Атаулы сөйлем
Атаулы сөйлем – жай сөйлемнің бір түрі. Ол өзінің құрылысы мен мағынасы жағынан жай сөйлемнің бірде-бір түріне ұқсамайды:
А) атаулы сөйлем тұрлаулы мүшеге талданбайды, басқаша айтқанда оған ұйытқы, тірек болып тұрған сөзді бастауыш не баяндауыш деп тап басып айтуға келмейді.
Ә) атаулы сөйлем оқиғаға қатысты затты, құбылысты, болмысты атап қана көрсетеді,онда жай сөйлемнің басқа түрлеріндегі сияқты баяндау қасиеті болмайды. Солай бола тұрса да, атаулы сөйлемде интонация,оқиғаның , құбылыстың шындық өмірге , шаққа қатысты сияяқты сөйлемге тән айрықша белгілері болады. Мысалы: Дала.Егін даласы. Егін даласы рахат құшағында.(Әбішев)Алғашқы екі сөйлемнің айтылу әуені соңғы сөйлемнің айтылу әуенінен басқаша екені анық сезімді. «Дала.» дегендегі атаулы сөйлем қалпындағы айтылуын оның бастауыш не баяндауыш қызметін атқарып тұрғандығымен немесе диалог жағдайында толымсыз сөйлемнің баяндауышы болып тұрған қалпымен салыстырсақ, дауыс әуенінде өзгешелік байқалады
Достарыңызбен бөлісу: |
