59
Қызыл жебе
Енді камераға соны қалай алып кіру керек? – деген сұңқыл
сұрақ басында шыңылдады да тұрды.
Сөйтсе, қарасораның қауында күндізгі шекшектің орнына
шілде қоңыз шырылдап отыр екен. Түрменің темір торлы
терезесінен анық естіліп тұр. Басындағы шыңыл мен қара
сорадағы шырылдың бірі мен бірі үндесіп, қосылып айтылған
әлдебір мұңлы әндей әсер туғызғаны Рысқұлды аң-таң халде
қалдырды.
Шырылдап тұрған шілдеқоңыз емес, сынық сүйем істік темір
сияқты. Темір екеш темір де түрме тұтқынының жанын ұғып,
оның шарасыз тағдырына жаны ашығандай аян береді.
Шілдеқоңыздың жағы бір сембеді. Рысқұлға сынық темір
туралы ұмытып кетпе деп ұдайы есіне салып тұруды парыз
көргендей бір тынбады.
Толассыз әнге Рысқұл да байқаусызда қосылып кетіп:
– Дүние
бір қисық жол бұраңдаған,
Бақ тайса ерге дәулет құралмаған.
Күніне
тоқсан тоғыз бәле көрсең,
Сонда да күдер үзбе
бір алладан, –
деп ыңылдады.
* * *
Таңға таяу көзі ілініп кеткен екен, кенет шошып оянды. Қызыл
Жебе кісінеп келіп, абақтының есігін тепкілеп тұр екен. Рысқұл
өң мен түстің арасын ажырата алмай мең-зең күйде сәл аңырып
отырып қалған.
«Е, жарықтық, жылқы жануардың да әруағы болғаны ма?
Қамбар ата ғой әлгі. Қызыл тұлпардың қаны менің мойнымда
емес еді ғой? Heгe мені торып жүр? Ұрлаған мен болғанмен,
ұрлатқан, қанын шашып бауыздатқан Саймасай еді ғой? Е,
айналып кетейін, Қамбар ата! Менен күнә болса кеше гөр! Бірақ
менің жазығым жоқ. Құдай куә. Егер көрмесе, құдайдың көзі
шықсын. Қызыл тұлпарды пышаққа, қиянатқа қимай ара түсем
деп нақақтан құрбан болдым, Қамбар ата!»
Рысқұл жылқының аруағына сыйынып отырғанда есіктің
алдынан айдауыл өтті. Етігінің тақасынан таныды. Сонда барып
әлгі түстің сырын ұққандай болды. Есікті тепкілеген Қызыл