Семестрлік жұмыс №3

«Тың игеру эпопеясының авторы» атанған Н.С.Хрущевтің 1959 жылы АҚШ-қа сапарлап баруы, сондағы бай фермер Розуэлл Гарсттың фермасына барып көруінен кейін Кеңес Одағында жүгері өсіру қарқыны арта түсті. АҚШ фермерлері малды негізінен жүгерімен жемдейтіні Кеңес Одағы басшысын қызықтырса керек. Бидайдан гөрі жүгері өсіруге баса көңіл бөлінгендіктен, көп қаржы осы дәнді дақылға жұмсалды. Солтүстік Кавказ, Украина мен Молдовада, тіпті Батыс Сібірде де жүгері егу қолға алынды. Осының нәтижесінде Кеңес Одағындағы жүгері егу көлемі үш есе артты. Кеңес Одағының оңтүстік жылы өңірлерінде жүгері жақсы өнім бергенімен, солтүстік өңірлерде бұл науқан толықтай сәтсіздікке ұшырады. Елде ұн тапшылығы пайда болып, бұған дейін астық сатып келген Кеңес Одағы шетелден 12 миллион тоннаға дейін бидай сатып алуға мәжбүр болды. Бұл жағдайдың ақыры Н.С.Хрущевтің 1964 жылы барлық қызметінен алынып зейнеткерлікке жіберілуімен аяқталды. «Тың эпопеясы» аталған дәуірдің бастапқы және оған жалғасты кезеңдері осылай жүрілді. Н.С.Хрущев тұсында басталған Тың және тыңайған жерлерді игеру науқаны Л.Н.Брежнев басқарған дәуірге ұласты. Астықты ел ретінде қалыптасып үлгерген Қазақстан әр жылдары бірде мол, бірде аз өнім алумен тәуелсіздік жылдарын қарсы алды. Тәуелсіздіктің алғашқы жылдары астық шаруашылығы біршама құлдырап, алқаптар жекешеленді. Бірнеше ондаған гектарға егін салатын қарапайым шаруалардың жұмысы тұралай бастады. Мыңдаған гектар алқапқа ие ірі латифундистер пайда болумен қатар, шетелдік аса қуатты, еңбек өнімділігі орасан зор, әмбебап техникалар Қазақстан фермерлерінің еңбек өнімділігін арттырды. Осы арқылы өзге өңірлерден қосымша күш тартып асарлататын дәстүр жойылды. Қазақстан Республикасы жыл сайын 18-25 млн. тонна астықты қиналмай-ақ жинай беретін жағдайға қол жеткізілді. Бұл да болса кешегі тың игеру науқанының жағымды сипаты болмақ.

1. 
   Жузбаева А.Т., Купешов Ш.К. Повышение эффективности АПК ЮКО. НиОЮК, 2007.
   
2. 
   Чернявский П.Ф. Инфраструктура сельскохозяйственного производства: вопросы теории и практика. М.: «Экономика», 2001.
   
3. 
   Белгібаев Қ.М. Ауылшаруашылығы экономикасы. ЖОО студенттеріне арналған оқулық. Алматы, 2002.
   
4. 
   Райхан Н. Дамудың индустриялық-инновациялық стратегиясы // Ақиқат, 2008, №7.
   
5. 
   zharar.com›kz/referat/14205-tarih.html