Шағын жоба 1
Философиядағы «болмыс» және
«сана» ұғымдары
Досанова Айнұр
Оспанова Ақтілек
Масрул Айдана
Тобы:Мат 21-3
Табылдиева О.Д.
Ақтау,2022
Ш.Есенов атындағы Каспий технологиялар және
инжиниринг университеті
Орындаған(дар):
Тексерген:
Жоспары:
1. Болмыс пен сана түсініктері
3.Болмыстың негізгі формалары
2.Болмыс мәселесін зерттеу және түсіну
4. Қорытынды
5.Пайдаланылған әдебиеттер
Болмыс – тарихи қалыптасқан кең мағыналы, терең ауқымды философиялық ұғым. Әр заманда өмір сүрген ойшылдар бұл ұғымды көбінесе жүйелі философиялық толғаныстардың бастапқы негізі деп қараған. Осы уақытқа дейін де болмыс туралы бұл көзқарас өз мәнін сақтап келеді. Болмыс туралы философиялық мәселені түсіну үшін ең алдымен оның адамзаттың шынайы өмірінде қандай түбегейлі орын алатынын ұғыну қажет. Болмыс философиядағы ең көне, дәстүрі мол, тарихы бай ұғымдардық бірі болып саналады. Ол “бол”, “болу” сияқты түсініктердің баламасы. Бұл ұғым адамды қоршаған ортаны біртұтас бүтіндік деп тану қажеттігінен туындаған. Оның көмегімен өте мақызды дүниетанымдық “әлем деген не” сұрағына жауап беріледі. Болмыс туралы түсініктер көне философияда қалыптасты. Мысалы, Парменид болмыс дегеніміз — бұл тірлік, одан басқа еш нәрсе емес деп үйретті. 1. Болмыс пен сана түсініктері Сана-бұл объективті шындықты бейнелеудің адамға ғана тән ең жоғары түрі. Сана-бұл адамның объективті әлемді және өзінің болмысын түсінуге белсенді қатысатын психикалық процестердің бірлігі. Кез-келген сезім немесе сезім сананың бөлігі болып табылады, өйткені оның мағынасы мен мағынасы бар.
Сана тек білім немесе тілдік ойлау ғана емес. Адамның сана - сезімі биологиялық факторларға, дене ұйымына байланысты емес, дегенмен ол жынысына, жасына, ұлтына, физикалық әл-ауқатына байланысты, бірақ адамдармен қарым-қатынасқа, дағдыларды игеруге, объективті әрекеттерге байланысты.
Болмыстың негізгі түрлері: Заттар (денелер), процестер болмысы:
б) қоғамның рухани болмысы. Философияның негізігі сұрағы «дүниенің негізі не?»деген сұрақпен басталады.Әлемнің сыр-сипатын, дүниенің түп мағынасын,қоршаған ортадағы заттардың, құбылыстар мен процестердің өзара байланысын, олардың дамуы мен өзгеруін,– “болмыс” деп аталатын философиялық ұғым қарастырады.Онтология-болмыс мәселесін зерттейтін философияның бөлімі. Онтос сөзін алғаш рет антикалық ойшыл, Парменид қолданған. Грек тілінен аударғанда (ontos – барлық тіршілік,; logos –ақыл, ой, ) дегенді білдіреді. Яғни, онтология – бар дүниенің негіздері туралы ілім немесе болмыс туралы ілім.