26
Қызыл жебе
Сонымен бұл әңгіме ұмытылып та кеткен. Бір күні
болыс
төңіректегі ауылдарды аралап қыдырып қайтпақ болып, атқа
қонды.Жанына бірер адам ғана ертті. Ішінде Таубай старшын
бар. Ауылға болыстың өзі келсе – тегін емес деп түсінетін халық
дүрлігіңкіреп қалған. Не тағы бір жаңа салық салынады, не
әлдекімді соттап, жазалайды. Болыс тегін жүрмейді.
Ел күткендей болмады: ешкім жазаланған да жоқ. Жаңа салық
та салынған жоқ. Болыс старшынның үйінен қымыз ішкен соң,
тамағына да
қарамай, Тау-Шілмембеттің жатағына ат басын
бұрды. Аттың басын Рысқұлдың лашығының маңдайшасына
тіреп тұрып:
– Рысқұл! О, батыр, бері шығып кет, – деп дауыстады.
Рысқұлдан бұрын тысқа қасқыр
көз қара торы бала атып
шығып, сырттағы аттыларға бақшиып қарап тұрды да лезде ішке
кіріп:
– Көке, болсаңшы, – деді Тұрар әлденеге бала жүрегі суылдап.
– Кім болса да өті жарылып кетпес, күте тұрады. Әбіржуші
болма! – деп зілдене айтты көкесі.
Рысқұл тысқа баласын ерте шықты. Тұрар шегіншектеп еді:
«Жүр!» –деді көкесі.
– О, болыс-еке! Жай ма! – деп Рысқұл ат үстіндегі Саймасайға
қол берді. Сонан соң Тұрарды итермелеп:
– Болысқа сәлем бер, – деді. Үйдей үлкен Қалды қызыл
айғырдың үстіндегі болысқа баланың созған қолы жетпеді, болыс
та еңкейе қоймады.
– Ә, әлгі жаман немең бе, батыр, – деп болыс балаға назарын
болар-болмас қана аударды. Созылған қолы ауа қармап, елеусіз
қалғанына ыза болған бала,
болыстың мысқылды дөңгелек
жүзіне, қиығына әжім үйіріліп, күлімсіреген көзіне тікшие қарап
қалып еді, соны сезген болыс:
«Апыр-ай, бөрінің бөлтірігі әкесіндей жүрек жұтқан болар-
ау», – деп тіксініп қалды, еріксіз еңкейіп, қолын ұсына беріп еді,
бала көзінен шоқ шашырағандай тағы бір қарады да бұрылып
кетті.
Рысқұл мырс етіп күлді. Баланы айыптаған жоқ. Оның бұл
қылығын іштей құптап тұрған сияқты.