Синтаксистік парадигмалар
Сөйлемнің үйірлі мүшелері
жүктеу/скачать 2,27 Mb. Pdf көрінісі
|
Paradigma2015-1
| 2.3.3 Сөйлемнің үйірлі мүшелері
Сөйлем мүшелері өзі жасалған сөздің құрамына қарай дара жəне күр- делі болып бөлінеді. Дара мүше бір сөзден жасалса, күрделі мүше екі немесе одан көп сөздерден жасалады. Күрделі мүше сол мүшенің құрамына кіретін сөздердің ішкі қатына- сына қарай күрделі (анықтауыштық қатынастағы сөз тіркесі негізінде жасалған) жəне үйірлі (предикаттық қатынастағы сөз тіркесі негізінде жасалған) мүше болып бөлінеді. Демек, үйірлі мүше де кемінде екі сөзден құралатын күрделі құрам- ды болады, яғни күрделі мүшенің ерекше түрі. (Бұл жайлы күрделі жəне үйірлі анықтауыштар бөлімінде кең айтылған, себебі үйірлі мүше, ал- дымен, анықтауыш мүшеге қатысты танылған). Үйірлі мүше туралы арнайы тоқталудың себебі бар. Үйірлі мүшенің ішкі құрылымы бастауыш-баяндауыш болып құралатындықтан, мұндай мүше қатысты сөйлемді құрмалас сөйлем деп танитын жағдайлар орын алмас үшін үйірлі мүшені дұрыс тану қажет. Үйірлі мүшенің ерекшелік- тері мыналар: 1) үйірлі мүшені құрайтын сөздер іштей бастауыш-баяндауышқа бөлі- не алатын предикаттық бірліктер; 2) үйірлі мүше құрамындағы «баяндауыш» есім сөздер, есімдік, есім- ше болады; 3) бұл құралым (конструкция) сөйлемнің кез келген мүшесіне тəн. жүктеу/скачать 2,27 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|