31.5.ТОКСОПЛАЗМОЗДЫЕМДЕУДЕ ҚОДДАНЫЛАТЫН ЗАТТАР Токсоплазмоздың ауру коздырушысы Тохоріаата %опсііі. Аурудың эртүрлі түрлері бар, олар лимфа түйінінің, ішектің, өкпе және басқа ішкі мүшелердің, көздің, ОЖЖ-нің закымдалуымен жүреді. Токсоплазманы жұктырудың салдары бала уакытынан бұрын туылудың, өздігінен түсік түсудің, кемтарлыктың себебі болуы мүмкін. Осы ауруда колданылатын негізгі препараттар -хлоридин (дэлірек 1 бөлімді кара) және сульфанил-а м и д т е р (29.2 тарауды кара).
Хлоридиннің дигидрофолий кышкылының тетрагидрофолий кышкылына айналуын тежейтінін ескере отырып, жүктіліктің бірінші жартысында тагайындамаган жөн (іштегі нэрестеге теріс әсер көрсетеді). Бұл жағдайда, іштегі нәрестеге жұгуының алдын-алу максатында сульфаниламидтерді тағайындайды.
Токсоплазмозда пентамидин де қолданылады.
31.6.БАЛАНТИДИАЗДЫ ЕМДЕУДЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН ЗАТТАР Балантидиаз ауруын коздырушы, тоқ ішекті зақымдайтын Ваіапіісііит соіі инфузориясы болып табылады.
Балантидиазды емдеу негізінен мономициннің (29.1. тарауды кара), тетрацик линдердің (29.1. тарауды кара), хинионның (31.1. тарауды кара) көмегімен жүзеге асады.
31.7.ЛЕЙШМАНИОЗДЫ ЕМДЕУДЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН ЗАТТАР Тері лейшманиозы (ауру коздырушыларының бірі - Ьеівһтапіа ігоріса) және агзалық лейшманиоз (ауру қоздырушысы - һеізһтапіа йопоуапі) болып бөлінеді.
Ағзалык лейшманиозды (кала-азар) емдегенде, біздің елімізде бес валентті сурьма препараты солюсурьмин өте кеңінен колданылады.
Препаратты парентералды енгізеді. Оны кептеген наукастар жаксы
571
көтереді. Жанама эсерлерінен локсу, бастың ауыруы, тері бертпелері, сирек - агранулоцитоз болуы мүмкін. Солюсурьминнің кеп мелшерін бергенде оның антидоты ретінде унитиол қолданылуы мүмкін.
Лейшманиоз кезінде бес валентті сурьма препараттарынан, натрий стибоглюконаты колданылады. Оны бұлшық етке және кек тамырға енгізеді. Жағымсыз әсерлерінен кұсу, тәбеттің бұзылуы, брадикардия, гипотензия, төс артында ауыру сезімдері болуы мүмкін.
Сурьма препараттарына лейшманияның іұрактылығы дамитындығын сскерген жон,
Сурьманың екі препараты тері лейшманиозында да тиімді.
Тері лейшманиозын жергілікті емдеу инфильтраттарга а к р и х и н ерітіндісін сіндірумен жүзеге асырылады.
Резорбтивті әсер ету үшін лейшманиозга карсы жоғары белсенділігі бар аминогликозид тобының антибиотигі мономицин колданылады. Тері лейшманиозындатиімділігімен катар, ол бактерияға қарсы айтарлықтай кең спектрлігімен сипатталады. Бүйрекке жағымсыз әсер көрсетеді, кейде есту жүйкесінің невритін шакырады. Неомицинге караганда уыттылыгы аз. Лейшманиоздың осы түрінде метронидазол да қолданылады.
31.7. ТРИПАНОСОМОЗДЫ ЕМДЕУДЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН ЗАТТАР
Трипаносомоздын ауру коздырушысы, ұйқы ауруын шакыратындар Тгірапоаота ^атЫете және Тгірапоюта гһосіезіепзе, сондай-ак Чагаса ауруымен байланысты Тгіраповота спаі болып табылады.
Үйкы ауруы кезінде (Оңтүстік Африкада тараған), мышьяктың органикалык препараттарынан мералсопрол қолданылады, ол гематоэнцефалдық тоскауыл аркылы жаксы өтеді және осы ауруды емдеуде тандамалы. Бұдан баска, хош иісті диамидин пентамидин және көп анионды косылыс с у р а м и н қолданылады. Бірак соцгы екі препарат мига өтпейді, сондыкган оларды аурудын ерте кезенінде, үрдіс әлі ОЖЖ-не өтпегенде колданылады. Препараттар айтарлыктай уытты және көптеген жанама әсерлер шакырады.
Чагас ауруы кезінде (Оңтүстік Америка) примахин (безгекке қарсы заттарды кара), антибиотик пуромицин жэне бірқатар баска препараттар колданылады.