Соңы 8-бетте) (Соңы 3-бетте)
жүктеу/скачать 3,84 Mb. Pdf көрінісі
|
Самат ЖАНҰЗАҚОВ, Ақмола облыстық сотының судьясы Суретте: жауынгер Жанұзақов Нұр- мұхан, мамыр, 1945 жыл, Шығыс Прус- сияда. Бүгінгі ұрпақ 71 жыл бұрын болған кесапат-зобалаңды көрмесін. Дегенмен, көйлегі көк, тамағы тоқ жандар осы көгінде көгершіні самғаған бейбітшілік заманның қалай келгенін біле ме екен деген сауал кейде мазалайтыны рас. ҚАРИЯЛАР АЗАЙЫП БАРА ЖАТЫР
6 №49 (2827) 6 мамыр 2016 zangazet@mail.ru ТАҒЗЫМ
Судьялар қарияны Ұлы Отан со ғысы ардагерлеріне орнатылған «Даңқ» тақтасының жанында қар сы алды. ОҚО сотының алқа төраға сы Т.Бекім бетов пен соғыс ардагері А.Бекназаров бастап, жас судьялар мен облыстық этномәдени орталықтарының өкілдері соғыста Отан үшін опат болғандар мен соғыстан кейін еңбек етіп жүріп өмірден озған ардагер судьяларды бір минут үнсіздікпен еске алып, «Даңқ» тақтасына гүл шоқтарын қойды. Айтжан Тассейітұлы Ұлы Отан со Ұлы Отан соғысының ардагері Түсіпбаев Иманғали 1899 жылы қазіргі Шығыс Қазақстан облысы Абай ауда ны Саржал ауылында дүниеге келген. 14 жасынан бастап кәрі шешесі мен бауырқарындасын асыраймын деп еңбекке ерте кіріседі. 1941 жылы соғыс басталған кезде Красноярск қаласы на зауыт салуға көмектесуге бір топ азаматпен бірге барады. Соғысқа 1941 жылдың 13 желтоқсанында аттанып, №1254 отрядында атқыш болған. Кали нин, кейін Прибалтика майдандарын дағы ұрыстарға қатысады. 1944 жылы Ленинград фронтын дағы шайқаста аяғына екі жерден оқ тиіп, қатты жарақаттанып госпитальға түседі, 5 ай емделіп елге оралады. Бірінші дәрежелі мүгедек болады. Келе сала аяғының еңбекке жарамайтын дығына қарамастан, колхоздың жұмы сына қызу араласады. Ол кезде қазіргі Шығыс Қазақстан облысы Абай ауданы Саржал ауылы Қызыладыр, Сарыөзек, Жарылқамыс және Тельман деген 4 колхоздан тұратын. Сол Қызыладыр колхозында бригадир болып, 1956 жыл дан бастап зейнетке шыққанға дейін бас жылқышы атанды. Ұлы Отан соғысы кезіндегі ерлігі үшін жоғарғы органдардан бірнеше рет алғыс алып, орденмедальдармен марапатталған. Өмірден өткенше туған жері Саржал ауылында тұрды. Ақыл кеңестің таусылмас қазынасындай бо лып үйдің төрінде отыратын тау тұлға лы атам 95 жасқа жеткен кезінде, 1994 жылы бұл дүниеден мәңгілік сапарға аттанды. Өткенге көз жүгіртпей, болашаққа бағдар жасау мүмкін емес. Ұлы Жеңіс бізге көптеген адамдардың төгілген қа нымен келді және соғыс салған қасірет әрбір отбасының тарихына өшпес із қалдырды. Ал, менің дәл бүгінгі күндей бақытты өмір сүруіме өз үлесін қосқан атамды қашанда мақтан етемін. Барды жоқ ететін, тауды жер ететін сол қанды кезең болашақта қайталанбаса екен деп тілеймін. Еліміздің көк аспанында бей бітшіліктің, тәуелсіздіктің, азаттықтың туы әрқашан желбірей берсін! Толқын РАХМАНБЕКОВА, №2 кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотының бас маманы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫ дебір танкті қалаға қарай өткізбедік. Бірақ, төрт зеңбірегіміз де істен шығып, 34 жауынгердің 20 шақтысы қаза болып, он шақтысы жараланды. Біздің 3ші батарея құрамының басым көпшілігі Семей облысынан еді. Олар: Әбдірақман Бимурзин, Рымбек Байсеитов, Мұқан Омарбаев, Қабдулқай Байжанов, Атамбай Оразбаев. Осы сұрапыл ұрыста мен де ауыр жарақат алып, госпитальға түстім. Одан сауығып шығып, 1943 жылдың тамыз айында 158ші дивизия құрамында гитлершіл фашис термен қарсы ұрыстарға қатыстым. Осы үлкен шайқастардың бірі Невель қаласын азат етуге бағытталды. Невель ауданында болған ұрыстарда қазақ халқының батыр қызы, пулеметші Мәншүк Маметова өзінің өшпейтін ерлігін жасады. Осы қаланы алуда батареяның байланысын қосамын деп ауыр жарақат алып госпитальға жат тым. 1944 жылдың басына дейін госпитальда болып, жарақатымның ауырлығына байланысты елге қайтарылдым. Осы күнге дейін соғыстың бір белгісі сол аяғымда жүр: ол – оқтың жарқыншағы», – дейтін атамыз сол күндерді еске алғанда.
ҰРПАҚТАР САБАҚТАСТЫҒЫ ОТАН ДЕП СОҚҚАН ЖҮРЕГІ... Соғыс жаңғырығы жылданжылға алыс тап барады. Ол туралы көбінесе үлкен- дерден, көнекөз қариялардан ес тіп, кино лардан, деректі фильмдерден көреміз. Мен өз мақаламда қан майданда тер төккен атам Иманғали Түсіпбаев туралы айтқым келеді. ТАБАНДЫЛЫҚТЫ ТАНК ТЕ ТАПТАЙ АЛҒАН ЖОҚ
«Біздің 3ші батарея Сахны елді мекенінің маңындағы позицияны ұстады, негізгі мақсат – жауды ілгері қарай өткізбеу. Сол күні біздің тұрған позицияға жаудың жаяу әскері бар 30 танкісі шабуыл жасады, ал, біз 14 танкіні, мыңға жуық фашисті жер жастандырып, бір іздестіру тобын шығартқызды. Соның нәтижесінде мұз құрсауында қалып, ығысқа ұшыраған 1213 адам түгелдей амансау оралды. Батағының (ауыл орталығы) шығыс бетіндегі кең жа зықтыққа қызыл жұлдызды самолеттер бірінен соң бірі келіп қонғанда оларды бүкіл ауыл болып қуанышпен қарсы алғаны әлі есімде. Қуекеңнің қорада тұрған жалғыз сиырын біреулер ұрлап әкетіп сойып алғаны да сол тұста. Артынан ұрылар ұсталып, заң жолымен тиісті жазасын алды. Ал, Қуанәлі болса қара басы нан гөрі ел қамын көбірек ойлайтын, қолдан келгенше кісіге жәрдем етуге әзір тұратын жомарт адам еді. Ащы да болса шындықты бетке айтатын, тәртіпке немғұрайды қарайтындарды, жанаяр жалқауларды ұрсып жіптіктей ететін де, соңынан әлгі кісіні аяғыштап, «апырмау, артықтау кетіп қалдым ба» деп қиналатын. Жұрт оны осындай ақ жүрек адалдығы үшін де қадірлейтін. Соғыс ардагері, доғарыстағы пол ковник Ә.Есмағамбетовтің ол кісі тура лы айтқан естелігі ерекше. «...1943 жылдың қысы. Майданның алғы шегіндеміз. Ұрыстың саябыр сыған сәтінде жауынгерлер окопта отырып жаңа әкелінген газеттерге көз жүгіртеді. Сонда «Правда» газетінің бірінші бетінен «Гурьев облысы «Қы зыл балық» клохозының председателі Құрмашев Қуанәлі танк колоннасын жасақтау қорына өзінің 150 мың сом қаржысын қосты», – деген хабарды оқығанымда қандай қуандым де сеңізші. Жалғыз мен емес, сан ұлт өкілдерінен құралған жауынгер дос тарым да қуанышын білдіріп, мені құттықтады. От пен оқтың ортасында жүргенде естіген жақсылық хабар жігеріңе жігер қосып, қайраттандыра түседі екен. Мен осыны өз басымнан кешірдім...» – депті соғыс ардагері естелікте. Осыданақ Қуанәлінің өз елі үшін ештеңені аямайтын арда ұл екенін аңғару қиын емес. Қуанәлінің өз еңбегімен тапқанын майдан қорына қосуы үлкен азамат тық ерлік еді. Сол үшін Жоғарғы бас қолбасшыдан арнайы алғыс алды. Ұлы Отан соғысы жылдарындағы осындай еңбегі үшін Қ.Құрмашев І дәрежелі «Отан соғысы» орденімен наградтал ды.
Қуекең отбасылық өмірде де бақыт ты болды. Жұбайы Қойсын екеуі алты бала өсіріп, бәрін де азамат қатарына қосты. Ауылда балықшылардың жаңа ұрпағы қатарға қосылды. Жастар кол хозды ұйымдастырушыларды, әсіресе, ел басқарып үлкен беделге ие болған, қазір арамызда жоқ ардагерлерді біле білмейді. Біздің бір ұсынысымыз – олардың есімін мәңгілік есте қалдыру ды ауылдастары ұмытпағаны жөн.
ЕР БАРДА ЕЛ ҚОР БОЛМАС ...1934 жылдың күзі. Сол жылы колхоз басқармасының сайлауы өт кізіліп, төрағалыққа Гурьев округтік партия комитетінің мүшесі Қуанәлі Құрмашев сайланды. Отыздың үстіне жаңа шыққан, қоңырқай өңді, жанары өткір кісі екен. Колхоз шаруашылығын басқару қай кезде де оңай болған жоқ. Ал, кешегі соғыс жылдарында «Бәрі де майдан үшін!» деген ұран баршаның қасиетті қағидасына айналғанда, әсіре се, балықшы қауым майдандағыша еңбек етті. Балықшының әр қадамы қа тер, жаза бассаң не кездейсоққа кезік сең, өмірден үміт жоқ. Міне, осындай қиындығы мен қауыпқатері көп кәсіп иелерінің еңбегін ұйымдастыра білу колхоз басқармасынан, оның төраға сынан мықты қабілет пен батылдықты, алдыартын болжап әрекет жасауды қажет етеді. Соғыс жағдайындағы қиынқыстау кезеңде Қуанәлінің өзі де қиындықты елмен бірдей көрді, көптің қайғысына ортақтасты, қуанышын бір ге бөлісті. Тұйыққа тірелген тұстарда ауылдық кеңестің төрағасы, коммунист Батырбай Бозтаевтың ақылкеңесін көбірек тыңдайтын. Ал, Бәкеңді пара саттылығына, қапияда жол тапқыш ше берлігіне, адамға қамқоршы, жанашыр қасиетіне бола бүкіл ауыл қадірлейтін. Балықшылар бригадаларын бас қарған Сабыр Төленов, Мұқтасар Нау рызов, Өзір Усаев, Дөкен Әбдірашев, Қабді Мұратов және ферма меңге рушілері Хансұлтан Теміров, Елеубай Бекжанов, Тілен Шәмбілов, егіс брига дирі Құраш Жанғалиев және басқалар колхоз шаруашылығын өркендетуге үлкен үлес қосты. Әйелдердің еңбегі бір төбе. Тұңғыш рет теңіз тарихында олар еркектермен бірдей Каспий те реңінен балық аулауға шықты. Шаруа шылықтың сан салалы жұмыстарын атқаруда Ынта Халидуллина, Мәнәзила Сұлтанғалиева, Бәтен Қарабалина, Хадиша Мұқанбетқалиева, Қапеш Сұлығалиева және басқалар еркектер мен бірдей еңбек етті. Соғыстың түтеп тұрған кезінде, 1944 жылдың ақпанында Новобогат ауданы малшыларының республи калық барлық мал өсірушілеріне арналған үндеуі және Қазақстан Ком партиясы Орталық комитетінің оны мақұлдаған қаулысы баспасөзге жа рияланды. Осы үндеуде мынадай жолдар бар: «Ауданның 30 колхозы ның бәрі міндеттемесін орындады. Солардың ең алдында Қызыл балық колхозы жеті жыл қатарынан балық аулау жоспарын асыра орындады, мал өнімдерін де толық тапсырды. Колхоздың 1355 жылқысы бар. 1943 жылы 357 биеден құлын алып, аман сақтады, Қызыл армияға 450 сәйгүлік жөнелтті...» Осыған байланысты бір оқиға ойға оралады. ...1944 жылдың қысы әдеттегіден жылы болды, жерге қар түсіп жа рытқан жоқ. Сонда да балықшылар Каспий мұзы үстінде тереңнен балық аулады. Наурыз айы бірде тұманды, бірде сілбің болып басталды. Сондай бір күні «Аханшылар ығысқа ұшырап ты» деген суық хабар алынды. Теңіздің талай сойқанын көрген бұл ауыл ығыс тың не екенін біледі. Ауыл басшыла ры жарғақ құлағы жастыққа тимей, адамдарды апаттан құтқару қамын ойлаумен болды. Әсіресе, Қуанәлінің қиналысы бөлек. Гурьевке балықшы колхоздар одағына, облыстық партия, атқару комитеттеріне телеграмма жол дап та, тікелей де хабарласып, шұғыл ғысына қатысып, елге оралған соң сот саласында қызмет еткен 24 судьяға арнап «Даңқ» тақтасын орнатқаны үшін ардагерлердің атынан облыстық соттың төрағасы Н.Шәріповке алғы сын білдірді. Сонымен қатар, ол сотта өзімен қызметтес болған әріптестерін еске түсіріп, «Даңқ» тақтасына есім дері алтын әріппен жазылған ардагер судьялардың қатарында Кеңес Одағы ның Батырлары – 19491953 жылдары Шәуілдір аудандық халық сотының төрағасы болған Тоғанбай Қауымбаев пен 19511964 жылдары Қызылқұм аудандық сотында халық сотының су дьясы қызметін атқарған Сейітқасым Әшіровтің бар екендігіне жастардың назарын аударды. Мұнан кейін А.Бекназаров жас судьялармен бірге облыстық соттың мұражайын аралап, сот тарихынан және аудандық сотта қызмет еткен алғашқы жылдары өз басынан өткен қиындықтар туралы сыр шертті. Одан әрі кездесу ОҚО Судьялар одағы фи лиалының орталығы болып биылғы жылдың басында ашылған кең әрі жарық бөлмеде жалғасты. Жиынды Т.Бекімбетов ашып, ардагермен кезде су жастарға патриоттық тәрбие беру, ұрпақтар сабақтастығын жалғастыру және соғыс кезіндегі жауынгерлер ерлі гін бүгінгі ұрпаққа жеткізу мақсатында ұйымдастырылғанына тоқталды. Жыл өткен сайын соғыс ардагерлерінің саны азайғанымен, олардың жасаған ерлігі кейінгі ұрпақ санасында мәңгі сақтал мақ. Осы пер зенттік парызды орындау жо лын да облыстық соттың төрағасы тарапынан жыл сайын соғыс ардагер леріне сыйқұрмет көрсетіліп, олар дың есімін мәңгі еске сақтауға бағыт талған ісшаралар өткізіліп ке леді. Мысалы, 2014 жылы ОҚО со ты ның төрағасы Н.Шәріпов тің бас тамасымен ҰОС ардагері, Атырау, Оңтүстік Қа зақстан облыс тық соттарын ұзақ жыл дар басқарған заңгержазушы Нығмет Төлендіұлының бұрынғы тұрған үйіне мемориалдық тақта орнатылды және Шымкент қаласының бір көшесіне оның есімі берілді. Былтыр Жеңістің 70 жылдығына орай, облыстық сот ғимара тының алдында ардагерлерге арналған «Даңқ» тақтасы орнатылып, соғысқа қа тысқан судьялардың есімдері ел есінде мәңгі қалдырылды. Ал, биыл аудандық және оған теңестірілген соттарда арда герлерге арналып ісшаралар өткізіліп, оларға материалдық көмек көрсетілуде. Осындай ауқымды ісшараның бірі Құрметті судья Айтжан Бекназаровпен «Ұрпақтар сұхбаты» тақырыбында жас судьялармен кездесу түрінде өтіп отыр. Басқосуда ардагер судья А.Бекна заров соғыс жылдарындағы басынан кешірген қиыншылықтар мен 1945 жылғы Жеңістің алғашы сәтіндегі қуа нышы жайында кеңінен әңгімелеп, Мемлекет басшысының бейбітшілікті сақтауға бағытталған саясатын ерекше атап өтті. Шара соңында А.Бекназаров пен об лыстық этномәдени орталықтардан кел ген қонақтарға судьялар қауымдас тығы атынан естелік сыйлықтар тап сырылды. Қабыл ДҮЙСЕНБИ, ОҚО бойынша Соттар әкімшісі ақпараттық қамтамасыз ету бөлімінің басшысы Қуанәлінің өз еңбегімен тап қанын майдан қорына қосуы үлкен азамат- тық ерлік еді. Сол үшін Жоғарғы бас қолбасшыдан арнайы алғыс алды. Ұлы Отан соғысы жылдарындағы осындай еңбегі үшін Қ.Құрмашев І дәрежелі «Отан соғысы» орденімен наградталды. 7 zangazet@maiI.ru №49 (2827) 6 мамыр 2016 БАНКРОТТЫҚ Редакторлар кеңесiнiң төрағасы – президент Досымбек ӨТЕҒАЛИЕВ Бас редактор Бекжан ӘШІРБАЕВ Бас редактордың орынбасары Айнұр СЕМБАЕВА Жауапты хатшы-дизайнер Нұрбек ХАЛЫМ Нөмiрдiң кезекшi редакторы Түймегүл ИБАШЕВА Астана Алматы Атырау Ақмола Ақ төбе Қызылорда Оңтүс тiк Қазақстан Шығыс Қазақстан Газет бетiндегi жарияланымдардың позициясы мен фактiлерi үшiн редакция жауап бермейдi. Жарнама мен хабарландырулардың маз мұнына жарнама берушi жауап ты. Жарнама берушi нiң жiберген қа телiгiне байланысты талап-тiлектер хабарлан- дыру жарияланған күн нен бастап екi ай мерзiм iшiнде қа былданады. Газеттi есепке қою туралы
зақстан Респуб лика сының Мәде ниет және ақпарат министрлiгi берген. Газеттiң терiмi мен бет қаттау жұ мыс- тары «Заң» Медиа-корпорация» ЖШС компьютерлiк орта лығында жа салды. Ал- маты облысы, Iле ауданы, Өтеген батыр ауылы, Сейфуллин кө шесi, 2«б», «Принт плюс» ЖШС баспаханасында басылып шығарылды. Тел.: факс. 8 (727) 51-78-27, 8 (727) 51-78-31
Тел: 8(727) 292-29-27, 292-40-89 факс: 8 (727) 292-29-92 E-mail: zanreklama@mail.ru Астана қаласы Абай көшесі, 78, 105-кеңсе тел: 8 (7172) 34-58-28
ЖАУАПКЕРШIЛIГI ШЕКТЕУЛI СЕРIКТЕСТIГI Айша Құрманғали, 8 707 851 91 13; Айтақын Бұлғақов, 8 701 139 57 71 Құралай ҚУАТОВА 8 701 678 9077 Қалкөз Жүсiп, 8 701 300 14 74. Бақыт Жаншаева, 8 701 255 76 39. Нағымжан Сауяев, 8 778 282 7782. Шадияр Мекен бай ұлы, 8 775 773 56 65. Азамат Қасым, 8 702 276 93 76
Êөêøåòàó қ., М.Горьêий êөøåñi, 37, 107-бөлмå. Òåл.: 8 (7162) 25-77-17 «Âåðñèÿ-Ïðåññ» ÆØÑ Ïàâлоäàр қ., Åñòàй êөøåñi, 40. Òåл.: 8 (7182) 32-47-67, 32-49-04
Қàрàғàíäû қ., Æàмбûл êөøåñi, 11. Òåл.: 8 (7112) 42-00-71
Ïåòроïàâл қ., Ê.Ñүòiøåâ êөøåñi, 58, 30-бөлмå, 3-қàбàò Òåл. 8 (7152) 46-02-57, ұÿлû òåл.: 8 (777) 572-29-91, 8 (701) 315-54-59
Қоñòàíàй қ., Гоголь êөøåñі, 110, ВÏ 67 (Чåхоâ-Гоголь êөø. қиûлûñû), 8(714-2) 50-97-07, 8-7758847211, 8-7013506918
Àқòөбå қ., Àлòûíñàриí êөøåñi, 31. Òåл.: 8 (7132) 40-41-05, 87774348344 жәíå Àқòàó қàлàñû ИП «SAPA KZ» Аòûðàу қàëàñû, 87781063779, e-mail:zan-at@mail.ru Åðøîâà Ëþäìèëà ÆÊ Øûмêåíò қ., Æåлòоқñàí êөøåñi, 20 б. ÆØÑ «Íàçàð-1 фèðìàñû» ÆØÑ («РУТÀ» ÆÀ) info@nazar1.kz Øûмêåíò қ., Èлÿåâ êөøåñi, 47, à/ж 144. Òåл.: 8 (7252) 53-40-48, 30-12-10 «Þðèäè÷åñêàÿ фèðìà «Êîíñуëüòàíò» ÆØÑ Îрàл қ., Ë.Òолñòой, 28. Òåл.: 8 (7112) 50-88-05
Îрàл қ., Äоñмұхàмåäоâ êөøåñі, 43/1. Òåл.: 8 (7112) 50-47-34
Қоñòàíàй қ., Áàйòұрñûíоâ êөøåñi, 67, 417-ïәòåр. Òåл.: 8 (7162) 54-57-03 «Êîìпàíèÿ Æåòå» ÆØÑ Òàлäûқорғàí қ., м-оí Молоäåжíûй 3 үй, 1 ï. Òåл.: 8(7282) 24-2-66,
ïр. Àль-Фàрàби 119 үй, êàб.407-À òåл/фàêñ: 8 (7142) 53-63-21.
Қûзûлорäà қ., Әйòåêå би ê-ñі., 27, òåл: 26-45-89, ұÿлû òåл: 8 (777)402- 28-28; 8 (700) 332-24-78. ÆÊ Тàжèбàåâà, Òàрàз қàлàñû Қойêåлäі êөøåñі 158 à, ХҚÎ àóмàғû òåл.: 87017268772, 87054422939
Êоíñòиòóциÿ Қàзàқñòàí êөøåñі, 28 үй, 1-қàбàò òåл: (87152) 46-74-77
Мàхàмбåò êөøåñі, 107-à, 2-êàб., òåл: 32-14-29, 30-65-24, 8701 920 45 38
60 òåл, 8(7232) 578414, 87772256506 ÆÊ «Бàõäàуëåòîâà А.» Àлмàòû қ., Æібåê жолû ê., 55, Àлмà ñàó- äà орòàлûғû, 4-қàбàò, 426-íүê- òå. Òåл: 2714939. 87052083694 Email:ardawka_94@mail.ru ЖАРНАМА
ҚАБЫЛДАЙТЫН ОРЫНДАР: 050012, Алматы қаласы, Х.Досмұхамедұлы көшесi (бұрынғы Мичурин), 68 «б»-үй. Қабылдау бөлмесi: 292-43-43; 292-79-61 (факс); Астана қаласы, І.Жансүгіров көшесі, 8. тел: 41-79-62. факс: 8 (7172) 41-79-50
«Заң газеті» аптасына 3 рет – сейсенбі, сәрсенбі, жұма күндері жарық көреді. РЕДАКЦИЯНЫҢ МЕКЕНЖАЙЫ: Жеке таралым 10253 дана Апталық таралым 20506 дана Тапсырыс №96 Индекс 65921 жүктеу/скачать 3,84 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|