Щ I i I муталиева Л. М. Меирам хана бизнесінің маркетингі о қ у құралы Алматы, 2013


•  бос уақытты еткізуді ұйымдастыру



Pdf көрінісі
бет2/16
Дата03.03.2017
өлшемі5,22 Mb.
#6715
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16

•  бос уақытты еткізуді ұйымдастыру;
•  ақпараттық-консульТативтік;
•  салтанатты  кештер,  салттық  іс-шаралар  ұйымдас- 
тырып, оған қызмет көрсету;
•  конференцияларға,  мәжілістерге,  мәдени-бұқаралық 
іс-шараларға  қатысушыларды тамақтандыру мен оны 
ұйымдастыру қызметін көрсету;
•  тұтынушыларға аспаздық және кондитерлік өнімдерді 
кеңселер  мен  үйлерге  жеткізу  жөніндегі  қызмет 
көрсету;
•  тұтынушыларға жолаушылар  көлігінде жүретін жол- 
да қызмет көрсету;
•  қонақүй нөмірлерінде қызмет көрсету;
•  ұтымды кешенді тамақгандыруды және т.б. ұйымдастыру.
Мейрамханаларда, барларда бос уақытты өткізуді ұйым-
дастыруға ерекше көңіл бөлінеді. Босуақытты өткізуді ұйым- 
дастыруға мына қызметтер кіреді:
•  музыкалық қызмет көрсетуді ұйымдастыру;
•  концерт,  варьете бағдарламаларын  өткізуді  ұйымдас- 
тыру;
•  газет,  журнал жеткізу,  стол үсті  ойындарын,  ойын ав- 
томаттары, бильярд ойыны қызметтерін көрсету.

Тамақтандыру  кәсіпорындарының  клиенттеріне  бос 
уақытгы өткізуді ұйымдастыру жөніндегі (мысалы, концерт, 
мейрамхана  варьетесінің бағдарламасы), бас аспаздың соны 
және таңдаулы тағам  әзірлеу жөніндегі консультация  беруі, 
диеталық бөлімшелер мен асханаларда диета ұстау жөніндегі 
маманның әр түрлі сырқаттардағы ас мәзірі мәселесі бойын- 
ша консультация беруі сияқты қызметтер көрсетіледі.
Қызмет  көрсету  мздениеті  -   қоғамдық  тамақтандыру 
қызметкерлерінің  қызметін  бағалайтын  негізгі  бір  өлшем. 
Қызмет көрсету мәдениетін анықтайтын негізгі факторларға 
базаның  болуы,  көрсетілетін  қызметтердің  түрлері  мен  си- 
паты,  шығарылатын  өнімнің  түрлері  мең  сапасы,  қазіргі 
заманғы  материалдық-техникалық  қызмет  көрсетудің  озық 
нысандарын  енгізу,  жарнамалық-ақпараттық  жұмыстың 
деңгейі,  қоғамдық  тамақтандыру  қызметкерлерінің  кәсіби 
шеберлігі  жатады.  Жоғары  деңгейде  қызмет  көрсету 
мәдениеті  нарықтық  қатынастарда  өте  маңызды  болып  та- 
былатын кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігін арттырады.
Сонымен бірге сала  кәсіпорындарының басым  бөлігінің 
(әр  түрлі  елдерде  87%-100%  аралығында)  кәсіпкерлік 
қызмет  ауқымында  ұйымдастырылуына,  яғни  жеке  мен- 
шікте  болуына  байланысты,  басқа  салаларға  қарағанда 
мемлекеттің  нарықтық  қатынастар  проблемаларын  шешу 
қабілегі  неғұрлым  анық  байқалады.  Осыған  байланысты 
экономикалық  қызметтің  басқа  салаларына  қарағанда 
қоғамдық  тамақтандыруда  сұраныс  пен  ұсыныстың  нарық 
заңдары, тең салмақты баға  қалыптастыру жағдайлары  мен 
мемлекет  өзінің  нарықтық  экономикасын  соның  көмегімен 
реттейтін  қоғамдық  құралдардың  іс-әрекеті  өзін-өзі  көп 
көрсетеді.
Қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындары дәстүрлі түрде 
мемлекеттің  шағын  бизнесіне  (әлемнің  әр  түрлі  елдерінде 
78%-91%  аралығында)  және  олардың  шамалы  ғана  бөлігі
-   орта  бизнеске  жатады.  Осы  саладағы  ірі  бизнестің  үлесі 
мардымсыз,  алайда ол тіпті  кейбір жерлёрде жұмыс істёген 
жағдайда  да  (вокзалдарда,  әуежайларда,  ірі  қонақүйлерде, 
адамдар  көңіл  көтеретін  жерлерде,  ірі  өнеркәсіптік  ұйым-  2
М
ей
ра
м
ха
н
а 
б
и
зн
ес
ін
ің
 
м
арк
ет
и
н
гі

дарда ж әне т.б.), ол жанындағы әрбір  қызмет,  филиал  неме- 
се  бөлімш е  шаруашылық  жағынан  оқшауланған  ж әне  дер- 
бес  жұмыс  істейтін  корпоративтік  басқару  ж үйесі  түрінде 
ұйымдастырылған. Қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындары 
мемлекет солардың көмегімен өзінің шағын бизнесіне көмек 
көрсететін  немесе  оның  экономикалық  ж әне  ұйымдастыру 
қызметін реттейтін тәсілдерге өте сезімтал.
Сонымен  біруақытта  қоғамдық  тамақтандыру  кәсіп- 
орындары  жалпы  мемлекеттің  шағын  бизнесі  бастан  кеші- 
ретін  сол  бір  қаржы  проблемаларымен  бетпе-бетке  келеді, 
яғни  оларға  жоғары  пайыздың салдарынан банктерден  кре- 
дит  алу  қиынға  соғады,  ал  олардың  қызметінің  тиімділігі 
елдегі  инфляцияның  деңгейіне,  ал  бизнес  ұйымдастыру 
мүмкіндігі -   жылжымайтын  мүлікті,  ж ерді  ж әне  т.б.  жалға 
алу  бағалары  мен  тарифтеріне  тәуелді.  Сөйтіп,  мемле- 
кетте  қоғамдық  тамақтандырудың  даму  дәреж есі  оның 
әлеуметтік-экономикалық жай-күйімен тікелей байланысты 
экәне  елдің  шаруашылық  қызмет  саласындағы  сол  бір  про- 
блемаларды айғақтайды. Бұл ретте қоғамдық тамақтандыру 
кәсіпорындары  функңияларының  ерекшеліктеріне  орай, 
осы  сала  сауданың  құрамында  есептеліп,  есеп  береді.  Ол 
бойынша статистикалық есептілік жүргізілмейді деуғе бола- 
дьі, сол себептен елдегі қоғамдық тамақтандыру жүйесіндегі 
көптеген  проблемаларды  анықтау  қиындық  келтіреді. 
Мәселен,  атап  айатын  болсақ,  Қазақстан  Республикасын- 
да  қоғамдық  тамақтандыру  кәсіпорындары  қызметінің  са- 
ласында  ғылыми  зерттеу  жүргізілмейді  деуге  болады  және 
олардың нарық ортасындағы жұмысының кемшіліктері тал- 
данып,  осы  саланың  әлемуеттік  маңызына  қарамастан,  рес- 
ми мемлекеттік статистиканың деректерінде көрсетілмейді.
Қазақстанның  ресми  статистикасы  негізінен  еліміздің 
өнерқәсібі  мен  аграрлық саласының жай-күйін  көрсететінін 
атап  өту  қажет,  ал  Қазақстандағы  әлеуметтік  қызметтердің 
есебі  -   оның  осал  буыны  болып  табылады.  Сондықтан 
Қазақстан  Республикасында  әлеуметтік  есеп  жүргізудің 
басымдықтарын  ауыстыру  қажет  деген  қорытынды  қалып-

тасады, осы пікірді қоғамдық тамақтандыру ж үйесіне қатыс- 
ты айтуға болады.
Қоғамдық  тамақтандыру  халық  шаруашылығының  сала- 
сы  ретінде  жеке  меншікті  иемдену  негізінде  толық  көлемде 
үйымдастырылған  кәсіпорындардың  жиынтығы  болып  табы- 
лады.  Аталмыш  кәсіпорындар  шығарылатын  өнімнің  белгісі, 
өндірістің ортақ технологиялық және ұйымдастыру, шикізатты 
біркелкі  пайдалану  қағидалары,  өзін-өзі  қаржыландыру  мен 
келушілерғе  тиісінше  қызмет  көрсету  нысандары  бойын- 
ша  жүмыс  істейді.  Қоғамдық  тамақтандыру  кәсіпорындары 
барлық  саланың  қызметкерлеріне,  сондай-ақ  ел  халқын 
білдіретін  жаппай  түтынушыларға  да  қызмет  көрсетеді.  Де- 
мек,  мемлекеттегі  оның  даму  дәрежесі  халықтьщ  материал- 
дық және мәдени сүранысыньщ қанағаттану деңгейін, ал оньщ 
түрақты  әрі  серпінді  дамуы  -   халықтьщ  әл-ауқаты  мен  өмір 
сүру сапасының артуын, оның ақшамен қамтамасыз етілуі мен 
сатып алу қабілетінің өскенін тікелей көрсетеді.
Осы  үрдісті  елде  кәсіпкерлік  қүрылым  ретінде  қүрылып 
жатқан  қоғамдық тамақтандыру пункттерінің саны бойынша 
байқау  қиындық  келтірмейді.  Мәселен,  халықтың сатып  алу 
қабілеті төмен жағдайда елде мүндай кәсіпорын аз қүрылады, 
ал есебін жүргізу м үмкін емес жеке меншік қызмет (бәліш сату, 
тапсырыспен тамақ дайындау, қызметкерлерғе жұмыс орын- 
дарында  жеке  ұсыныс  жасау және т.б.)  дами  бастайды,  яғни 
қоғамдық  тамақтандыру  «көлеңкеге»  кетеді.  Бұл  жағдайда 
мемлекет  салықтарды  жоғалтады  және  өз  аумағындағы 
қоғамдық тамақтандыру жүйесінің даму деңгейін қадағалауға 
қабілетсіз болады.
Халықтың  сатып  аул  қабілеті  жоғары  болған  жағдайда, 
қоғамдық  тамақтандыру  өнімін  өндірушілер  мемлекетгің 
заңдарын  бұзбауға  тырысады,  сонымен  бірге  бизнестің 
шағын ғана нысандары ретіндегі кәсіпорындар құрады, алай- 
да  ел  халқының  әл-ауқатының  дамуының  негізгі  үрдістерін 
нақты  көрсетеді.  Сонымен бірге тамақ дайындаудың сапасы 
да артады.
М
ей
р
ам
х
ан
а 
б
и
зн
ес
ін
ің
 
ма
рке
ти
нгі

М
ей
ра
м
ха
н
а 
би
зн
ес
ін
іц
 
м
ар
к
ет
и
н
гі
Сол  себептен  мемлекеттегі  қоғамдық  тамақтандыру 
кәсіпорындарының  даму  қарқынына  қарап,  ел  халқының 
әлеуметтік-экономикалық  жағдайы  жөнінде  пайымдауға 
болады.  Халықтың  әл-ауқаты  тұрақты  өскен  жағдайда, 
қоғамдық  тамақтандыру  10-15  жыл  ішінде  үй  жағдайында 
тамақтанумен салыстырғанда жетекші орын алуға қабілетті.
Жалпы қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындары әр түрлі 
бағытта дамуы, олардың әрқайсысының бағыты әр түрлі бо- 
луы және олар сан алуан түрлі қосымша қызметтер көрсетуі 
мүмкін.
1.3 Қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарын жіктеу
Тамақтандыру  кәсіпорындарын  жіктеу  үшін  бірқатар 
өлшемдерді  пайдалану  қажет.  Аталмыш  өлшемдердің 
ішінде ең маңыздыларына мыналар жатады:
1)  сауда-өндірістік қызметтің сипаты;
2)  орналасқан жері  (барлық қызмет түрі үшін  маңызды 
фактор;
3)  қызмет көрсетілетін клиенттердің қүрамы (сегменті);
4)  өнімнің түрлері (маманданымы);
5)  үй-жайдың сыйымдылығы;
6)  қызмет көрсету нысаны;
7)  қызмет көрсетілетін уақыт;
8)  қызмет көрсету деңгейі (сапасы).
Сонымен  бірге  үлттық  менталитет  пен  қалыптасқан 
қызмет  көрсету  мәдениетінің  де  сол  немесе  басқа  елде 
тамақтандыру кәсіпорындарын ұйымдастыру нысандарына 
әсер ететінін ескеру қажет (2-кесте).
2.2007 жылы ш ет елдердегі қоғамдық тамақтандыру 
кәсіпорындарыны ң түрлері
Қогамдык Тамақтандыру
АҚШ
Франция
Германия Италия
Норвегия
касіпорындарынын түрлері

7-кестенін сонь,
Барлыгы, %,
Оның ішіцде түрі бойынша:
100
100
100
100
100
мейрамхана
23,1
41,0
27,8
19,2
38,5
кафе
29,3
25,8
32,7
16,2
29,4
бар
19,0
15,0
15,6
32,5
12.8
асхана
4,3
3,7
8,3
2,9
5,2
«фаст-фуд», 
«пицца», 
«балапан» кәсіпорыңцары
18,7
6,2
5,4
7.8
2,9
Отбасылық шагын 
кәсіпорындар
5,6
8,3
10,2
21,4
11,2
Ескерту: 
ІЖ8ТАО деректері
2-кесте  деректерінен  АҚШ-та  мейрамхана,  кафе  мен 
«фаст-фуд»  кәсіпорындары,  Италияда  -   барлар,  «пицца» 
кәсіпорындары  мен  оібасылық  шағын  кәсіпорындар  басым 
екені  көрінеді.  Норвегия  мен  Германияда  қоғамдық  асхана- 
лар (кәсіпорындарда, халыққа әлеуметгік көмек ретінде және 
т.б.),  ал  Францияда  мейрамханалар  мен  кафелер  көп,  бұл 
елде қалыптасқан дәстурлермен де, сондай-ақ тамақтандыру 
кәсіпорыңдарының  дамуымен,  сондай-ақ  халықтың  төлем 
қабілеттілігіне  орай  сол  немесе  басқа  кәсіпорындар  оған 
көрсете  алатын  қызмет  түрлерімен  байланысты.  Қоғамдық 
тамақтандыру  қызметі  деп  заңды  тұлғалар  мен  жеке 
кәсіпкерлердің  халықтың  тамақтандыру  мен  бос  уақытты 
өткізу  қажетгілігін  қанағаттандыру  жөніндегі  қызметінің 
нәтижесі аталады.
Мейрамхана дербес  шаруашылық  бірлік  немесе  қонақ- 
үйдің  бөлігі  ретінде  клиенттердің  гастрономиялық  қажет- 
тілігін  қанағаттандыру  мақсатында  оларға  тамақтануды 
үсынады.  Осы  қызмет  түрінің  маркетингтік  мақсаты  тек 
мейрамхана бизнесімен (арнайы таңдалған жерлердегі жеке 
мейрамханалар)  немесе  басқа  мекеменің  қүрамдас  бөлігі 
ретіндегі  мейрамханамен  (мысалы,  іскерлік  орталықта, 
қонақүйде, кәсіпорында және т.б.) айналысқан қедде қажетті 
көлемдегі  пайда  алуды  қамтамасыз  ететін  сату  көлеміне 
жету болып табылады. 

Цч
М
ей
р
ам
ха
н
а 
б
и
зн
ес
ін
ің
 
марке
тин
гі

Мейра
мха
на
 
би
зн
есі
н
ің
 
м
а
р
к
е
т
и
н
гі
Қазіргі уақытта  мейрамхана  би зн есі  тамақтандыру  қыз- 
меті  қызмет  көрсету  сапасына,  ф ирмалы қ  стильдің  бол у- 
ына,  қосымш а  қызметтерге  ж етекш і  рөлді  бер уі  м үм кін 
түтас  индустрияға  айналды.  Ал  әр   түрлі  кәсіпоры ндар 
қосымша  қызметтер  үш ін бәсекеге түсіп,  маркетинггік ж ос- 
парлауды   ж ү зеге  асырады.  Ж оспарлы   ж үм ы с  ж үргізген  
кезде  маркетингтік  ш араларды  нақты  таңдау  көбінесе  осы 
қоғамдық  тамақтандыру  кәсіпорнының  қай  сыныпқа  ж а- 
татынына  байланысты.  Сондықтан  осы  кәсіпорындарды
3-кестеде  келтірілген  көптеген  белгілер  бойы нш а  жіктеу 
үсынылады.
3. Қоғамдьщ тамақтандьфу кәсіпорындарының 
жіктемесі
Жіктеу белгісі
Кэсі лорынның түрі
Мысалдар
.. 
1
2
3
Баскарудың
байланыстылыгы
Желілік (мақсаттар)
Макдоналдс,  пицца-хат және 
т.б.
Дербес
Кафе,  жеке мейрамханалар
Ассортимент
бойынша
Кешенді
Мейрамхана,  кейтеринг
Әмбебап
Кафе,  асхана және т.б.
Арнайы
мамандандырылған
Құймақхана,  пиццерия, 
суши-бар
Қызмет 
көрсетілетін 
келушілердін 
кұрамы бойынша
Тұракты кұрамы бар
Шипажай,  қонақүй жанында
Ауыспалы кұрамы бар
Мейрамхана, кафе, дәмхана, 
сыра бары және т.б.
Көлікте
Вагон-мейрамхана, 
автокөлік жолында,  ұшақта 
жэне т.б.
Қызмет көрсету 
әдісі бойынша
Даяшылар қызмет 
көрсететін
Мейрамхана, банкет залы, 
бар-мейрамхана,  кафе
Өзіне-өзі қызмет көрсететін 
кәсіпорындар
Бистро, фаст-фуд жэне т.б.
Аралас тұрпаттағы 
кэсіпорындар
Тұшпарахана,  бәлішхана, 
кафе-мейрамхана жэие т.б.

3-кестенің соңы
Технологиялық
циклдің
толықтығы
бойынша
Түскі асты өздері  шыгаратыі-
і
  Фабрнка-асүй,  мейрамхана 
және т.б.
Жартылай өңделген өнім меь 
даяр тағамды пайдаланатын
Дәмхана, аспаздык.  фаст- 
1 фуд,  кафе және т.б.
Қызметтердін 
көлемі мен сипаты
Тек тамак үсынылатын
) Асхана. дәмхана,  буфет
бойынша
Қосымша кызметтермен коса Мейрамхана, түнгі  клуб, 
кабаре
Ассортимент
бойынша
Әмбебап
Мейрамхана,  кафе,  бар 
және т.б.
Арнайы мамандандырылған
Диеталык асханалар 
вегетариандык 
мейрамханалар және т.б.
Жұмыс тәртібі 
бойынша
Кестесі  шектелген
Кафе,  асхана,  бар
Тәулік бойы
Вокзалдагы,  әуежайдагы, 
автокөлік жолындағы, 
казинодағы мейрамхана, 
«Қанагат»  жүйесі
Жумыс істеу
Гүракты жұмыс істейтін
Мейрамхана,  кафе,  бар
I
1Иаусымдык
і
с
Казғы кафе, «Фемили- 
і
0
тарк», жазгы су 
; 
канындагы демалыс 
 
>рындарындагы кафелер

зс
Осы жіктемеден тамақ түрі, баға, өн ім   м ен   қ ы зм еттер дің   £ 
сапасы,  ас  мәзірі,  буклет  ж ән е  түрін дегі  ж а р н а м а   сияқты   «а 
элементтері  тұрақты  болып  қала  б ер етін   м арк етингтік  д  
жоспардың  іс-қимыл  ж оспары   қоғамды қ  там ақ тан ды р у  §  
кәсіпорнының тұрпатына сәйкес жасалатыны  к ө р ін еді. 

Біздің  ойымызша,  тамақтанды ру  к әсіп оры н дар ы н ы ң   2  
жіктемесін пайдаланып  мемлекеттің бақы лауш ы  ор ган дар ы  
тарапына қойылатын талаптарды ң (стандарттарды ң) н о р м а - 
ларын  әзірлеуге  ж әне  ел  халқының  әл-ауқатыны ң  д е ң г е й ін  
бағалай  отырып,  басым  көпш ілікті  құрайты н  к әсіп оры н да  
олардың түрлерінің м ониторингін ж ү зеге асыруға б о л а д ы . 
^

М
ей
р
ам
х
ан
а 
б
и
зн
ес
ін
ің
 
ма
рк
ет
ин
гі
Сонымен  бірге  тамақтаңдыру  кәсіпорындарында  өнді- 
рісті  ұйымдастыру  ерекшеліктері  мынаған  әсер  ететінін 
ескеру қажет:
1)  ел  экономикасының  басқа  салаларымен  салыстыр- 
ғанда  сұраныстың  қалыптасу  жағдайын  неғұрлым  мұқият 
зерттеу мен талдаудың қажеттілігіне;
2)  қоғамдық  тамақтандырудың  қызметкерлері  тамақ 
түрлерін  (тауарлық  саясатты)  қалыптасгырудың  мүмкіндігін 
ғана  емес,  сонымен  бірге өнімнің әрбір  маркасы  үшін  рецеп- 
тура бойынша сатып  алынатын қажет шикізаттың да  көлемін 
алдын  ала  анықтауға,  сондай-ақ  ықтимал  сұраныс  болуы 
мүмкін (Б-қосымша) өнімнің көлемін қамтаімасыз етуге, әрбір 
тұгынушы таңдаған барлық тағаммен уақьггында және жоғары 
сапалы қызмет көрсетіп  қамтамасыз етуге міндетті, сол себеп- 
тен  олар  барлық  жұмыстардың  түрлерін  жоспарлы  негізде 
ұйымдастыруға тиіс;
3)  тамақтандыру  кәсіпорнының  әрбір  функцияға  жұм- 
сайтын уақыт шығынын нақты анықтауға тиіс (1-сурет).
Тамакгандыру кәсіпорнынын өндіріетік функциялары


I  кіші функция — 
шикізат сатыл алу 
жэне оны бастапкы
өңдеу
■■І.-,..  .  ■■■■ 
II  кіші  функция -  
ж арты лай 
Өңделген 
өнім дер ж асау
+
ІІІ қіщ і функция 
— даяр енім 
дайы ндау

IV  кіші функция 
-  даяр өнімді 
ресімдеу ж әне 
босату
1-сурет. Өндіріс функцияларының құрылымы
Осы  функциялардың  болуы  (1-сурет)  қоғамдық  тамақ- 
тандырудың  елдің  агроөнеркәсіп  кешенінің  даму  деңгейіне 
байланысты ықпал етеді. Сондықтан мемлекеттегі қоғамдық 
тамақтандырудың  жай-күйін  ұлттық  ауыл  шаруашылығы 
өндірісінің өсуіне бағьггталған бағыт ретінде қарастыруға бо- 
лады, яғни жақсы  ұйымдастырылған өнім  әткізу жүйесінсіз 
тиімді ауыл  шаруашылығы  өндірісін  қалыптастыру  мүмкін 
® 
емес,  сол  себептен  мемлекеттік  стратегия  ауқымында

еліміздің агроөнеркәсіп кешенінің тұрақты өсуі үш ін жағдай 
жасау қажет.
Өнім  өткізудің  бір  каналына  ауыл  шаруашылығы  өнім- 
дерін  тауар  өндірушілерден  тікелей  немесе  көтерме  сау- 
да  базалары,  дүкен,  жәрмеңке  Және  т.б.  түрдегі  дилерлік- 
дистрибьюторлық  желі  арқылы  сатып  алатын  қоғамдық 
тамақтандыру көсіпорындары жатады.
Мүның  озінде  қоғамдық  тамақтандырудың  ёрекшелігі 
ретінде 
оның 
кәсіпорындары 
арқылы 
даяр 
түрдегі 
өңделген  тамақ  өнімдері  мен  тёк  жаңа  піскен  шпкізат 
қана  қажет  меншікті  өндірістің  өнімінің  бөлігі  бірге  өтеугё 
тиіс  жағдайды  атауға  болады.  Сонымен  бірге  қоғамдық 
тамақтандыру  кәсіпорындары  шикізатты  шағын  үлесііен 
ж иі  сатып  алады,  сол  себептен  осы  кәсіпорындар  ауыл 
шаруашылығы  өнімдерін  өндіруш ілердің  өзінен  емес 
делдалдар  арқылы  сатып  алады.  Сөйте  түра  Қоғамдық 
тамақтандыру  кәсіпорындарының  көп  саны  агроөнеркәсіп 
өнімінің өткізетін үлкен нарықты  қалыптастырып, еліміздің 
ауыл  шаруашылығы  өндірісі үш ін тауар  өткізетін  желі  ғана 
емес, сонымен бірге олар мемлекеттің агроөнеркәсіп  кешені 
өнімін  өсуін  ынталандыратын,  әсіресе  қала  маңындағы 
шаруашылықтардың  коммерциялық  қызметін  жанданды- 
ратын қүралға айналып келеді.
Тамақтандыру  кәсіпорындарының  туристерге  қызмет 
көрсету деңгейлері.
Қызмет  көрсету  тәсіліне  сәйкес  даяшылар  қызмет 
көрсететін,  келушілер  өзіне-өзі  қызмет  көрсететін,  аралас 
қызмет  көрсететін  кәсіпорындар  жүмыс  істейді.  Қоғамдық 
тамақтандыру  ж үйесіне  турисгік  орталықтың  немесе  өңір- 
дің  келушілерінің  қажеттілігін  қанағаттандыратын  әр  түрлі 
сыныптағы  мейрамханалар,  барлар,  кафе  мен  асханалар, 
тез  тамақтану  пункттері  кіреді.  Тамақтың  түрі  туристік 
қызметтердің  қүрамында  таңертеңгі  ас,  жартылай  пансион, 
толық  пансион деп  үнемі  көрсетіледі.  Тамақ түрлерінің си- 
паттамасы:
М
ей
р
ам
х
ан
а 
б
н
зн
ес
ін
ің
 
м
ар
кет
ин
гі

•  толық 
пансион 
(£и1ІЬоаг<1-Ғ/В): 
күніңе 

рет 
тамақтандыру (таңертеңгі ас, түскі ас пен кешкі ас);
•  жартылай пансион (һаШюагсІ-Н/В): 3 реттамақтандыру 
(таңертеңгі ас + түскі ас немесе таңертеңгі ас+ кешкі ас);
•  тек таңертеңгі ас (Ьес1апс1Ьгеак£а5і-В/В).
Қымбат  қызмет  көрсету  нүсқаларында  күні бойы  және 

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет