Сәкен ИманаСов шығармалар жинағы ІІ том Өлеңдер

215
Арайлым,
айлар бойы жолықпаған, 
көпіршіп көкірекке толыпты алаң, 
Өзіңді күннен-күнге көп аңсайтын, 
тек қана сені аңсайтын болып барам! 
БЕЛГІСІЗ
Не шығар енді келіп өкінгенмен, 
қамығып,
қадіріңді кетіргеннен, – 
көп қыздың бірі екенсің, қарағым-ай, 
көктемнің көбелегі секілденген.
Ғашық та бола жаздап бір күн ерсең, 
тұрасың қона жаздап –
гүлді көрсең. 
Көненің көзіндей боп, қылықтым-ай, 
деп едім,
өзгелерге үлгі берсең...
Ұнаған
қылығың да, 
бұрымың да,
деп едім,
тұңғыш татқан тұнығым ба... 
Кім білген,
үміт,
күдік сыйыспасын 
махаббат дейтін сол бір ұлы ұғымға.
Қамығып,
қалқам, саған кейімедім, 
өзім де алдануға бейім едім... 
Белгісіз –
сенімсіздік араласқан 
ащы ойдан енді қашан сейілерім...
* * *
Отпын дер едім, шоқпын дер едім, 
онсыз да күймей тұрмыз ба; 
ғашық боп көрген жоқпын дер едім 
өзіңнен басқа бір қызға.
Бәрібір оған нанбайтыныңды, 
қалмайтыныңды бұл елден, 

217
216
ұсынып үшкіл балдай тіліңді, 
алдайтыныңды білем мен!
Көңілім содан жиі мұңданса, 
ұға да қойсын мұны кім, – 
Ішімде кеткен күйігім қанша, 
ішілмей кеткен тұнығым.
Шағымда мынау шашым ағарған, 
ауғанда мезгіл бесінге, 
қысылмай сенің қасыңа барған 
қызық сәт қана есімде.
Пәлені басқа үймей түбінде 
кету ме мақсат ендігі, – 
орынсыз отқа күймейтінің де, 
сүймейтінің де белгілі.
Қызығын менен аяды қашан,
думанды,
тойлы,
дулы өмір,
Қалпында бірақ баяғы масаң 
тоймай-ақ қойды қу көңіл!
* * *
Көңілім сені «құрбым» демеді, 
бір күнге мені кешерсің, 
бауырыма басып тұрғым кеп еді, 
балбырай түссем –
несі ерсі!
Айналдым сенің ақ білегіңнен, 
мойныма келіп асылған, 
Жұмылып көзім тәтті лебіңнен, 
жұпар аңқыды-ау шашыңнан.
Қалтырай берген, қарғадай күнім, 
тұла бой толы дірілдеп, 
алдап та сулап,
арбамай бүгін 
алдыма келген түріңнен!
Құшаққа күткен келіп-ақ кірдің, 
қымсына берме текке сен, 
өліп-ақ тұрмын,
көніп-ақ тұрмын 
құрбаның болып кет десең! 

217
* * *
Қаншама қыз-қыз қан қайнап, 
қармана басып, қорқақтай, 
қырсығып тірлік, жанбай бақ, 
қыстығушы едім жол таппай,
телміріп көпке көз үнсіз, 
термелеп айтып аздап ән, 
құралай құрбым, өзіңсіз 
көрсоқыр бола жаздағам;
ащы уын жұтып қайғының, 
айырылған шақта дәрменнен, 
аңсата жетіп, Ай-күліп, 
сен емес пе едің әл берген;
тұрып та жүріп, құлап та, 
әлі де болса торығам. 
Амалым қанша, бірақ та 
саған да сирек жолығам.
Қамымен кетіп бір бастың, 
томсарып бірде баладай, 
Қатарлас құрбы-құрдастың 
көңіліне де қарамай,
Ашынып жүрген кезімде 
өзімді асқақ санап тым, 
жанашыр достың өзін де 
қаншама жерге қараттым.
Таусыла жаздап төзім шың, 
аласұрғанда алқына, 
өнеге болып өз үлгің 
түсуші ем тағы қалпыма
Бастар деп тосын жол қайда, 
кеудемді кернер тың сұрау, – 
амал не, қалқам, сондайда 
қасымда болмай жүрсің-ау.
Тірліктің жолы сан тарау, 
түсе алмай жүрсем біріне, – 
Қадірі бөлек қалқам-ау, 
таусылған ба арман тіріде.
таппадым төте жолды да, 
түңіліп кейде бәрінен, 

219
218
мұратым биік болды ма, – 
жете алмай келем әлі мен.
Шыңдарға шырқау бет түзеп, 
шырқаған шақта қас-қағым, 
желіккен ойға жоқ күзет, – 
жемтігі болды басқаның.
Кеудемде сыңсып байырғы ән, 
жырылып тағы қалдым ба? – 
Сені де менен айырған 
Не десем екен тағдырға! 
* * *
Көбейіп көлеңкелер, 
күн суырда 
Тағдырым айналды ма қырсығуға, – 
тағы да жолықсам ба дейді көңіл, 
өрімдей,
өліп-өшкен бір сұлуға!
Қыртиып қатарласым,
қаруласым, 
бұл күнде жанудан да
налу басым, 
ауызға осындайда үріп салар, 
дүние-ай, жолықтырсаң аруға шын!
Сол болып еркелетер елігім де, 
жөнелсе сүйреп алыс сері күнге, 
көркіне табындырып, 
қағындырып,
есімнен жаңылдырып мені мүлде!
Қарамай қақпайлаған жеңгелерге, 
үздігіп күндіз-түні мен дегенде, 
шығарда жаны бірге тұрса дәйім, 
нем қалды сонда менің өлмегенде!
Барлығын сылтауымның себепті етіп, 
мені де күндіз-түні дедектетіп, 
жол тосып, 
тұрса шіркін,
дірдек қағып, 
биге де құрбысынан бөлек кетіп!

219
Ендігі өзі болып бір сенерім, 
жайымды түсіне де білсе дедім. 
(Осындай қас сұлуды құшып едім!) 
түнімен түсіме еніп жүрсе менің!
Беріліп қайдағы жоқ құса-мұңға, 
еркімді орынсыз-ақ тұсадым ба, – 
мен тегі қарақшының пышағы емес, 
өлермін қаса сұлу құшағында! 
* * *
Қалыңдап күннен-күнге қайғым менің, 
өзіңсіз өтіп жатыр ай-күндерім. 
Тағдырдың тәлкегіне көп алданып, 
бірлесіп тере алмадық май гүлдерін.
Тұра алмай уәдеде, жүз алданып, 
қаншама қиналмадық, қызармадық. 
Тағдырдың арамызға керіп қойған 
арқанын
арпалысып,
үзе алмадық.
Сенің де
дей алмаймын
кінәң қалың, 
болмады-ау бұдан әрі шыдар халің, 
сезімге алып-ұшқан жеңдірсек те, 
сөзімде мен де, жаным, тұра алмадым.
Мөп-мөлдір махаббатым,
шат күндерім, 
қайғым бар қайыстырар аттың белін. 
Ішімнен есіміңді жүз қайталап 
жүрмін-ау,
таңдайдағы тәттім менің!
ЕЛЕна
Алыстан сұрау салған:
«Тірі ме?» – деп, 
қайдасың, құрбым, менің 
тілі бөлек? 
Мен сені ұмытып та барады екем, 
аулыма жүрмеген соң, күніге кеп.

221
220
...Бағзы бір күндер еді-ау, құрбым менің, 
теретін бірге барып қыр гүлдерін, 
ындыны саған ауған көңілімді, 
есімде, алғаш рет білдіргенім;
Үшарал. Би кешінің жазғы алаңы, 
айтылды орыстың да аздап әні, 
жүректің жетегінде кетеміз деп, 
бір өрттің тұтана да жаздағаны.
Дуылдап бар дене де, бетім менің, 
есімде, әлденеге бекінгенім, 
Көкшіл көз, көк көйлекті, алтыншаш қыз, 
аққудың көгілдірі секілді едің...
Түсті ме,
түспеді ме көзі көптен, 
қайран да жиырма бес-ай, сезімі өктем, 
сол түні елік мүсін Еленаға 
құрбылық сөзім өткен...
өзін өпкем... 
Тап болған тасөткелден, көзі көк қыз, 
амалын тап та,
дегем,
өзің өткіз.
...Басталған бұрқ-сарқ есіл махаббаттың 
баянсыз боларын да сезіп ек біз!
Білмеймін, осалмын ба, 
мықтымын ба, 
аз күнде өтті қызық, 
бітті мұң да, 
шыға алмай қала бергем, амал құрып, 
баяғы ата-дәстүр тұтқынында.
Мен сені,
сен де мені ұмытқалы, 
ойлы қыз, отыз жылға жуықтады. 
Отырмын,
ойда жоқта сұрау салып, 
көз жасым көкіректі жуып тағы.

221
Алтын шаш, 
алма мойын, 
көзі көк қыз,
Көл бойын қол ұстаса кезіп ек біз... 
Арада Кербаланың көлі жатыр, 
амалын тап та, 
тағы
өзің өткіз! 
* * *
Асыл айым, несіне жасырайын, – 
(өз жарамды өзім-ақ қасынайын), 
мен дегенде,.. әйтеуір, – 
кем дегенде – дәлдеп атар
тағдырдың тасы дайын!
Балдырғанды бұлақтан тосып елді, 
түзелді ме дегенде көшім енді, 
қағып кете береді 
қайдағы бір жырындылар
жырымдап несібемді.
Бағымнан ба маңдайға дарымаған, 
қандай ызғар кеудемді қарымаған, – 
оңай олжа көргені өзгелердің 
оралмай-ақ келеді әлі маған...
Теріс ұғып тектісі,
қуы – нанбай, 
көңіл бүгін көбінен суығандай. 
Құдайың да қырсығып, 
мен де ішпеген
бара жатыр тіршілік уы қалмай.
Көңіліме көгінен құс аулатпай, 
тұқыртқаны-ай тағдырдың
тұсаулы айттай.
Көншімейтін еді ғой, көзге ілгенің
көбік қарға көмдіре үш аунатпай!
Бірер күндік билікке мәз қағынды, 
қызғанады менің де аз бағымды. 
Құтырғанның бәріне көз түрткі етіп, 
білмедім, тағдырға не жазғанымды!

223
222
СҮЙКІмДІ ҚЫЗ
Бүлдіргендей уылжып піскен ерін, 
піскен ерін үшінен тістеледің. 
Үр қызындай үлбірей бастағанда 
кішкене едің, 
білмеген түске енерін, 
әдемі қыз,
Әлі күнге өзіңнен дәмеліміз!
Құралайдай қырдағы керілгенде, 
еріп сала беретін ерін демде, 
қылдырықтай қыпша бел, 
қаз омырау, 
жаз едің-ау,
 – барлығы,
тегіңнен бе?
Сүйкімді қыз,
түнде кіріп түсіме, ұйқымды бұз!
Үркіп қашқан даланың елігі едің, 
елігіме жетсем деп желігемін. 
Жүрек сыздап барады күннен-күнге, 
дәру болса жарады сенің емің.
Сырғалы қыз,
сұқтанып-ақ сыртыңнан тұрғанымыз!
Ән-жырымның ендігі өзегісің, 
қу келеді қыз деген – сеземісің? 
Не деріңді көзіме қарап айтшы, 
сөз берейін өзіңе кезек үшін,
құралай қыз,
қалай ғана әлі де ұнамаймыз?! 
* * *
Сездім де қабағында сызат барын, 
арамыз ушығуын ұзатпадым. 
Қарсы айтар жауабымды,
сауалымды
көңілдің түкпірінде тұзақтадым. 
Болдық па,
болмадық па, сірә, ғашық, 

223
алайық арамызды бір-ақ ашып, 
Қырда өскен кеше ғана тең гүл едік, 
қайтеміз енді келіп...
кінәласып.
Белгілі неге бірден түңілгенің, – 
икемім аздау болып бүгін менің, 
сен шығар төрің үшін,
орын үшін, 
басқаны баса-көктеп жүгірмедім.
Байлыққа балап таза гүл иісін, 
ұмтыла қоймадым ба «сыйың» үшін, 
Көңілім сен дегенде шалқыр еді, 
алтыннан артық еді жымиысың.
Сұрланып сәл-сәл ғана, 
тына қалдың, 
қамықпа,
мұндайға сан шыңдалғанмын, – 
Керегі маған адал көңілі еді 
жалғанда жаным сүйген бір адамның!
ТҮнГІ ТЕЛЕФон
Іздеп тауып ақыры өзің мені, 
түн ішінде телефон безілдеді. 
Үнің баяу естіліп аржақтағы. 
ашуың да, аптығың сезілмеді.
– Білейін деп... жатты ма, жатпады ма, – 
Кешір, – дедің, – кешірек қаққаныма. 
Ұшып барғым келіп тұр осы қазір, 
Түсіп қалдым деместен қақпаныңа.
Тілің тәтті,
өзің де ұяң едің.
– Иә, – дедім ақырын, – Иә! – дедім, 
Бірге кешкен күндерді есіме алып, 
тіршіліктің талай бір қия белін.
– Қақ төрінде қайқайып жатармысың? 
Екеумізге, – дедің, – бұл ақырғы сын. 
Жөн еді ғой бір келіп қайтқаның да, 
айтқаныңда тұрмайтын қатынбысың?

225
224
Үнің баяу,
әлі де ұяң едің,
– Иә, – дедім ақырын – Иә! –дедім, – 
есіме алып екеуміз бірге өткерген 
тіршіліктің талай бір қия белін.
– Қалай ғана, құдай-ау, қорынбайын, 
Сен шалжиып жатасың,
төрің дайын, 
Келіп кетсең қайтеді? 
Айтқаныңды  
 
өліп кетсем – екі етпей орындайын. 
Үнсіз ғана ішімнен безектедім:
– Жо-жоқ, – дедім – болмайды, жо-жоқ! –
   
 
 
 
            дедім, – 
Мәңгілік пе деп жүрген қуаныштың
аңғара да бастап ем...
тез өткенін.
Бірімізді-біріміз өртеп бөлек, 
есіңде ме өлуге серт еткен ек? 
Ұяң едің;
амалсыз: – Иә! – дедім.
– Жүргенім де бекер ме еркек пе деп!..
... – Келмейсің бе? – 
Шығады үнің қатқыл:
– Маған ұқсап күтумен күнің батқыр! 
...Мең-зең болып қисайдым төсегіме, 
....Шырылдап тұр телефон...
шырылдап тұр. 
СоЛ ТҮнІ
Қуат алып құйқылжыған тәтті үннен, 
күмбір қағып, көкірегім шат күлген, 
аттың басын қоя беріп еркіне, 
айлы түнде ағып келе жаттым мен.
Қараңғы ма, қарамадым, айналам, 
құлағыма шалынады қайдағы ән, 
арғымағым құстай ұшты-ау сол түні, 
ауыздығын аласұра шайнаған,

225
Алдымдағы теңіз бе еді, 
 
   көл 
ме 
еді, 
қайда апара жатыр еді жол мені, 
Сен болдың да маңдайдағы нысанам, 
кең дүние көңілімді бөлмеді.
Кеудемдегі бар сағыныш, 
 
   ентікпен, 
асығып-ақ келе жаттым мен тіптен, 
....Ағараңдап ақбоз үй де көрінді-ау, 
баяғыда маған арнап сен тіккен! 
СЕн БаРДа
Сыңсытып көңілімнің бар сырнайын, 
сен барда
дүниені тарсынбайын, 
болмасын жақсылыққа өмір ділгір,
көктемде көгілдір бүр жарсын қайың.
Сен барда –
аңсап айтар әнім дайын,
өртеніп,
өзім де көп тарылмайын. 
Үзілмей келе жатқан жеті атадан 
басында бақ-дәулеті бар ұлдайын.
жүрейін жұрт ішінде шалқып,
күліп,
өзгеден өмір құнын артық біліп, 
сыбырлап,
саған ғана сыр айтайын, 
кей-кейде
құшағыңда балқып тұрып! 
* * *
Жасымда
(ақыры ауыр сорға ұласып), 
бір қызға құшағымды көрдім ашып... 
Дерліктей,
көріктінің хас Тәңірі, 
өзіме басқа бірі болды ғашық.

227
226
Болмасын маған пенде сезе ме тым, 
біреуі –
мені көрсе безеретін,
Біреуі –
қайда барсам қарауылдап, 
соңымнан күні-түні өзі еретін.
Біреуі –
құрақ ұша күлімсіреп, 
тұратын жанарымен:
«Бұрылшы!» – деп.
Біреуі –
мен дегенде кекірейіп, 
Кергитін,
көргендей-ақ бірінші рет. 
Менсінбей,
бедірейіп – бірі мені, 
біреуі үміттеніп жүріп еді. 
...Екі қыз еске түссе, 
есеңгіреп,
көңілім әлі күнге бүлінеді. 

227
нЕ ЖаЗам!
«Не жазып жүрсің?» – деп  
сұрайды кезігіп қалған  кейбір 
дос-жаран.
Не туралы жазбақпын? –
Баянсызын айтсам ба әлде басымдағы аз 
бақтың, 
кімнің ғана қам көңілін көншітіп, 
кімнің отын маздаттым?
Не жазамын шынында? –
Жұрт ұқпаған
жыртық табан мұңым ба,
ырысым ба – ындыны бір қанбаған,
босқа тозған қылышым ба қынында?!
Не туралы жазайын? – 
Кімге дәрі өксігі мол, 
өкініші аз айың,
қай досымның көсегесін көгертіп,
қай дұшпанның тартқыза алдым сазайын?!
Не жазар ең өзің де? – 
Қайырымы аз халқыңа айтқан сөзің бе, 
сүмелегі сорды қанша миыңды, 
соның бәрін кім еледі кезінде?!
Не жазайын лезде? – 
Тойдым әбден ойлы қанден мінезге, 
ергендерді жазайын ба есерге, 
ерді жығып бергендерді бір езге?!
Кімге керек жылағаның, күлгенің, 
сенің тірі жүргенің? – 
Кімге керек, кімге керек? – дедім де, 
не туралы жазарымды білмедім!
«ӨТКІРДІҢ ЖҮЗІ» кітабынан

229
228
* * *
Даласында майданның
жағасында Сайранның
өтті-кетті, не керек,
қарымтасыз қайран күн,
мықтылардай өзімді, ұқтыра алмай сөзімді
түлкі бұлаң тірліктің тазысына айналдым.
Қайырыла қарасам – өкініші аз, өрт те кем, 
күмбірлетіп кеудемде күй қалмапты шертпеген, 
ағармай-ақ қойдым-ау пәле-жала, күйеден, 
таба алмай-ақ, құдай-ау, дауасы жоқ дертке де ем!.
Қарапайым басымды хан ұлына теңгерген 
тарылмай-ақ келіп ем, барымды аяп, мен де елден. 
Үрейімді ұшыра 
үдей түсіп зар-мұңы,
көргенімнің барлығы серуен емес, сергелдең!
Таусылғаны осы-ау деп тау суындай амалдың, – 
жарық күні қолыма жарқыратып шам алдым. 
Қабағын да заманның бағып қойып біресе, 
қағып қойып жүргенім қабырғасын қамалдың... 
ӨЛЕҢІмДІ ҚоРЛама
Бұрынғылар тықты апарып торға да, 
жырындылар жықты апарып орға да, 
шындық үшін жаны шығып, 
шырылдап,
сағы сынып көрген емес сонда да;
абыз болып айтып еді билігін, 
кещелеу бек көмейіне құйды құм, 
сөйте тұра
таңдайынан бал сорып,
соның ғана маңдайынан сүйді күн;
қанатымен қара дауыл соқтыртып, 
тиген жерін ойып еді от бүркіп, – 
кесіп алсаң қан шықпайтын 
миғұла 
есегің де,
есерің де кетті үркіп!

229
Соны көріп, 
«сайтаны» бар не қасқаң 
арпалысты
ат мінсем деп Пегастан,
қайдан білсін,
қанаттының бәріне
қоныс бола қоймайтынын көк аспан;
қатарынан қалмаймын деп қандастың, 
сен де барып шоқтығына жармастың, 
қандырмасын біле тұра шөліңді, 
алдырмасын біле тұра Парнастың;
есің қалмай,
өліп-өшіп екпіндеп,
кеудеңдегі сөніп-жанған отты үрлеп,
қиялданып,
жиі алданып жатпай-ақ, 
адуынды ақын бола кеткің кеп;
арқасында «аза бойғы аз күштің», 
бірі болып шыға келдің «жазғыштың», 
жүрек емес, қолыңдағы күрегің 
қалың жатқан қазынаның қазды үстін;
қарыс емес,
қадірленіп тұтамың,
тоқсан сайын толғата ма кітабың –
бұлбұл үркіп
поэзия бағынан,
қарға барып паналады бұтағын.
Қиқымдарға, сылқымдарға «жыр» арнап, 
қиқуға да қосыласың ұрандап, 
тілің ғана икеміңе көнбей жүр 
тәлпіш қатын секілдене бұраңдап.
Бірақ бүгін жібегі не, бөзі не, 
қарап жатқан қазағың жоқ көзіне. 
...Роман бар, драмаң бар – бәрін жаз, 
өлеңімді қалдыршы тек өзіме!
Жылуы жоқ жырау көрсем оты кем, 
сабағым да кеп тұрады шетінен. 
...Сен де өзіңді зорлай берме, ағайын, 
өлеңімді қорлай берме, өтінем!

231
230
* * *
Тілімнен де, білімнен де шықпай мән, 
ағайынға тие қоймай түк пайдам, 
алты алаштан артылады-ау дерліктей 
ақылым да әдірә қап, бітті айлам.
Дәл айтам деп Демосфендей кескінде, 
ақтарыла сөйлеуші едім қос тілде, 
тәмам елді дүрліктірген даусым да 
керек болмай қала берді ешкімге.
Бәдігіне бас ием деп өзге елдің 
өтті күнім, 
кетті бүгін сөзден құн, 
Ар мен ұят, – 
арсыздық пен аярлық 
тасындай боп теңселеді безбеннің.
Күні туып құлақты мен көздінің, 
түсінер деп тұрсың бүгін сөзді кім, 
біреуі жүр алаңдатып көңілді,
енді бірі жалаңдатып кездігін.
Көңілімді өңірімдей қаусырып, 
сөйлемейтін болып барам таусылып, 
тектілерім теріс қарап бұл күнде, 
ептілерім шыға келді жаусынып.
Қанға сіңген ғадет пе әлде ғұрып па, 
арыз айтып көрген болдым ұлыққа, 
қала-қала көңілдің де өшті үні, 
мөңіреген сиырдай боп тұлыпқа.
Бар еді ғой бір кісілік әл менде, 
енді кімді шақырайын жәрдемге? 
... Сөзім еді өзімді-өзім жұбатқан,
оқымай-ақ қойшы соны, мән берме!...
мЕн аЙТСам...
Өскенімді айтып ем, толғанымды, 
көшкенімді айтып ем, қонғанымды, 
айтып едім бір ғана әулет емес, 
әлеуметтің тірегі болғанымды.
Бала жастан көшімді оңға бұрдым, 
кідіре де қоймадым жолға бір күн, 

231
бағын ашып бердім мен 
құрығанда
тірі жүрген қазіргі он дарынның.
Жалғастырып біресе шерге мұңды, 
жанғанымды айтып ем, сөнгенімді, 
айтып едім, жөн білер Ерге қымбат, 
елге бұлдап көрмеген еңбегімді.
Еліктемей үніне күнбатыстың, 
туған жердің өзінде сынға түстім. 
Еңіреген ер көрсем, ере шығып, 
көппен бірге көз жасын құрғатыстым.
Қайырымға қосып үн, қосып үлгі, 
айтып едім жөнім мен жосығымды, 
түптің-түбі бір жерден шығар-ау деп, 
ұғар-ау деп бір адам осы күнгі...
Қай жерім бар деместен ел құсаған, 
көнді көңіл бәріне, көнді санам. 
Соны айтып ем, шырағым, 
жөн айтып ем, 
түсінбесең... –
не дейін енді саған!
* * *
Қызық күндерім,
...бұзық түндерім.
тізіп тұр ма едің түзден мұң, –
саз үні тынды,
назым – ұтылды, 
аз үмітімді үзген кім?
«Тірі құдайға» 
түрім ұнай ма, – 
құрығы қайда тағдырдың? – 
Ақ таңнан арып, 
жатқан қамалып, 
жақпарға барып 
жаңғырды үн.
Күліп те көріп, 
үгітке де еріп, 
үмітке беріп ырқымды, 
«іріге» көніп, 

233
232
тілі – бөгеліп, 
бүліне келіп 
жыр тынды.
Арды да аттаған,
ханды мақтаған,
сандырақтаған жыршың бар,
Соны көрем де,
сосын
өлеңде
озса озсын деймін кіл сұмдар! 
* * *
Жағынбадым әкіміңе, әмірге, 
жалбарына жалынбадым тәңірге, 
намысымды берген жоқпын қолымнан. 
көнген жоқпын қиянатқа, жәбірге.
Бала жастан алдым солай бекініп, 
маған да ешкім көрген емес зекіріп, 
ала жібін аттамадым ешкімнің, 
аллаңды да мақтамадым өтірік.
Әдетің бе ұлық емес елге ұрсу, 
сен де менен күтпей-ақ қой көлгірсу, 
таза болса – таза шығар көңілің, 
ал біздікі – ағынды су, мөлдір су!
Ат та емеспін тұра қалар жем берсе, 
жақсыларға жат та емеспін – тең көрсе, 
біле алмаспын тірліктің де көп сырын, 
бірақ өмір сүре алмаспын сендерше! 
* * *
Біреуіне исіндім, 
біреуіне исінбей, 
біреуіне сүйсіндім, 
біреуіне сүйсінбей,
біреулерін жақтырдым, 
біреулерін жақтырмай, 
бірін бәйек қақтырдым, 
біріне сын тақтырмай.
Бірін құрмет тұттым да, 
бірін құрмет тұтпадым, 

233
біреулерін ұқтым да, 
енді бірін ұқпадым.
Арамзадан ұтылдым, 
адалынан ұтылмай, 
саналыдан құтылдым, 
жағалыдан құтылмай.
Өңім бе жоқ – түсім бе, 
ендігісін кім білген, 
осындай ел ішінде 
өмір сүріп жүрмін мен!...
* * *
Менің де «у мен өртке» толды-ау ішім, 
Жетпейді әудем жерге зор дауысым, 
Келіп ем достықты да қолдан иіп, 
Көріп ем тон да киіп – тоңбау үшін.
Қайтейін,
жарамады емге бірі, 
Түсінбей әлі күнге ел де мұны, – 
Тонымды иығыма жапты қасым, 
Досымның жатты басым... 
пенделігі.
Өршітіп ішімдегі өртті күмән, 
Түлкідей тіршілік те етті бұлаң. 
Жылғадай ындыныңды қандырмайтын, 
Тұрғаны-ай түгелденбей төрт құбылам!.
* * *
Жеттің бе қуып, жырынды қайғым, 
көріп те қапты төбеңді ел, 
мен әлі де сол бұрынғыдаймын, 
«Не болып кеткен!» – демеңдер.
Қашқанда сенен қайда барамын 
қателігім де көп, тегі 
Аспанды қойып, 
Айға қарадым, 
оған да қолым жетпеді.
Жүрсің-ау деймін жиі есіңе алып, 
қалмайсың менен өкшелеп, 

жүктеу/скачать 0,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: