Шарт ты бел гі лер Жаңа тақырыпты меңгеру тапсырмалары


со пы – дін жо лы на  түс кен құ дай шыл адам,  та қуа хик мет



Pdf көрінісі
бет25/240
Дата06.02.2023
өлшемі9,92 Mb.
#65457
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   240
Байланысты:
8-сынып .Қ.ӘДЕБ

со пы – дін жо лы на 
түс кен құ дай шыл адам, 
та қуа
хик мет – ма ғы на сы 
те рең сөз. Да на лық, 
да ныш пан дық, ке ре мет, 
сыр лы дү ние, қа си ет, 
маз мұн ды жә не ау ыр 
азап, бей нет, сұм дық де-
ген ма ғы на да кон текс ке 
қа рай қол да ны ла ды
диуан – кі тап. « Диуа ни 
Хик мет» – Да на лық кі та бы
ақи қат – шын дық
муштақ – аса ынтызар 
болу, аңсау, құмарту
Сөз мар жан
Жақ сы ға жұрт ты бас та ған,
Дү ние ге құл қы қаш па ған.
Ша ра дан асып тас па ған –
Шай хы Ах мет Ясауи.
сауи­шә­кі­рт­те­рі­нің­
өле­ңі
Зергер сөз
АР
МА
Н-
ПВ
 б
ас
па
сы


28
Ясауи дің да на лық ой ла ры Абай ой ла ры мен үн де се ді. Ол 
адам ды бес нәр се ден сақ тан ды ра ды:
1. Ал ла ның ақ жо лын мо йын да мау дан сақ тан.
2. Мен мен тә кап пар бол ма.
3. Дү ние-мү лік үшін арың ды сат па.
4. Арам дық тан ау лақ бол.
5. Ерін шек бол ма.
Түр кі та ну шы ғалым Н.Ке лім бе тов А.Ясауи дің «Да на лық 
кі та бын да ғы» ілім ту ра лы: «Ақын ның «Да на лық кі та бы» ат-
ты жыр жи на ғы ар қы лы қа ра па йым ха лық ис лам әле мі мен, сол 
дәу ір үшін іл ге рі шіл са нал ған со пы лық ағым ның фи ло со фия лық 
ой-пі кір ле рі мен та ныс ты. Әділ дік жо лы на тү су, ақи қат ты із деп 
та бу, адам ның ру ха ни өмі рі нің та за бо луы си яқ ты құ бы лыс тар ды 
Ах мет Ясауи ис лам ді ні нің шарт та ры ар қы лы тү сін ді ру ге әре кет 
жа са ды. Со ның өзін де ақын әлеу мет тік қай шы лық тар мен тең сіз-
дік тер ді сы нап, ха лық мүд де сін ес кер гі сі кел ме ген тәк а ппар жан-
дар ды әш ке ре леп оты ра ды», – дейді. 
А.Я сауи өзі нің өмір жо лын түйі н дей ке ліп, бұл өмір де ақи-
қат тан ар тық қа си ет жоқ де ген қо ры тын ды жа сай ды:
Қо жа Ах мет, ба сың ды ел ге ие біл,
Ақи қат ты ары та за сүйе біл.
Дү ниеқор лар кет сін бық сып өзі мен, 
Ха лық қа на дү ние ге ие бұл.
Түр кіс тан қа ла сын да жер лен ген Қо жа Ах мет Я сауи «Әзі ре ті 
сұл тан» ата нып, ба сы на ХІV ға сыр дың ая ғын да атақ ты Ақ сақ Те-
мір күм без ді са ға на сал ды ра ды. Я сауи дің дү ни ета ны мы, ілі мі нің 
мә ні мен ма ңы зы « Диуа ни Хик мет», «Ми ра тул Қу луб», «Па қыр-
на ма» си яқ ты мұ ра ла ры нан кө рі не ді. Қо жа Ах мет дү ниета ны мы-
ның мә ні – «адам ның өзін-өзі та нуы» ар қы лы «Хақ ты – ақи қат ты 
та нуы». 
Ах мет Ясауи ту ын ды ла ры – бү кіл түр кітіл дес ха лық тар ға 
ор тақ мұ ра.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   240




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет