беріледі. Баяндауыштар жиі қолданылады

беріледі. Баяндауыштар жиі қолданылады.

Қорытынды бөлім: оқиға не құбылысқа

байланысты сөйлеушінің өз тұжырымы, пікірі

түйінделеді.

Баяндау құралдары

Оқиғаны білдіретін сөздер: басында, алдымен, ең

біріншіден және т.б.

Оқиғаны білдіретін сөздер: одан әрі қарай, сонан соң, содан

кейін және т.б.

Мәтіндегі ойды түйіндейтін сөздер: соңында, сөйтіп,

сонымен, ең соңында, осылайша және т.б.

Сипаттау мәтінінің тілдік құрылымы

Қоршаған ортадағы белгілі бір құбылыстың түрлі

сипаттары, қасиеттері бөлшектеп сипатталады.

Кіріспе бөлім: бірінші сөйлемде тақырып, не туралы

екені айтылады.

Нысаны: адам, табиғат, зат және т.б.

Негізгі бөлім: заттың ішкі, сыртық қасиеттері

сипатталады. Заттың белгілері өзара байланыссыз,

жеке дара көрсетіледі.

Қорытынды бөлім: затқа я құбылысқа байланысты

сөйлеушінің өз тұжырымы, пікірі түйінделеді.

Тұрмыстық, портреттік, интерьерлік, пейзаждық, ғылыми-техникалық, істің жайына қатысты сипаттау болып іштей бөлінеді.

Сипаттау мәтіні

Сипаттау – белгі + белгі + белгі

Менің астымда жортақылау тапал торы ат; жүргіштеу. Ер-тоқымым ескілеу, байлардың малға мінетін ер-тоқымы. Үстімде қонған үйімнен сұрап киген шидем күпі. Қолтығымдағы жыртығынан жел өтіп мазамды алыңқырап келеді. Жолдасым отыз-кырықтардың шамасындағы жер ортасы адам, сиректеу сақал,мұрты бар; кара бұжыр, күлімсіреп дөңгеленіп тұрған қара көзді, пішініне карағанда бір түрлі сөйлемпаз адам секілді.Астында қойшылар мінген қаракер бесті, үсті-үстіне ұрып отырмаса кейін қалып қала береді.

Б.Майлин «Шұғаның белгісі»

Пайымдау мәтінінің тілдік құрылымы

Кіріспе бөлімде: бірінші сөйлемде тақырып (не

туралы екендігі) және осы мәтінде дәлелденетін тезис

(автордың айтпақ ойы мен тұжырымы) айтылады. Нысаны:

жүктеу/скачать 120,61 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: