Семинар сабақтары Зертханалық сабақтар соөж сөж 2 15
жүктеу/скачать 0,52 Mb.
|
Түркі халықтар әдебиеті, А.А.Ақболатов
- Бұл бет үшін навигация:
- СӨЖ тапсырмалары
- Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар (эссе)
- 7. Аралық бақылау тапсырмалары (1 және 2)
| 15-СОӨЖ тақырыбы:ІҮ-ІХ ғасырлардағы көне түрік әдебиеті ескерткіштері
Тапсырмалар: Күлтегін, Білге қаған, Тоныкөк жырлары, Қорқыт ата кітабы, Оғызнама, Әбу Насыр әл –Фарабидің әдеби мұралары т.б. Есеп беру түрі: Ежелгі түркі халықтарына ортақ әдеби мұралардың ортақ кестесін шығару. Саралау. Слайд презентациялау. СӨЖ тапсырмалары:Түркі халықтары әдебиетінің зерттелу тарихы Есеп беру түрі: реферат Әдебиеттер (негізгі, қосымша): Біләл Назым дастандарындағы тарихилық және фольклор дәстүрі.// Абдурсимед Әлімқажы, қазақ тілі мен әдебиеті № 10/200. 52-55 бет Д. Хамзабек., Б. Омарұлы., А.Шәріп. Ұлттық әдебиет және дәстүрлі ментальдік. Монография. – Алматы: ARNA-B, 2013. – 193 бет. Ахметов Ә. Түбі түркі өркениет. – Алматы, «Арыс» баспасы, 2009. – 344 бет. Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар (эссе) Шоқан және Манас жырының зерттелуі Ш. Айтматов шығармашылығындағы мәңгүрттік мәселесі Ғ. Тоқай шығармашылығы Бердақ Шайыр және жыраулық дәстүр Абай және шығыс әдебиеті Әлішер Науаи шығармашылығы Абай мен Әжінияз шығармаларының үндестігі. Мырза Фатали Ахундовтың шығармашылығы 9. Шығыс поэзиясының тақырыбына жазған қазақ ақындары 7. Аралық бақылау тапсырмалары (1 және 2) Түркі халықтарының әдебиеті пәні туралы түсінік. Түркі халықтарының әдебиеті пәні туралы түсінік. Түркі халықтарының ежелгі әдебиетіне шолу ІҮ-ІХ ғасырлардағы көне түрік әдебиеті ескерткіштері / Күлтегін, Білге қаған, Тоныкөк жырлары, Қорқыт ата кітабы, Оғызнама, Әбу Насыр әл –Фарабидің әдеби мұралары т.б. Түркі халықтары әдебиетінің зерттелу тарихы Азербайжан әдебиеті жалпы шолу Азербайжан халқының ауыз әдебиет Азербайжаннның көне жазба әдебиеті және қазіргі сөз өнері. Низами Ганжауи шығармашылығы Низами дастандары оқуға: Жеті ару. Әзербайжан халқының ағартушы, көрнекті өкілі Мырза Фатали Ахундов Ахундов – азербайжанның реалистік драматургиясының негізін салушы. Ахундов прозалары. «Алданған жұлдыздар» повесі. Тақырыбы, идеясы. Низами Ганжауи «Ләйлі-мәжнүн», «Ескендірнаме» дастандары. Дастандардың тақырыбы мен көркемдік ерекшеліктері. Дастандағы образдар жүйесі. Низамидің Шығыс әдебиетіне ықпалы. Низами Ганжауи «Ләйлі-мәжнүн», ХХ ғасыр басындағы әзербайжан әдебиетіндегі реалистік поэзия, драматургия, прозаның дамуы. Самид Бургунның шығармашылық өмір жолынан мағлұмат. «Азербайжан», «Баку» жайлы дастан поэмаларындағы халық бейнесі. Өлеңмен жазылған «Вагиф» драмасы. Мырза-Алекбар-Сабыр /1862-1911/ - сатирик ақын. Азербайжан елінің бүгінгі мәдениеті мен әдебиеті. Башқұрт әдебиеті, башқұрт халқы туралы мағлұмат. Ауыз әдебиеті. Қобайыр /толғау/ жанрының негізгі тақырыптары. Әнмен айтылатын «Салауат», «Азамат», «Орал» - жырлары. Башқұрт халқының мақал-мәтелдері. Сайфи Фаттах Құдаш – башқұрт халқының ірі қоғам қайраткері, үлкен ақыны. «Жастық шақтың ізімен» атты естелік шығармасының тарихи мәні. Қарақалпақ әдебиетіне жалпы шолу. Қарақалпақ халқының ауыз әдебиеті. Қарақалпақтың ХҮІІІ ғасырдағы жазба әдебиеті. ХІХ ғасырдағы қарақалпақ әдебиеті. Кеңес дәуіріндегі қарақалпақ әдебиетінің даму жолына сипаттама. Қарақалпақтың «Қырық қыз» эпосы.Эпостың ауыз әдебиетінен алатын орны, маңызы. Қысқаша сюжеті. Тақырыбы, идеясы. Гүләйім, Арслан, Жұрынтаз образдары. Эпостың тілі. Қарақалпақ халқының мәдениеті Бердақ – шайыр өмірі, шығармашылығы. Өмірі жайлы мәлімет. Бердақтың өлеңдері. Бердақтың дастандары. Қарақалпақтың ХҮІІІ ғасырдағы әдебиеті. Жиен жырау Тағайұлы. Оның «Күйзелген халық» дастаны. ХІХ ғасырдағы қарақалпақ әдебиеті. Күнқожа Қосыбайұлы шығармашылығы. Қырғыз әдебиетіне жалпы шолу. Қырғыз халқы, оның тарихы жайлы қысқаша мәлімет. Ауыз әдебиеті, оның жанрлары / мақал-мәтелдер/, тұрмыс-салт жырлары, ертегілері, эпостық жырлар т.б/ Қырғыз ауыз әдебиеті, оның жанрлары Қырғыз халқы, тілі жайлы мәлімет «Манас» - қырғыз халқының эпикалық туындысы. Жырдағы қырғыз халқының бірнеше ғасырлық тарихы. Манасшылар. Олардың эпос сюжетін дамытудағы атқаратын ролі. «Манас» жырының жазылып алынуы, зерттелуі. /Ш.Уалиханов, М.Әуезов, Ә.Марғұлан зерттеулері/. «Манас» эпосының көркемдік тілі / реферат/. «Манас» жырының зерттелуі Қырғыз халық ақындары – Тоғалақ молда, Тоқтағұл Сатылғановтардың шығармашылық мұралары. «Манас» жырынан үзінді жаттау. «Көрұғлы» дастанының көп нұсқалық сиаты. / реферат/ Қырғыздың кіші эпосы - «Эр-тештюк».Эпостың сюжеті және қазақтың «Ер Төстік» ертегісі. Жырдың зерттелуі мен жазылып алынуы. Қазақ ертегісі мен қырғыз эпосының сюжетіндегі үдестіктер мен өзіндік айырмашылықтары. ХІІІ-ХІҮ ғасырлардағы түркі әдебиеті ХХ ғасырдағы қырғыз әдебиетінің өкілдері. Аалы Тоқамбаев, Т.Сыдықбеков шығырмашылықтары. Аалы Тоқамбаевтың өмірі мен жазушылық қызметі. «Қанды жылдар» - қырғыз халқының азаттық үшін күресін баяндайтын өлеңмен жазылған роман. 1916 жылға зобалаңға қарсы күрес. Қытайға өту жолдарындағы сұрапыл жайлардың терең сезіммен жырлануы. Романның мазмұн тереңдігі мен тіл нәрлілігі. Аалы Тоқамбаев әдебиет зерттеушісі. Хамза Хакім Заде Ниязидің махаббат жырлары (өзбек әдебиетінен)/ жаттау/. Ш.Айтматов қырғыз халқының жазушысы. Ш.Айтматов шығармашылығындағы мәңгүрттік мәселесі /реферат/. Түркімен халқы жайлы қысқаша мәлімет. Ауыз әдебиеті, оның түрлері. Өзбек әдебиетіне жалпы шолу. Әлішер Науаи шығармашылғы. Өзбек халқының ежелгі тарихы, мәдениеті, әдебиеті, қоғамдық-әлеуметтік өмірі жайлы қысқаша мәлімет. Ауыз әдебиеті. Батырлық жырлары. Х-ХІІ ғасырларда ғылым мен мәдениеттің дамуы. ХУ ғасырдың екінші жартысындағы өзбек поэзиясы. Оның түркі тілдес халықтар әдебиетінің дамуына тигізген әсері. ХХ ғасырдың басындағы әдебиетке шолу. Захреддин Мұхамед Бабыр өмір сүрген дәуірі, өмірі жайлы мәлімет. Лирикалық өлеңдері. / реферат/. Ә.Науаидың «Ескендір қорғаны» дастаны. Өзбектің классикалық поэзиясының игі дәстүрін жалғастырушылар: Айбек өмірі мен жазушылық қызметі. Айбек – шебер аудармашы. / «Евгений Онегин», «Демон», «Фауст», «Иллиада», «Давид Сосунский», т.б. /. Ғафур Гулям шығармашылғы Өзбек кеңес әдебиетінің өкілі – Хамза Хакім-Заде Мақтымқұлы Фраги халқының озық ойлы данышпаны ақыны, түркімен әдебиетінің классигі. Шығармаларының басты тақырыбы-батырлық, елін сүю, елдік, бірлік. Татар әдебиетіне жалпы шолуЕрте замандағы Қазан татарларының жазба мәдениеті. ІХ ғасырдағы татар әдебиеті. Өзіндік сипаты мен ерекшелігі. Ғалидің «Жүсіп-Зылиха» поэмасы / 1210/, Махмуд Булгаридің «Хател - Фарадис» атты әңгімелер жинағы. Каюм Насыри шығармашылығы. Каюм Насри ағартушы-педаго, жазушы, ғалым. «Нәху кітабы», «Бос уақыт», «Қырық уәзір» атты шығармалары. «Әдебиет жөнінде әңгімелер», «Қазан татарларының халық әдебиетінің үлгілері» атты еңбектерінің тарихындағы орны. К.Насридың «Қырық уәзір» атты жинағы / оқу, талдау/. Түркі халықтарына ортақ «Қозы Көрепш Баян сұлу» жырының сюжеттері. Ғ.Тоқай шығармашылғы Ақынның өмір жолы мен шығармашылық қызметі. Шығармаларында татар халқының өмірін, әдет-ғұрпын, арман-тілегін суреттегендігі. «Зарлану», «Үш ақиқат», «Бостандық туралы», «Арамтамақтарға», «Мемлекеттік дума» т.б. шығармаларының идеялық мазмұны. Тоқайдың балаларға арналған шығармаларының тәрбиелік мәні. Әйел теңдігіне арналған өлеңдері – «Татар қыздарына», «Әйелдер бостандығы». Мұса Жалил шығармашылығы. «Моабит дәптеріндегі» жырлары. М.Жалелдің «Моабит дәптеріндегі» жырларындағы отансүйгіштік сарын Түркімен әдебиетіне жалпы шолу. «Көрұғлы» - батырлық эпос. Түркімен әдебиетінің классигі – Мақтымқұлы Фраги. Г.Ибрагимов, Ғалиасқар Камал, Нұри Арслановтың шығармашылықтарына шолу. Г.Ибрагимовтың «Қазақ қызы» романының мәні. Берді Кербебаевтың, Беки Сейтақовтың түркімен халқының әдебиеттегі алатын орны. Ұйғыр әдебиетінің ХІХ ғасырда дамуы. Ұйғыр халқы туаралы мәлімет. Ұйғыр әдебиетіне жалпы шолу. Ұйғыр әдебиетінің ХІХ ғасырда дамуы. Біләл Назым шығармашылығы. Ұйғыр жазба әдебиетінің ХҮІІ ғасырдағы көрнекті өкілдері: Абду Шукур, Шаһ Мұхаммед, Мұхаммед Рақым Қашқари, Мұхаммед Имин Харқати т.б. туралы мәлімет. Біләл Назым шығармашылығы. Ұйғыр әдебиетінің ХІХ ғасырда дамуына мол үлес қосан қаламгелер – Абдурарехим Низарий, Тури Гәрбий, Назугум, Біләл Назым т.б. Ақын Біләл назым. Ғазалдары. «Назугум» дастаны. Ұйғыр әдебиетінің Қазақстанда, сондай-ақ Қытайдың Шыңжаң өлкесінде дамуы. жүктеу/скачать 0,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|