, білмедім,
кеше сен де өзімдей айбынды едің,
жағасы да,
даласы жүдей түсіп,
үдей түсіп бара ма қайғым менің.
Жасымаса деп едім айдын көлім
әй, білмедім, 
білмедім, 
әй, білмедім!.. 

163
162
* * *
Кеше біз де дүбірлі дүрмекке еріп, 
жұрт ішінде жүріп ек құрметтеліп. 
Көп көрді ме соны да, 
жек көрді ме,
қарай берді қу тағдыр күлбеттеніп.
Көп алғаным бар шығар, 
аз алғаным,
келіп еді әлі де базарлағым,
бір түйіліп төбемнен бұлт үйіріп,
көрмейсің бе шіркіннің сазарғанын.
Көп көрініп кетті ме көжем менің, 
көрмейсің бе көгеріп, безергенін. 
Бар еді ғой әлі де бармаған жер, 
баспаған тау, 
балықты өзендерім.
Қона қалар деді ме кезбе бақыт, 
қайда барсам,
қоймады,
көзбен атып, 
Қараулардың қалтасын қалыңдатты 
күні-түні малтасын езген уақыт.
Елден көрмей ернімнің кезергенін, 
барлығынан біржола безер де едім, 
дегеніме жеткізбес ертең мені, 
желкемдегі жендеттің сезем демін!
* * *
Апыр-ай, ай мен күннің аманында, 
алданып,
азып-тозып барамын ба, – 
мұздайды жиі-жиі жүрек шіркін, 
сыздайды бұрынғы орны жараның да.
Тіршілік бар ма мені шаршатпаған, 
күніге қу жанымды қанша ақтарам, – 
Толмай-ақ келе жатыр көңіл итің, 
болмай-ақ бақ-дәреже,
мәнсапқа алаң.

163
Бүлініп,
баяғыдай гүл кешер ем, 
бұл күнде кімге налып,
кімге сенем? – 
көңілдің қала-қала меселі іштен, 
кетпеді кешегі ішкен мұң кеседен.
Осынша түңілдің деп ерте неге, 
өзегім өз-өзінен өртене ме? – 
Айналам алай-түлей борағандай, 
отырам орана алмай көрпеме де.
Күніге күте-күте ерлік үнін, 
көңілім бәріне де көнді бүгін, 
Сен де бір шырылдамай, 
демал, арым, 
кім білсін,
не боларын ендігі күн! 
БІР ІнІГЕ
Қарағым-ай,
соншама сен кім едің?
Қитығыма тимеші енді менің!
Жақпай бара жатыр-ау айналаңа
кекірейіп,
керіле кергігенің.
Тәйтік ұлдың бірі ме ең «танымалы»,
өкпең неге соншама қабынады?
Ақыл айттым,
азырақ батыра айттым,
амал қанша,
біреуі дарымады!
Бейпіл күліп,
біресе бейпіл налып,
бір-ақ сәтте байқаттың кейпіңді анық.
Сендейлердің туарын білмегені-ау,
«Сөз сүйектен өтеді», – дейтін халық.
Дарымады, қайтейін, амал қанша, 
шаптыққанмен не пайда жамандарша! 
Жетпей тұрған жетеңе жете ме деп, 
қор қылдым-ау сөзімді саған барша. 

165
164
аҚЫЛ
Аумайды мынау өзіңнен, 
Анау да сенен аумайды-ау, 
апыр-ау, бала кезіңнен 
арылмай қойған қандай дау?
Қырқада қыдыр, 
көкке шық, – 
қазақтың сендей ұлдары, – 
етінен тіпті ет кесіп 
беруге дайын тұр бәрі.
Анауда жақсы, 
мынау да,
алдыңнан шығып әр күні, 
кемсеңдей қалсаң, –
жылауға
дап-дайын тұр ғой барлығы.
Қағынбай ғана жүрші өзің, 
елпілдеп тұр ғой ел, міне, 
аузыңнан шыққан бір сөзің 
далада қалып көрді ме?!
Жайыңа жүрші,
шамданбай, 
тусаң да жұрттан сен бөлек, 
аспаннан түсе қалғандай, 
адыраң қаға берме көп! 
* * *
Өкпелеп итіне де,
битіне де,
бұзылып бара жатыр ұйқы неге, – 
күлді ме қайдағы бір сұмырайлар, 
үрді ме құдай атқыр күйкі неме?
Қатарлас,
қарады деп,
ер кекиіп, 
Қайтерсің беттің арын белге түйіп, – 
Ашылмай қарсыластың қабағы да, 
жүрген жоқ табаны да жерге тиіп.

165
Бұл күнде жалпағынан қырды басып, 
біреулер қатарынан тұрды ма асып, 
құрбымен күш сынасып шыға келер, 
кеу-кеулеп,
кеуделерін ұрғыласып.
Өзіңнен төмендер де,
кемеңгер де, 
еңіреп елдің қамын жегендер де 
алқынып,
алып-ұшқан көңіліңді 
айналып отырып-ақ бөгер демде.
Ол үшін жылайсың ба,
күлесің бе, 
әйтеуір, жүрсін дейсің ұл есінде, – 
көңілің шарламас та қиырды аса, 
өзіңе бұйырмаса үлесің бе!..
Қарамай қауқарына хал-шаманың, 
жасымнан иілуді ар санадым, – 
таппадым туралықтың жолын өңге, 
қайда жүр сонымен де жанса бағым!
Көріп ем қыр көрсетіп жатқа біраз, 
одан да ұтып келе жатқаным аз, 
Не қалды бардан безіп,
тоналмасқа, 
көңілім одан басқа таппады лаж.
Бұл күнде әлекедей жаланбайды ән, 
титықтап,
тығырыққа қамалды айлам.. 
...Жаман деп барлығынан безер едім, 
жақсыны, шіркін, бірақ табам қайдан?! 
* * *
Жалықтырды бәрі де,
барлығы да – 
үмітімді ұзатып таң нұрына, 
жауар бұлттай түнеріп,
түйілгенім, 
күйінгенім замана тарлығына,

167
166
қарап тұрып,
қайдағы үнге еміне, 
кейігенім –
құр өткен күндеріме, 
болмашыға балаша алданғаным, 
шамданғаным бір иттің үргеніне.
Кеміді де, деп, кейде отым менің, 
Қайрай түсіп өзімді,
бекінгенім, 
енді-енді мен емексіп,
өмір өтіп, 
өткеніне өкпелеп, 
өкінгенім.
Алдап қашып,
арманым жеткізбесе, 
алабұртқан көңілім
көкті іздесе, 
күйкі тірлік күніге өткел бермей
от басынан әріге өткізбесе,
ағайынның өсегі, сүйрелеңі, 
сыйғызбаса әліде үйге мені, 
қиып түсер қылыштай тілімнің де,
білімнің де септігі тимегені,
арының да, 
ашулы дарының да, 
аяқасты айналып, бәрі мұңға, 
шиебөрі 
шулаған
талап өңшең, 
қала берсең баяғы қалыбыңда,
Қалмай үріп қайдағы қандендері 
шәуілдесе –
жан алып,
жан бергелі, 
тұлпарымды тіршілік зорықтыра, 
торықтыра бастаса әлден мені.
Қалмаған соң басқадай айла-амалым, 
дүбіріне қосылып айналаның, 
жүрегіңді жұмыспен жылытасың, 
ұмытасың қаныңның қайнағанын! 

167
аҒаЛаР
Ардақты асылзада ағалар-ай, 
сендерді жүрміз бе әлі бағаламай, – 
өнеге емес пе еді өмірлерің, 
көңілің
көлден ұшқан шағаладай.
Алдырмай асу бермес өрге белін, 
серт берсе –
семсер болып сермелерім, 
біздерді қыл көпірден өткізген де, 
бұл күнге жеткізген де сендер едің!
Ес тұтып өздеріңді өспеп пе едік, 
қашан біз алдарыңнан кескектедік, 
сендерді дауға қойды ел,
жауға қойды, 
қарулы қолдарыңа кескек беріп.
Жаралған жөні бөлек ұл едіңдер, 
тілеуін туған елдің тіледіңдер, 
жыртығын жамадыңдар қара жердің, 
иықпен аспанды да тіредіңдер.
Біз үшін дауылға да дара барар, 
аман-сау жүріңдерші,
нар ағалар, 
ұл бар ма болам дейтін,
толам дейтін, 
алдымен өздеріңе қарап алар.
Кеншілер, 
кемеңгерлер,
ғұламалар –
жарқылдап арамызда жүр ағалар. 
Бұлт қонса басымызға, 
бақыт үркіп – 
қасқайып,
қарсы қарап тұра қалар!
Ардақты асылзада ағаларым, 
өтсін жыл, 
өтсін өмір –
санама күн, – 
ызғарға алдырмайды ел сенімі, 
біз барда жыртылмайды жағаларың! 

169
168
* * *
Біреудің пайдаланып бет-беделін, 
балтырым сыздамады текке менің, 
Барында жылмақай қу, 
жұмақтан да
бізге орын тие қоймас деп келемін.
Тыныштық беріп, түге, құлағыма, 
солар-ақ бара берсін жұмағына. 
Өмірден өтсем болды күліп анық, 
шабыттың мініп алып пырағына.
Солар-ақ пейішіңді иеленсін, 
құшақтап,
хордың қызын сүйе берсін,
Алматы арулары аман болса, 
бар шығар бұйырғаны,
тиер еншім.
Барында бұрқыраған бойда шабыт; 
бағдарлап,
байқар болсам,
ойға салып:
жүргенде жылмақайлар.
сумақайлар,
біздерге орын тие қоймасы анық.
Сондықтан жоққа бола жырымдалып, 
күйініп,
көрінгенге ұрынбалық. 
Солар-ақ кіре берсін жұмаққа да, 
қаласа,
тамұққа да бұрын барып. 
* * *
Жарқыным-ай, жетпегендей күндегің. 
енді кілең келді білем жүндегің. 
мақтасаң да,
даттасаң да қыңқ етпес, 
жуас түйе көргенің бе,
кім дедің?
Білместігім болар бәлки, бұл менің, 
көтермедім көрінгеннің үргенін, 

169
басымнан құс ұшырмадым, 
содан ба,
жақсымен де жағаласып жүргенім... 
Басқаларға ұнамай ма,
ұнай ма,
өзім ойлап таба алмадым бір айла, 
Әкіреңдер әкім түгіл, 
тегі мен
құл бола алмай кетсем керек құдайға. 
Жұрт алдына түсіп кетсем,
көрермін,
ең сорлысы бола алмаймын, 
тегі елдің. 
Қалғып-мүлгіп көне берер жүндеуге, 
мені саған жуас түйе деген кім?!
* * *
Ағайын, мазалаңдар,
жазалаңдар, 
бекерге мені бірақ қажамаңдар. 
Жүйкесі жұқа біткен жүрегімде 
түйірі бұзылмаған таза қан бар.
Шерлі ме,
шетінеулі шерменде ме, 
аярмын таза қанды елден неге, 
Жұмсаумен жақсылыққа тауысайын, 
қаласаң –
ауысайын сендерге де.
Қара бұлт қоюланып аспанында, 
лажсыз лайлана бастадың ба, 
жаныма бір үңілсең мына менің, 
тазарып шығар едің қас-қағымда.
Түсінбес тірлік үшін күн кешкендер, 
күні үшін көрінгенге мінгескендер. 
жасарып шыға келер қас-қағымда 
жанына жақын келіп тілдескендер.
Ағайын,
мазалаңдар, 
жазалаңдар, 

171
170
тарықсаң – тамырдағы таза қанды ал. 
Бәріне сеніп өтер жүрегім бар, 
күйдіріп,
мені бекер қажамаңдар!
ЖҰБаТУ
Бәтір-ау, түсіп кеткен еңсең неге, 
қиналып, қыстықпа да кемсеңдеме, 
жерден де, елден де әлі жерсің таяқ, 
қайысып, майысар да семсер дене.
Айналаң азамат деп танығанша,
безгің де келер елден анық аңша,
күйерсің,
күйінерсің,
сүйінерсің,
жыларсың,
жығыларсың әлі қанша!
Дәм-тұзын тірлік шіркін тең бөлген бе, 
түсірер әлі талай сергелдеңге, 
әйтеуір...
арманыңның алдағанын, 
жұлдызың жанбағанын елден көрме!
Құрбыңнан қатар өскен кем бе бағың, 
жабығып,
жаба көрме елге бәрін, 
Көкдауыл көңіл бұлтын айдап өтер, 
естілмей қайда кетер сенде бар үн!
Қалпында ерге сенген,
жерге сенген, 
аман жүр, айналайын, сен кеселден! 
Біреуге ұнасаң да, 
жыласаң да, 
оқыста құласаң да –
көрмеші елден!
* * *
Бетім қайтып көрмесе де ешкімнен
бұ тірлікте естімедім сес кімнен, 
достарымның күндестігін қоздырмай, 
дұшпанның да білместігін кештім мен.

171
Білмесем де жалтаруды,
бұғуды,
ойламадым жұрт алдына шығуды, 
басымнан сөз асырмадым, ағайын, 
тасым болса,
жасырмадым,
тығулы.
Өзгелерге өзімдей-ақ сенгелі, 
бір адамды кінәлағым келмеді, 
ағайын-жұрт күле ме деп қорықтым, 
ит екен деп жүре ме деп ел мені! 
* * *
Тереңі-ай мына суат түбінің, 
бере ме құдай қуатты бүгін, – 
қарадай ғана қалтырап барам, 
қайда жүр менің шуақты күнім?»
Күйдіре келер құрбының демін, 
қайда жүр екен нұрлы күндерім, 
арылмады ма азабым бастан, 
тарылғаны ма құрлығым менің!
Жалығып таңнан жарқын атпаған, 
аядай жерге ән тұрақтаған. 
суат түбінің суығы-ай мына, 
қарадай тоңып,
қалтырап барам!.. 
ҚоЛҚа
Бір кәдеңе жарардай, 
қолқа сала келген ең, – 
ымыраға бара алмай, 
ыңырана берген ем.
Осы екен деп өтінген, 
ардан аттай алам ба, – 
от шықпай ма бетімнен 
отандасқа қарарда.
Қырық түрлі қырың бар, 
құрық бойлап көрмеген, 
Кім де болса – 

173
172
қыбын дәл 
табасың-ау сен деген.
Өзгені бір кекетпей 
өте алмайтын не мықты, 
әміріңді екі етпей 
орындайтын болыпты.
Кімі шын дос, кімі құр 
тойдырып жүр қарынын, – 
ымы дайын, жымы бір 
жұрағатқа жарыдың.
Бір кісілік қыры бар, 
беделі бар баршаңа. 
Түсі – құбыл «тіл ұғар» 
туысқаның қаншама!
Арамзада ірі кек 
жоқтығына желіге, 
көп қыртыңның бірі деп, 
қалғаның ба мені де?
Араласпай жүргенге 
арзымайтын даң-дұңға, 
аламын деп бір демде 
алданып-ақ қалдың ба?
Бола салсам мен де кең, 
бетім күйіп қалардай, – 
ыңырана берген ем, 
ымыраға бара алмай.
Ел де, түге... еміне, 
келбетіңе құмар көп
ойламап ең мені де, 
жел бетіңе шығар деп.
Қолда – билік, 
жолда – дау, 
Тоймайды адам құрметке, 
жолыққаның болмады ем, 
мен сияқты бірбетке.
Болды демей бұл қалай 
үзілердей ішегің, 

173
ішің біліп тұрғаны-ай, 
ертең күнім түсерін.
Кімнің бабын табайын, – 
қиын боп тұр маған да, 
сен екен деп, ағайын, 
ардан аттай алам ба?!
СЫнаДЫ мЕнІ
Сынынан өтіп уақыттың, 
сынынан өтіп Бақыттың, 
тірліктің ащы-тұщысын, 
бір кісідей-ақ татыппын.
Қаз басып, қашан, тұрғанша, 
сынады мені жыр қанша. 
Таяқ та жедім тағдырдан, 
басы байлаулы құлдарша.
Құрбым да мені сынаған, 
құрдым да мені сынаған, 
Тәңірі басқа салғанға 
көнбейтін бе еді бұл адам!
Ғашықтарым да сынады, 
пасықтарың да сынады. 
пысқырмай өтіп қасынан 
жасытқаным да сынады.
Алтын да мені сынады, 
даңқың да мені сынады. 
Қайратты жан ба,
жоқ па деп, 
халқым да мені сынады.
Салмай-ақ терең зынданға 
сынап келеді сұмдар да. 
Көзімнен аққан ащы жас, 
өзімнен туған ұлдар да.
Тірліктің темір қақпаны 
қапымды қашан таппады. 
Алқымнан алған тағдыр ит 
айырылмай келе жатқаны!

175
174
Жаныма жапа шектірген, 
қабырғамды да сөктірген. 
қылкөпір сынды қаншама 
өткелдерден өттім мен.
Тұрғанда қызып көкте күн, 
көресім әлі көп менің. 
пенделік жасап әйтеуір, 
абыройымды төкпедім.
Біреулер мұны бөсті дер, 
біреулер үні өшті дер, – 
бәріне төтеп берген деп, 
бір күні бәрін естір ел! 

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   22




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет