Сортамент

жүктеу/скачать 1,62 Mb.

бет	15/55
Дата	03.04.2023
өлшемі	1,62 Mb.
	#78841
түрі	Оқулық

1 ... 11 12 13 14 15 16 17 18 ... 55

Қабырға қалыңдығы

Қабырғаның қалыңдығы арқалықтың қимасының екінші негізгі параметрі деп саналады.

Қабырға қалыңдығының ең минимальдық мәні жанама кернеуге жұмыс істеу шартынан Журавский А.Т. формуладан қабылданады.

__Q  S
J  t_
 R_s
  _c
(5)

мұндағы: S – жартылай қиманың нейтральдық (бейтарап) өсіне салыстырмалы статикалық моменті;
R_s – материалдың қиылуға есептік кедергісі; J – қиманың инерция моменті;
_с – материал бойынша сенімділік коэффициенті.
Арқалықтың қимасы оптимальды болған кезде белдеулердің ауданы қабырға ауданға тең болады, осы жағдайда

^J 0,85h S
(5^/)

(5^/) формула Журавского қойған кезде және осыдан t_ анықтаймыз


t ^Q^^S 1,2
J  R_s
Q
h  R_s
(6)

Егер арқалық арнайы тірек қырымен тірелген болса, жанама кернеуге тек қабырға жұмыс істейді деп есептеуге болады, ал белдеу бұл кезде жұмысқа кіріспейді. Осы кезде

J _t_ h³ _
S 12
8
t_ h²
 ²h .
3


_t_3 Q
(7)

2 h  R_s
Арқалықтардың қимасы симметриялық болған жағдайда, пластикалық деформациясын ескерген кезде жергілікті кернеу жоқ

болады
^жер
 0 , сонымен қатар
  0,9  R_s,
^A^f 0,25;
A_
^2,2^^ ^^6,0

шарттары орындалған кезде арқалықтың көтергіштік қабілетін қабырғаның орнықтылығының жоғалуын ескеру арқылы тексеру қажет. Бұл кезде келесі формула қолданылады
₂  ^Af

M  R    h₀ t_^_A  ^
(8)

  
2

 
  0,24  0,15^^^
R
 8,5 10^³_
 2,22

 
мұндағы:  – жанама кернеудің орташа мәні;
 – конструкцияның жұмыс жағдайын ескеретін коэффициент.
Арқалықтың бойлық қатаңдық қырын ескермей отырып,

қабырғасының жергілікті орнықтылығын сақтау ҥшін қажет, бұл кезде:
^ ^^5,5
болу

t_ h_ R / E / 5,5
(9)

Арқалықтардың биіктігі (1-2) м-ге тең болған жағдайда

қабырғасының қалыңдығы тиімді шамада болу ҥшін эмпирикалық формула бойынша анықталады
t_келесі

t_ 7 
3h

1000
(мм)

(10)

Қабылданған қабырғасының қалыңдығы ( t_) қаңылтыр табақ бетті прокатты сортаменттегі қалыңдықтармен сәйкестіру қажет. Егер (2) формула бойынша қабылданған қабырға қалыңдығы (6) және (7) формула бойынша қабылданған қалыңдығынан 2мм-ден жоғары айырмашылығы болса анықталған қалыңдықты ескеріп h_опт қайтадан есептеу қажет.

Белдеудің өлшемдері

Дәнекерленген арқалықтар ҥшін белдеу қаңылтыр болаттан қабылданады. Дәнекерленген арқалықтар белдеулерін екі немесе ҥш қаңылтырдан даярлау тиімді емес.

Белдеу қаңылтырының қалыңдығы қабырға қалыңдығынан 2-
3 есе қалың етіп қабылданады, ал енін арқалықтың биіктігінің

 ¹_¹


бөлігі аралығында қабылданған. Бұл шарт арқалықтың

2

5
 
 
жалпы орнықтылығына сҥйенген.

t  (2  3)t ; b  ^¹ ¹^h; b

 b  t

2

5
f  f ^

^f  


Конструктивтік шарт бойынша белдеу ені 180мм және болмау керек:
^hкем
10

b  180 мм; b  ¹h

^f ^f ₁₀
Арқалықтардың белдеулерінің шығысының ені оның
қалыңдығына қатынасы серпімді жұмыс істейтін қималар ҥшін келесі шамадан аспау керек

^b^ 0,5
t _f

Пластикалық деформациясын ескерген кезде

^b^ 0,11 ^h⁰t _ft_
бірақ
0,5
аспау керек (12^/)

Арқалықтардың созылған белдеулер ҥшін келесі шарт орындалу керек
b_f 30t_(13)

Арқалықтың қимасын таңдау

Арқалықтың қимасын таңдау ҥшін келесі есептерді жасау керек:

жоғарыдағы (2) және (4) формулалардан h_min және h_опт анықтап арқалықтың биіктігін (h) қабылдаймыз;
Алдын-ала қабырғаның қалыңдығын арқалықтың биіктігіне сәйкес қабылдаймыз (7.2-кесте «Металлические конструкции», автор Беленя Е.И., 1986г.);
(7), (9), (10) – формулалардан қабырғаның қалыңдығын есептеп анықтаймыз;
Белдеулерге келетін керекті аудан анықталады;

Алдын-ала арқалық қимасының керекті инерция моментін

табамыз
J  W ^h.
2

Қабырға инерция моменті белгілі болғандықтан белдеулер ҥшін керекті инерция моментін анықтаймыз.
t_ h³

J _f J  J_ J  ^
12
Арқалық белдеулердің бейтарап оське салыстырмалы инерция
 ^h2

моменті
J _f 2  A_f _⁰_.
 ²

h₀ h  t _f

Арқалықтың белдеу қимасының керекті ауданы



A
2J _f

h
^f2
0

b_fxt _f– белдеудің енін және қалыңдығын қабылдаймыз.
Белдеудің және қабырғаның ауданын анықтаймыз.

A_f b_f h_f
A_ t_ h_
^A^f– қатынасын тексереміз ҚР ҚНжЕ 5.04.03-2002.
A_

Белдеудің жергілікті орнықтылығын тексереміз (12^/)

 _0
b h b
0,11 ; ^  0,5

t _ft_t _f

Қабырғаның жергілікті орнықтылығын (8) формула бойынша

тексереміз және
^ ^^5,5^аспау^керек;

Арқалық қимасының беріктігін тексереміз

t  h³
^h ^t^2

2

2
инерция моменті J  J  J  ^ ^  2b

 t  ^  ^f 

x  f ₁₂

кедергі моменті W  ^J^x

f f __
 

беріктік шарты

^x h / 2

 
^Mmax __Rc₁W_x

мұндағы: с₁ – серпімді-пластикалық деформацияларды еске алатын коэффициен
Бақылау сұрақтары:

Арқалықтың ең оптимальдық биіктігі қандай шартқа сәйкес?
Арқалықтың оптиалмальдық анықтайтын формулалар
Арқалықтың минимальды биіктігі қандай шарттан анықталады?
Арқалықтың минимальды биіктігін анықтайтын формулалар
Қабырғаның қалыңдығының ең минимальдық мәні қандай шартынан қабылданады?
Белдеудің өлшемдерін қабылдайтын шарттары
Арқалықтың қимасын таңдау

Ұсынылатын әдебиеттер тізімі

Металлические конструкции. Элементы конструкций. Том І Учебник для студентов вузов, обучающихся по специальности ПГС. / Под ред. В.В. Горева, 2-е издание. - М.: Высшая школа, 2001.-551 с.
Металлические конструкции. Учебник для студентов вузов, обучающихся по специальности ПГС. / Под ред. Е.И. Беленя, 6-е издание,.-М.:Стройиздат,1986.-560 с.
СНиП-5.04-23.-2002. Нормы проектирования.Строительные конструкции.-Астана, 2003.-118 с.
СНиП II-23-81* Стальные конструкции. –М.: Изд-во АСВ, 2001.-35 с.
Металлические конструкции. Справочник проектировщика.

/ Под ред. Н.П. Мельникова, 2-е издание.-М.:Стройиздат, 1980.-776 с.

Дәріс №6
Тақырып: «Ортасынан сығылған ұстындар»

Жоспар: 6.1. Жалпы сипаттамалары

Тұтас ұстындар
Тұтас ұстындардың қимасын таңдау
Салалы ұстындар
Салалы ұстындардың қимасын таңдау

Жалпы сипаттамалары

Металл конструкцияларда сығылған ұстындар және стержіндер көп кездеседі. Жұмыс істеу тҥріне байланысты олар екіге бөлінеді: центрден сығылған және центрден тыс сығылған (Сурет 7).

Сурет 7. Орталық сығылуға жұмыс істейтін бағаналар

схемасы.
а – ұстын, б – ауыр ферманың сығылған стержіні.

Ұстындар жоғары жатқан конструкциялардан кҥшсалмақтарды іргетасқа береді және ҥш бөліктен тұрады:

бастылығы, ұстынды жҥктейтін жоғары жатқан конструкциялар тіреледі;
бағанасы, негізгі конструктивтік элемент, кҥшсалмақтарды ұстынның басынан қабылдап негіздіктерге таратады;
негіздіктері кҥшсалмақтарды бағанадан іргетасқа таратады.

Тұтас ұстындар

Бағаналардың (стержіндердің, шыбықтардың) тұтас қималары ашық және жабық (тұйық) тҥрлі болуы мҥмкін, 8 сурет:

ашық тҥрлі

Жабық (тұйық) тҥрлі

Сурет 8. Ұстындардың қималары
Тұтас ұстындар көбінесе прокатты немесе құрастырмалы қоставрлар тҥрінде қабылданады (сурет 8.а).

r

r
Ұстынның тең орнықтылығын қамтамасыз ету ҥшін оның екі бас өстер бойынша иілгіштіктері тең болуы керек:

  
немесе
^𝑙_ox_^𝑙oy
(1)

x y
x y

болса
Қоставрлы қималарда егерде есептің ұзындықтары бірдей

𝑙_o_x  𝑙_o_y , онда (1) – шарт орындалмайды, өйткені қиманың

инерция радиустері әртҥрлі. Қоставрлы қима ҥшін
b  2h
тең болуы

керек. Бұл шарт конструктивтік ыңғайсыз шешімді қабылдауға итереді, сол себептен осы шешім іс жҥзінде қолданылмайды.
Белдеудің ені аз болғандықтан прокатты қоставр тең орнықтылықты қамтамасыз етпейді, ал дәнекерленген құрастырмалы қоставр тең орнықтылықты қамтамасыз етеді, сол себептен практикада көп қолданылады.
Тең орнықтылықты қамтамасыз ететін крест тәрізді қималар 8 сурет (в,г,д).
Ҥш прокатты профильден құрастырылған ұстындар 8 сурет (е) ауданы бойынша шектеулі және болат шығыны бойынша аса тиімді емес болады.
Тұтас қималары өте тиімді саналатын құбыр қималы (8- сурет), екі швеллер бұрыштардан құралған қималар (8-сурет б,в,г,д).
Жабық қималы ұстындардың артықшылықтары – тең орнықтылық, жинақтылық және сыртқы жақсы тҥрі, кемшілігі – коррозиядан қорғау ҥшін осындай ұстындардың бағаналарына (шыбығына) ылғал өткізілмеуі керек.
Болат құбырларды бетонмен толтырғанда комплексті конструкция (құбырбетон) пайда болады. Болатты құбыр қабықша қызметін атқарады және ішіндегі бетонның көлденең деформациясын дамытпайды. Осы жағдайда бетонның сығылуға беріктігі артады, құбырдың іші коррозиядан сақталады, жергілікті орнықтылығы қамтамасыз етіледі.

Жұқа қабырғалы құбырлы ұстындар ҥшін
^t^_ ¹_¹ _,

d ^50 150 ^




мұндағы
t_- қабырғаның қалыңдығы; d – құбырдың диаметрі.

жүктеу/скачать 1,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 11 12 13 14 15 16 17 18 ... 55