Содан бері талай-талай жылдар отті. Сол кезде мойында рына ал қы зыл галстук тағып, сапқа түрып: Бір-екі, үш

алып, сүрақты түйдектетті. Біз де төпелеп жауап қайы - 
рып жатырмыз.
— Е-е, жөн-жөн! — деп, қарт сүйір иегіндегі бір түтам 
сақалы н ш ошаңдатып, иегін шүлғығанда, біз де тоқта- 
дық-ау.
Мен Теке қартқа Шаншатайдың айтуымен келгенімді 
білдірдім.
— Е-е, ол бір айналайын жақсы бала ғой, — деді қарт, 
даусын көтере сөйлеп.— Ол сенің атыңа газет жаздырған. — 
Шал қасымызда түрған Назымға: — Қарағым, 
әлгі бала- 
лардың газетінің біреуін әкелші, — деді.
Жүрегім атгай тулады. Көңілімді ерекше бір қуаныш кер- 
неп кетгі. Дәл осы арада қарсы алдыма келе қалса, қас дүшпа- 
нымды да қүшағыма қысып сүйе берер ем, сүйе берер ем.
Назым секіре басып, газет әкелуге кетті.
Осы арада Теке қарт оқыс бір қылық шығарды.
Ол сүқ саусағымен ымдап, мені қасына шақырды. Қүла- 
гыма сыбырлай сөйледі:
— Газеттің ақысын төлемейсің бе?
— Ақысын?! — дедім мен көзім бақжиып. — Тиын керегін 
білмедім. Әйтпесе әжемнен сүрап әкелер едім. Кешіріңіз.
Теке қарт басын шайқады. Қырқылдаған тауық қүсап үн 
шығарып күлді.
— Сен өлең айт. Болмаса мына тақы р басы ңнан 
ш ерткіз, — деді, тағы да көзін үй ж аққа тастап қойы п, 
үрлана сөйлеп.
Бақсыға үқсап, айдалада бақырып түру немесе тақыр 
басты шерткізіп ойбай салуды кім қалайды дейсің. Осын- 
дай бір амалсыздық басқа түскен соң, не шара. Қинала- 
қинала көнесің де.
— Бол! Бол! — деп, Теке шал асы қтырып, тақымдап 
барады.
Тыжырынып қойып, жалтыр басымды алдына тоса бердім 
де, қайтадан жүлып алдым. Теке қарттың сіңірі адырайған 
саусақтары маған ертегіде көп еститін жез тырнақтың қолын- 
дай боп көрінді. Қазір шертсе, төбемді ойып, миымды аузы- 
ма лық еткізіп түсіретін сияқты.
— Өлең айтайын, — дедім, кеудемді кере дем алып.
Өлең айтып түрған мені көріп Назымның не ойлаганын
білмеймін. Оның қай кезде қасымызға келгенін де білмеймін. 
Себебі екі көзімді шарт жүмып алған ем. Кеңірдегімді со-
46

зып айғайға басқан мені сырттан көрген адамның: “Есуас” 
деуі сөзсіз.
Өлеңці айтып бітіп, енді көңілің тынды ма дегендей, Теке 
шалға адырая бір қарадым. Ол иегі шошаң қағып күліп 
қалыпты. Көзінен ш ыққан жасты тарбиған саусағымен 
сүртіп-сүртіп кояды.
— Әнді жақсы айтады екенсің, — деді.
Шын мақтауы ма, әлде кекеткені ме? Теке шалдың жыр- 
тылған жердің қыртысындай өжім басқан түрінен оны байқау 
қиын.
— Еңбегің сінді, енді ала гой, — деді маған газетті беріп.
Газет қолыма тиюі мүң екен, алды-артыма қарамастан
бездім-ай келіп. Дәл бір дозақты ң отынан қүтылғандай 
күйде едім.
— Табаныңа біреу шоқ басты ма? Сонша жүгіріп саған не 
болды? — дейді 
соңымнан қуып жеткен Оңалбек ентіге 
дем алып.
Шынында да, мен неден қысылып, неден қаштым? Теке 
қарттың мүнысын біздің ауылда көрмеген бала қалды ма, 
сірә? Ешбір қысылмай-ақ топ баланың алдында өлең айтып, 
тәттісін алып жатады ғой.
Теке қартты қойш ы , оған ермек керек. Оңалбек бол- 
са, тонның ішкі бауындай, бір-бірімізді жақсы білмейміз 
бе? Жүртқа лақап етіп жаятын ол емес. Сонда мен мүнша- 
ма қара терге түсіп, неліктен қысылдым? Сол арадан түра 
қашуыма себеп не?
Көз алдыма Назым келді. Мөлдір көзінің жанарында 
кекесін бар. Езуінде әлдебір мысқыл түр
Суық тер мандайыма бүрқ етті.

жүктеу/скачать 2,12 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: