Синтаксистік парадигмалар


Шартты райдың -са, -се жұрнағы мен «игі еді» қолданысы арқылы



Pdf көрінісі
бет259/374
Дата07.01.2022
өлшемі2,27 Mb.
#17280
түріМонография
1   ...   255   256   257   258   259   260   261   262   ...   374
Байланысты:
Paradigma2015-1

Шартты райдың -са, -се жұрнағы мен «игі еді» қолданысы арқылы 
жасалған хабарлы сөйлемдер субъектінің тілегін, қалауын білдіріп, құп-
тау реңкін білдіреді. Мысалы: Ол тез келсе игі еді (Ə.Нұршайықов). 
Контексте бұл тұлға интонация, одағай, қыстырма, модельді сөздер-
мен параллель қолданылса, субъектінің əртүрлі көзқарасы білінеді. -са, 
-се  игі  еді  тұлғасы  мен  интонация,  одағайдың  бірлікте  қолданылуынан 
субъектінің ішкі күдігі күшейтіліп беріледі: Түу, биыл қар ерте түспесе 
игі еді (С.Жүнісов). 
Осы  реңктерге  синонимдес  реңктер  -са, -се  екен, -са, -се  ғой  тұлға-
лары арқылы келеді. Ал -са, -се игі еді формасының «игі еді» формасы 
түсіріліп айтылса, интонация көмегімен кейде күдіктену реңкі күшейсе 
(Тəлім болса жарады, тəйтік шығып жүрмесе... (М.Əуезов) ), кейде сөй-
лемде  топшылау  мəнді  реңк  айқындалады  (Бірдемені  біліп,  қатын  ба-
ла-шағаны үркітпейін деп, іштей уайымдап жүрмесе... Х.Есенжанов). 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   255   256   257   258   259   260   261   262   ...   374




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет