Еркін күрес тактикасы мен техникасы

1) Қарсыласын аударып тастау; бұл тәсіл бойынша, қарсыласын-басы, иығы арқалап кілемге жауырынымен түсіру үшін аударып тастайды. Мұндай күрес тәсіл еркін және грек-римдік күресте қатар пайдаланылады.

2) Аяқтан ұстау арқылы арқасына аударып тастау; бұл тәсілді (аударып) төрт тағандап тұрған қарсыласының бір аяғынан қос қолдап ұстап алып жасайды.

3) мойны мен аяғынан қоса ұстап барып аударып тастау; мұндай шабуыл кезінде қорғанушы спортшы шалкалап жатып басын кілемге тіркеп көпір жасан қала алмайды, сондықтан да қарсыласының жауырынын кілемге қақтамақ болған балуандар бұл техникалық күрделі тәсілді мүлтіксіз жасап алатын болуы керек.

4) Қолымен аяғыннан ұстап арқасына қарай аударып тастау тәсілі: бұл тәсілді қолдану үшін қарсыласының жуан санынан қол қолдап көктірекке қыса түсіп ұстаған тиімді.

5) Қарсыласының бірнеше таяныш нүктелерінің барлығын толық қамтып аударып жығу; бұл кезеңде шабулшы тізелеп жүріп күреседі және ұстаған мүшесін кетен жоғары көтеріп қимыл жасайды.

6) Қолынан ұстап алып аударып түсіру; мұндай айла-тәсілді жиі пайдаланатын төменде төрт тағандап тұрып күресетін балуан. Бұл тәсілді қарсыласның алдынғы жағындағы екі аяғында тік тұрған сәтінде жасайды. Мысалы, қарсыласының өкше тұсынан шап беріп бар пәрменімен итеріп құлатады.

Ал жоғарыда күресуші балуанның барлық амалы төменде төрт тағандап тұрған балуанды кілемнен жұлқа көтеріп алуымен ғана шектеледі.

7) Аяғынан ұстап аударып тастау; ол ойын іске асыру үшін шабулшы қарсыласының қолын немесе аяғын қос аяқтай іле шалып барып оның үстінен асып түседі де жауырынын кілемге тигізуге бер күшін салады.

8) Қарсыласының белін қайырып барып аударып тастау тәсілі; бұл төменде күресетін балуандардың қарсы шабулдарының бірі балуанның белін қайырып жауырынына аудару грек-римдік күрес тәсілінде жиі пайдаланылатын және жон арқасында бұлшық еттерінің қуаты ерекше жаттыққан балуандарға тән мүмкіншілік.

9) Көкірекке мінгізіп барып аударып тастау /бұл тәсіл арнайы жаттығу мен күрес техниксын талап етеді. Себебі, қол қолдап қарсыласын көкірек-кеуде арқылы алып ұруда, шабулшы кілемде баспен бір сәт тұрып қалу кезеңінде ұшырасады, бұл кезеңде шабулшы қарсыласы мен өзінің салмағын басымен мойын бұлшық етінің қуатымен ғана көтере алады, яғни, 56 килолық балуан қас-қағым сәтте 112кг салмақты майының күшімен ғана көтеріп бастап асыры тастайды.

2. Жаттығушының шеберлігіне қарай топтарға бөлу. Бұл жоғарыдағы баяндалған төрт тағандап күресу тәсілі балуандардың тәжрибе жинақтауы барысында ғана ұшталып, шыңдалатын күрес өнері. Сондықтанда әрбір күрес өнерінің кез-келген түрін меңгеруді мақсат еткен жастар, ең алдымен төрт тағандап күресуді бірден машыққа айналдырмай күрестің бұл тәсілінің нәтижелілігін шеберлік шыңдаудың табалдырығы деп түсінген жөн. Сол сияқты төрт тағандап күресе алуға ықпал ететін мүшелеріміздің күш-қатын, ширақтығымен төзімділігін арнайы шынықтырумен жетілдіруді күнделікті әдете айналдыру керек.

Ал күрес өңірінің бапкер – жаттықтырушы ұстаздары, төрт тағандап күресу техниксына арналған арнайы теориялық-практикалық сабақтары үшін уақыт мөлшерін белгілеп, олардың алдын-ала жоспары мен бағдарламасы жасалынуы керек. Мұндай оқу-жаттығу сабақтарында берілетін мәліметтер-«адам анатомиясы мен физиалогиясы»/ «биологиялық миханика», «Адамның жеке ағзаларының құрылымы», «Бас сүйектің құрылысы және қорғаныштық қызыметі», «Кеуде, мойын, иық бұлшық еттерін жетілдіру» тағы сол сияқты тақырыптар, арнайы дайындалған көрнекілі құралдар арқылы етуі міндетті.

Қорытындылай келіп спорттық күрес өнерінің мәнділігі онымен айналысушыларға тән техникалық шеберлікпен бағаланатын таға да тәлімгерлерге ескертуді жөн деп таптық. Сол сияқты әрбір күрес түріне байланысты жаңа техникалық шешімдердің пайда болатыны күрес өнерін арнайы жарыстар өткізудің ережесіне және оған енгізілген өзгерістер мен жаңа құжаттардың талаптарына да тәуелді болатыны хақ.