Шағын жинақты мектепте көптілділікті оқыту мәселелері

party

A) she; him;

B) her; his;

C) hers; his;

D) her; him;

E) herself; his.

5) There is no need to ask for help. You can do it ___

A) you;

B) your;

C) yourself;

D) yours;

E) myself.

6) We don’t understand what she is talking about. Explain __ to

__, please

A) it, us;

B) it, we;

C) that, we;

D) it, our;

E) it, them.

7) I’m looking at ___

A) me;

B) him;

C) himself;

D) his;

E) he.

8) Whose money is this? - It’s ___

A) my;

B) mine;

C) me;

D) myself;

E) I.

9) __ garden is next to ___. It is very beautiful

A) hers, our;

B) her, ours;

C) hers, ours;

D) her, our;

E) her, us.

10) Don’t give the little girl ___ more sweets today

A) any;

60

B) no;

C) some;

D) anything;

E) nothing.

11) She heard the note of angry exasperation but didn’t let ___

take ___ pleasure from the fact that she could still provoke __ emotion

A) herself, any, some;

B) her, some, any;

C) herself, any, any;

D) her, any, any;

E) herself, some, some.

12) Mr. Jacobs had a servant ___ was very stupid

A) who;

B) what;

C) which;

D) whom;

E) when.

13) Tom promised ___ one thing: he’s going to sell __ television

set

A) his, our;

B) himself; our;

C) himself, ours;

D) his, ours;

E) himselves, our.

14) A friend of ___ came last week to stay with ___

A) me, myself;

B) mine, me;

C) my, I;

D) my, me;

E) me, me.

15) Don’t touch these things! They are ___

A) my;

B) mine;

C) mines;

D) me;

E) myself.

16) We must have ___ here___ we can trust

A) someone, who;

B) someone, whom;

C) anyone, whom;

D) nobody, who;

E) anybody, which.

61

17) What will they do with ___ when they leave school?

A) themselves;

B) they;

C) themself;

D) them;

E) theirs.

18) She had ___ fine dress, ___ jewels, ___

A) any, any, nothing;

B) some, some, anything;

C) no, no, anything;

D) no, no, nothing;

E) some, any, nothing.

19) One morning Mrs. Loisel wanted to refresh __ from the

labours of the week

A) her;

B) herself;

C) hers;

D) himself;

E) she.

20) Don’t you think this tortured conversation is getting us ___?

A) somewhere;

B) anywhere;

C) nowhere;

D) everywhere;

E) something.

62

Қорытынды

Көпмәдениетті білім берудің мазмұны көпаспектілі және жоғары пәнаралық

дәрежемен

ерекшелінеді, 

бұл 

гуманитарлық,

жаратылыстану-ғылыми,

көркемдік-эстетикалық циклдер  мен  жекелеген  халықтардың тарихы  мен

мәдениеті туралы арнайы курстардың оқу пәндерінің құрамында көпмәдениетті

білім беру проблемаларын қарастыруға мүмкіндік береді.

Жанасымды  жағымды  тұлғаны,  көпұлтты  және  көпмәдениетті  ортаға

белсенді және тиімді кірісіп кете алатын қабілетті, түсінігі дамыған және басқа

да  мәдениеттерге құрметпен қарайтын,  бейбітшілік  пен  келісімде өмір  сүре

алатын  бәсекеге қабілетті  маманды қалыптастыру үшін  көп  мәдениетті  және

көп тілді білім беру қажет.

Білімнің ықпалдасуы  білім  беру  мазмұнының икемділігі  мен  вариативтілік

жолдарының

бірі  ретінде

қарастырылады.  Мектеп  оқушыларының

жас

ерекшеліктерін  ескере  отырып,  кіріктірілген  оқытуды ұйымдастыру  кезінде

әдебиетті,  музыканы, кескіндемені  және  баланы  тұлға  ретінде  эмоционалдық

дамытуға  және  оның шығармашылық ойлауын қалыптастыруға  мүмкіндік

беретін  басқа  да әртүрлі  пәндерді  зерделеу  арқылы әлемнің барлық жағынан

алуан түрлі екенін көрсету мүмкіндігі пайда болады.

Сол  себепті, оқу  пәндері  ретіндегі қазақ және  ағылшын  тілдерінің

ынтымақтастығы  оқушылардың  өресін  кеңейтеді, қажетті  тілдік,  сөйлеу,

қатысымдық дағдылары  мен  біліктерін қалыптастырады.    «Адамның келбеті,

оның  әрекеттері  мен  мінезінің  қасиеттері»,  «Жыл  мезгілдері»,  «Бос  уақыт.

Ойын-сауықтар»,  «Қызығушылықтары мен  ынталары»  сияқты  тақырыптар

және  басқалары қазақ және  ағылшын  халықтарының  өмірі  және  тұрмысымен

таныстырады, мәдени мұраға деген сыйластыққа тәрбиелейді.

Тілдерді  кіріктіріп  оқыту  оқушылардың тілдерді  оқуға деген  ынта-

жігерлерін  арттыруға  мүмкіндік  береді,  соның салдарынан  оларда  оқыған

тақырыптары  бойынша

қазақ

және  ағылшын  тілдерінде

қатысымдық

құзыреттіліктері қалыптасады, дамиды және жетілдіріледі.

Кіріктірілген 

сабақтың 

әдістемесі 

субъективтік

қарым-қатынастар

деңгейінде  мұғалім  мен  оқушының  қызметін қамтамасыз  етеді,  нәтижесінде

білім беру үдерісіне қатысушылардың бірлескен шығармашылығы мен өзін-өзі

дамыту үшін  мүмкіндіктер  пайда  болады, өйткені,  сабақ – әрқашанда

мұғалімнің туындысы,  ал  кіріктіріліген сабақ – ізденуді  аяқтауға  мүмкіндік

беретін,    бір  сөзбен  айтқанда, қызығушылықты  оятатын  көп  нүктелер  болып

табылады.

Сонымен  бірге,  республиканың шағын  жинақты  мектептерінде  көптілді

білім  беруді  іске  асыру  оқу-әдістемелік және үш  тілде  оқытуға  байланысты

кадрмен қамтамасыз ету сияқты бірқатар проблемаларды шешуді талап етеді:

1.  Оқу-тәрбие үдерісін  сапалы ұйымдастыру үшін  ағылшын  тілдеріне

аударылған отандық оқулықтардың болмауы.

63

2.  Жаратылыстану-математика  циклдерінің пәндерін  (физика,  биология,

география,  математика,  химия,  информатика)  ағылшын  тілдерінде  оқытатын

мамандардың жетіспеушілігі.

3.  Жаратылыстану-математика  циклі  мұғалімдерін үш  тілде қайта  даярлау

мен біліктілігін арттыру үшін мүмкіндіктердің болмауы.

Проблемаларды шешу жолдары:

1. Жаратылыстану-математика  циклдерінің пәндері  (физика,  биология,

география, 

математика, 

химия, 

информатика) 

бойынша 

британ

басылымдарының

оқу 

бағдарламаларын, 

оқулықтары 

мен 

ОӘК-терін

ҚР МЖМБС бейімдеу және сәйкестендіру.

2. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға

арналған  мемлекеттік  бағдарламасында  2011  жылдан  бастап

Қазақстан

Республикасы  Президентінің  «Болашақ»

халықаралық

стипендиясының

аясында  орта,  техникалық және  кәсіптік,  жоғары  білім үшін  ағылшын тілді

педагогикалық мамандарды даярлау қарастырылған.

3.  Базалық пәндер  циклінде  шет  тілдері  бойынша  кредиттердің көлемін

кеңейту  арқылы  еліміздің жоғары  оқу  орындарында  көптілді  білім  беретін

педагогикалық кадрларды даярлауды көбейту.

4. Педагогикалық кадрлардың жетіспеушілігін көрсетілген пәндер бойынша

онлайн-оқытуды белсенді түрде енгізу жолары арқылы шешуге болады.

5.  Жаратылыстану-математикалық цикл  пәндерін  ағылшын  тілдерінде

жүргізетін мұғалімдерге дифференциалданған төлемақы төлеу.

6. 

Мұғалімдер

үшін

халықаралық

деңгейдегі 

тағылымдамаларды

ұйымдастыру:  білім  берудің барлық деңгейлерінде  бірыңғай  емтихан  жүйесін

енгізу,  бұл  мониторинг  жүргізуге  және  мектептің одан әрі  дамуын  анықтауға

мүмкіндік береді.

7.  Primary  TOEFL,  КазТЕСТ  базасында  тілдерді меңгеруді  бағалаудың

деңгейлік жүйесін енгізу.

8. Ағылшын тілінде оқытуға қатысты теледидар хабарларын ұйымдастыру.

9. Қосымша білім беруді, ағылшын тілін оқыту жөніндегі секциялар желісін

дамыту.

64

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1.Президенттің

халыққа 

жолдауы 

«Қазақстан-2050» 

стратегиясы

қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты.

2.Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға

арналған мемлекеттік бағдарламасы.

3. Қазақстан Республикасында  тілдерді  дамыту  мен қолданудың  2011-2020

жылдарға арналған мемелекеттік бағдарламасы.

4. Қазақстан

Республикасы

«Тілдердің  үштұғырлылығы»  мемлекеттік

мәдени жобасы.

5. Булатбаева  К.Н.

«Научно – методические  основы    формирования

полиязычной  личности  в  школе  и  вузе:  когнитивно – коммуникативная

технология обучения полиязычию». - 351 с.

6.  Азимов  Э.Т,  Щукин  А.Н.  Словарь  методических  терминов  (теория  и

практика преподавания языков) – С.-П.: Златоуст, 1999. – 427 с.

7. Пассов Е.И. Основы коммуникативной методики обучения иноязычному

общению. – М.: Рус. яз., 1989. – 292 с.

8.  Ахметжанова  З.К.  Функционально-семантические  поля  казахского  и

русского  языков  (опыт  сопоставительного  исследования).  Алма-Ата:  Наука,

1989. - 108с.

9.  Кильдибекова  Т.А.,  Гафарова  Г.В.  Когнитивные  аспекты  лексической

системы языка. – Уфа: БГУ, 1988. – 123 с.

10.  Кубрякова  Е.С.  Коммуникативная  лингвистика  и  новые  задачи  теории

словообразования

//Проблемы 

коммуникативной 

лингвистики:

Сб.н.ст.МГПИИЯ им. М.Тереза. – М., 1982. - Вып. 186. – С. 115-119.

11.  Изаренко  Д.И.  Обучение  диалогической  речи. – 2-е  изд.,  испр.- М.:

Русский язык, 1986. - 160с.

12. 

Булатбаева 

К.Н. 

Мәтіннің

курылымы

–

тілдік

құралддың

қолданылуының негізі.//  Торайгыровские  чтения.  Том  2.:  Материалы  Респуб.

науч.-практич. конф.- Павлодар: ПГУ им. С. Торайгырова, 2003.- С. 88-94.

13. Булатбаева К.Н. Развитие связной речи на основе текста газетной статьи

// Рус. яз. и лит. в каз. школе.- 2003. № 3. – С.3-11.

14. Колшанский Г.В. Текст как единица коммуникации // Проблемы общего

и германского языкознания.- М.: Изд-во МГУ, 1978.- 184с.

15.    Кулибина  Н.В.  Методические  лингвострановедческие  работы  над

художественным текстом. – М.: Рус.яз., 1987.- 142 с.

16.  Шубин  С.А.  Структура  функционално- семантического  поля. –

Функционально- типологические проблемы грамматики //Научно-практическая

конференция «Функциональные и типологические направления  в грамматике и

их  использование  в  преподавании  теретических  дисциплин  в  вузе».  Вологда,

12-13 июля 1986. Ч. 1,2. – Вологда. - С. 157-158.

17.    Салтан  Н.Л.  Презентация  учебного  материала  в  условиях  интенсивно-

циклового  обучения  русскому  языку  //Конференция  аспирантов  и  молодых

ученых; АПН СССР, НИИ ПРЯНШ. – М., 1987. – С. 16-18.

65

18.  Бондарко  А.В.  Основы  построения  функциональной  грамматики/

Известия АН СССР. Серия литературы и языка. Т.40. – 1981. - № 6. – С.483-495.

19.  Бондарко  А.В.  Основы  функционировани  я  грамматики:  языковая

интерпретация идеи времени/ А.В. Богданов; Санкт- Петерб. ун-т. – СПб.: Изд-

во Санкт- Петерб.ун-та, 1999. – 256 с.

66

Мазмұны

Алғысөз..................................................................................................

3

1

Шағын жинақты мектептің көптілділікті оқытуды ұйымдастырудың

мақсаты мен міндеттері………………………….

5

2

Шағын жинақты мектептің көптілділікті оқытудың әдістемесі......

7

Қосымша. Сабақтардың әдімстемелік сценарийі.................................

29

Қорытынды............................................................................................

62

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі...............................................................

64

67

Шағын жинақты мектепте көптілділікті оқыту мәселелері

Әдістемелік құрал

Басуға 25.06.2013 қол қойылды. Пішімі 60×84

1/

16

. Қағазы офсеттік. Офсеттік басылыс.

Қаріп түрі «Times New Roman». Шартты баспа табағы 4,0.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

«Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы» РМҚК

010000, Астана қ., Достық көшесі 20, «Санкт-Петербург» с.-і. о., 13-қабат.