1. Әсемдік және пайдалылық. Адам әсемділікпен әдеттегі қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін ләззат алмайды (айталық, аштық сезімін басу). Эстетикалық қабылдау кезінде адамда оның тікелей қажеттіліктері қанағаттанған кезде және әдетте тікелей пайдаға байланысты емес қоғамдық мүдделердің күрделі желісі қалыптасқанда туындайтын жоғары мүдделілік бар.
2. Әсемдік және симметрия. Симметрия – әлемнің іргелі қасиеті – жануарлар мен адамның денесінің құрылысында, ағаш жапырағында да қайталанады. Әлемді игере отырып, адамдар өз қызметін оның қасиеттерімен түсінеді, осы қызметтің арқасында еркіндік аясына шыға алады.
3. Әсемдік және адам қызметі. Адам қызметінің аясын кеңейте отырып, эстетикалық құндылықтар аясы да кеңеюде. Адам табиғатты, өзін және қоғамды эстетикалық қабылдап, бағалай бастайды. Адам өз қызметі барысында сұлулық заңдарын анықтайды және белгілі мағынада жасайды.
4. Өлшем.
Өлшем – дүниені игеру процесінде анықталатын заттың адамға қызмет ету қабілеті. Өлшем – жалпыадамзаттық мүдделерді бейнелейтін заттың табиғи ерекшеліктері мен адамның тарихи негізделген қажеттіліктерінің қиылысуы. Өлшем – заттың табиғи қасиеттерінің адам тумысын білдіретін тарихи мән ретінде адамның қажеттіліктері мен мүмкіндіктеріне сәйкестігі.
5. Табиғаттағы әсемдік. Әсемдік объективті және жеке тұлғаның қабылдауына емес, заттың нақты жалпы құндылығына байланысты. Әсемдік жалпы – бұл қоршаған ортаны адам мүдделеріне тартатын және әрбір затты адамзатқа белгілі бір қатынастыққа қоятын адамдардың қызметіне негізделген эстетикалық қасиет. Табиғаттағы әсемдік – затты еркін иелену саласы (оны тану, меңгеру, дайындау қабілеті), өнерде, спортта — шеберлікті еркін меңгеру саласы. Әсемдік – жалпыадамзаттық құндылық, адамның тектік және еркіндік саласы ретіндегі заттың құндылығы.
6. Қоғамдағы әсемдік. Эстетикалық қасиеттер объективті, қабылдауға байланысты емес, қоғамдық мәні бар, оң құндылық пен еркіндік саласы болып табылады. Қоғамдық өмірдегі әсемдік – саяси және әлеуметтік еркіндік саласы.