Сімдіктер экологиясы



Pdf көрінісі
бет14/83
Дата27.11.2023
өлшемі1,9 Mb.
#130374
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   83
Байланысты:
ӨСІМДІКТЕР ЭКОЛОГИЯСЫ

жылыну кезеңі
, ал түнгі уақыт – 
салқындану кезеңі
болып табылады. Яғни фотокезеңділік – 
термокезеңділікпен (жылыну немесе салқындану кезеңдерімен) 
қатар жүреді. Мұны ғалымдардың зерттеулерінен байқауға бо-
лады. Ұзын күндік ӛсімдіктер тӛмен температуралық жағдайда, 
мысалы, таулы, салқын жерлерде жарық кезеңнің қысқа болған-
ның ӛзінде де қалыпты ӛсіп дамиды. Экваторға жақын таулы 
жерлерде ұзын күндік ӛсімдіктердің кӛптеп ӛсіп дамуы осының 
дәлелі.
Күн сәулесі энергиясы физиологиялық процестерге әсер 
етуі арқылы ӛсімдіктердің формасына, сыртқы пішініне әсер 
етеді. Мысалы, ұзын күндік ӛсімдіктерді жарық кезеңнің ұзақ-
тығы 8-10 сағат жағдайда ӛсіргенде жапырақтары, сабақтары кӛ-
бірек пайда болып ӛседі, бірақ гүлдемейді немесе кеш гүлдейді. 
Ал қысқа күндік ӛсімдіктерді жарық кезеңі ұзын күндік, 14-16 


23 
сағаттық жағдайда ӛсірсе вегетативті мүшелері (жапырақ, сабақ) 
ірі болып ӛседі, бірақ дамуы, генеративті мүшелері, яғни гүлде-
нуі кешеуілдейді. Мысалы, Алматы облысы (14-16 сағат, ұзын 
күндік) жағдайында ӛсірілген қысқа күндік ӛсімдік 
темекінің
жапырағы ірі болып ӛсіп, мол вегетативті масса ӛнімін береді.
Сонымен, ұзақ уақыт, миллиондаған жылдар бойы тарихи 
қалыптасқан әрбір фотокезеңдік топтағы ӛсімдіктер жарық ке-
зеңінің белгілі ұзақтығына және спектральдық құрамына бейім-
делуімен қатар, түнгі мезгілдің және салқынданудың ұзақтығын, 
белгілі температуралық қосындысын, жағдайларын талап етеді.
Бақылау сҧрақтары 
 
1.
Фотосинтез процесінде синтезделетін алғашқы органи-
калық заттар. 
2.
Сіңірілген күн сәулелерінің энергиясы қандай процес-
терге жұмсалады? 
3.
Күн радиациясы энергиясын пайдалану коэффициенті. 
4.
Фотокезеңдік реакциясы бойынша ӛсімдіктерді топтас-
тыру. 
5.
Ӛсімдіктердің фотокезеңдік реакциясы туралы. 
6.
Жарық мерзімінің ұзақтығына бейтарап ӛсімдік сортта-
рын шығаруда селекционер ғалымдарының еңбектері. 
4 – Тақырып. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   83




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет