Сын тұрғысынан ойлау технологиясының бастауыш сынып оқушысының танымдық ойлау, өзіндік дағыдыларын жетілдіру барысында тиімділігі

• 
  Тақырып бойынша жинақ;
  
• 
  Мәтіндер талдауы;
  
• 
  Түрлі көзқарастағы тапсырмалар құрастыру;
  
• 
  Ұжымдық пікірталас;
  
• 
  Топпен және жұппен жұмыстардың әртүрі;
  
• 
  Дебаттар;
  
• 
  Пікірталастар;
  
• 
  Оқушылардың жазба жұмыстарын жариялау;
  

Сын тұрғысынан ойлау технологиясындағы мұғалім ролі:

• 
  Оқушыларды анықталған бағытқа бағыттау;
  
• 
  Түрлі пікірлермен бетпе-бет келеді;
  
• 
  Өз бетімен дұрыс шешім шығаруға жағдай жасайды;
  
• 
  Оқушыларға өзбеттерімен шешім шығаруға мүмкіндік береді;
  
• 
  Қалыптасқан танымдық ішкі жағдаяттарды дайындайды;
  

Сұрақтарды дұрыс құру дағдысын дамытуға арналған тәселдер.

Қарапайым сұрақтар- Бұл сұрақтарға жауап берген кезде нақты фактілерді атау керек, мәтіннен белгілі бір мәліметті еске түсіріп, оны айтып беру керек. Дәлелдеуші сұрақтар- «Егер мен дұрыс түсінсем, онда …?»

Интерпретациялық (түсіндірме) сұрақтар- Әдетте неге? деген сөзден басталады.

• 
  Кейбір жағдайларда олар ақталуға мәжбүр етушілік сияқты негативті қабылдануы мүмкін.
  
• 
  Басқа жағдайларда олар дәлелдемелік байланыстарды анықтауға бағытталған.
  

• 
  «… … айырмашылығы неде?»
  
• 
  Бұл сұрақтар осы немесе басқа да оқиғалар, құбылыстар мен айғақтардың бағалау критерийлерін анықтауға бағытталған .
  

• 
  Шығармашылық сұрақтарда «егер» деген қыстырма сөз қолданылады. Ол алдын ала болжайтын, жорамалдайтын шарттылық элемент .
  

Сұрақ теория мен тәжірибе арасындағы өзара байланысты анықтауға бағытталған.

Кластерлар (ұяшықтары)

Өтілген материал автор өмірбаянын не мәтін бойынша алуға болады. [7]

Сын тұрғысынан ойлау:

• 
  Тірек сызбалар;
  
• 
  Кестелер;
  
• 
  Логикалық-ойлау кескіндері;
  

" V " – білдім

    " + " –жаңа

    " - " – басқаша ойладым

    " ? " – түсінбедім, сұрағым бар.

«Шатастырылған логикалық тізбек» [17]

• 
  Мұғалім оқушыларға дұрыс және дұрыс емес сөздер жазылған ретті ұсынады.
  
• 
  Оқушылар жекелей жұмыс жасайды, мәтінді оқиды, шатастырылған тізбекті белгілейді.
  
• 
  Өзінің тапқан сөздерін топтағы оқушылармен бөліседі, толықтырады, қатесін түзейді.
  

• 
  Дұрыс немесе дұрыс емес ойлар;
  
• 
  Сабақтың басында жаңа тақырып бойынша ұғым, соның дұрыс немесе дұрыс еместігін бағалау және өзінің шешімін дәлелдеу қажеттілігі беріледі.
  
• 
  Кері байланыс кезінде оқушыларға бекітілген тақырыптың сабақ басындағы өз шешімінің дұрыстығын бағалауды және өз ойымен алмасуды беру.
  

• 
  Миға шабуыл
  
• 
  Карусель. Топпен жұмыс.
  

Пікірталасты жүргізу дағдысын жетілдіру тәсілі:

• 
  Рөлдік ойындар
  
• 
  Әрлі-берлі пікірталас
  
• 
  Диалог-талас
  
• 
  Бұрыштар әдісі (оқушылардың белгілі бір позициялы бұрыштарға тұрады. Бір топтан шыққан дәлелді ойды-келесі топтың оқушылары жалғастырып отырады. Оқушылар келесі бұрыштарға ауысып отырады. Қозғалғыш сыныптың ортасында отырады, кезкелген топтың пікірталасына араласа алады)
  
• 
  6 қалпақ (қалпақтардың түстеріне сәйкес ойлау үшін, оқушы өзінің пікірінің дұрыс немесе бұрысын дәлелдейді)
  
• 
  Аквариум
  

• 
  Тізбек құру (5 жолды өлең, шеңбер бойынша бір-біріне беретін суреттер. Әрқайсысы 5 жолды өлең құрып, өз ойын дәлелдеп шығуы)
  
• 
  Еркін хат, эссе
  
• 
  Ирек (бірін-бірі оқыту) ауысып отыратын топпен жұмыс.
  
• 
  ҰБО әдістемесі.
  

1 қатарға-тақырыпты бір сөзбен жазу (зат есім) қасқыр

2 қатарға-тақырыпты 2 сөзбен жазу (екі сын есім) үйрелі, азулы

3 қатарға-3сөзбен жазылады (етістік) шошытады, қорқытады, жейді

4 қатарға-4 сөзбен жазылады, тақырыпқа жақын сөзбен (сөз тіркесі) жемтігі үшін күреседі

5 қатар-тақырыпқа қатысты синоним. итқұс