Студенттерге арналған пән силлабусы


Адам қабілетінің жалпы сипаттамасы



бет9/17
Дата19.10.2022
өлшемі0,77 Mb.
#44199
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   17
Байланысты:
Новый Силлабус Каз ӘСМП 22

Адам қабілетінің жалпы сипаттамасы. Біз жеке немесе жекелеген жағдайларда қалатын адамдардың неге әр түрлі табыстарға қол жеткізетінін түсіндіруге талаптанған кезде, көбінесе, қабілет ұғымын негізге аламыз, адамдар табысының әр тектілігін тек осымен ғана түсіндіруге болатына тоқталамыз. Тәжірибеде “қабілет сөзінің алуан түрлі салада кең қолданыста қолданылатын сөз екенін атап өтуіміз керек.
Әдетте, қабілетпен қандайда бір немесе бірнеше іс-әрекеттің табысты орындалу шарттары болып табылатын дербес ерекшеліктер түсіндіріледі. Алайда, “қабілет” термині психологияда оның бұрыннан және кеңінен қолданғанына қарамастан, көптеген авторлар бірнеше мәнде түсіндіреді.

1

15







Барлығы




15

15







Барлығы

60









5.Семинарлық, практикалық сабақтар



Сабақ тақырыбының аталуы

Тақырып сұрақтары

Сағат саны

Семестр
аптасы

Әлеуметтану (Муканова Г.Б.)

1

Әлеуметтік әлемді түсінудегі әлеуметтану

Әлеуметтануға кіріспе. Индивид және қоғам. Әлеуметтік орта мен әлеуметтік мінез-құлық. Әлеуметтік қарым-қатынастар мен әлеуметтік институттар. Әлеуметтену және бірегейлік. Әлеуметтік шынайылық пен ақыл-ой. Әлеуметтанулық ойлау. Әлеуметтанулық қиял. Әлеуметтанулық перспектива

1

1

2

Әлеуметтану теорияларына кіріспе

Әлеуметтанулық теория. Макро- және микро-деңгейлер. Әлеуметтік тәжірибедегі себеп-салдарлық байланыстар. Жеке мектептер мен бағыттардың дамуы (О. Конт, Э. Дюркгейм, Г. Спенсер). Құрылымдық функционализм. Қақтығыс теориялары. Символдық интеракционизм. Рөлдік теориялар.

1

2

3

Әлеуметтанулық зерттеулер

Әлеуметтанулық зерттеу дизайны. Зерттеу мәселесі. Болжамдар. Айнымалылар. Іріктеу. Ақпаратты жинау әдістері. Сапалық және сандық әдістер. Мәліметтерді талдау.



1

3

4

Әлеуметтік құрылым және қоғамныңстратификациясы

Қоғам, теңдік және теңсіздік. Ашық және жабық қоғам. Стратификация әр түрлі топтар арасындағы құрылымданған теңсіздік ретінде. Стратификация және дифференцация жүйелері. Әлеуметтік стратификация теорияларына қысқаша шолу (К. Маркс, М. Вебер). Әлеуметтік стратификация формалары (П. Сорокин). Әлеуметтік мобильділік. Көлденең және тік мобильділік.

1

4

5

Әлеуметтену және бірегейлік

Индивид пен қоғам арасындағы қарым-қатынас. Әлеуметтену және бірегейлік теориялары (Т.Парсонс, Г.Х.Мид). Әлеуметтену кезеңдері. Бірінші реттік әлеуметтену. Екінші реттік әлеуметтену. Әлеуметтенудің ересектік шақтағы кезеңі. Гендерлік әлеуметтену. Гендерлік тәртіп. Бірегейлік және тұлға. Әлеуметтік және жеке бірегейлік. Рөлдер және мәртебелер.



1

5

6

Отбасыжәнеқазіргізаман

Отбасы кроссмәдени және тарихи перспективада. Отбасы типологиясы. Неке мен туысқандық. Отбасының әлеуметтік қызметтері. Отбасының әлеуметтанулық перспективалары. Отбасындағы қарым-қатынастардың өзгеруі. Неке мен отбасының альтернативті формалары. Отбасы мен отбасылық қарым-қатынастарды салыстырмалы зерттеу.



1

6

7

Девиация, қылмыскерлікжәнеәлеуметтікбақылау

Девиация мен әлеуметтік бақылау. Девиация туралы теориялық бағыттарды қысқаша шолу (әлеуметтанулық, биологиялық, психологиялық, экономикалық, мәдениеттанулық). Аномия мен қоғам. Деликвенттілік және қылмыс.

1

7

8

Дін, мәдениет және қоғам

Дін: негізгі түсініктер. Дінді әлеуметтанулық талдау. Әлеуметтік бірлік. Дін және әлеуметтік теңсіздік. Мәдениет элементтері. Мәдениет және өркениет: ұғымдардың мазмұны мен ара-қатынасы. Мәдениет әлеуметтануы. Мәдени көптүрлілік. Құндылықтар, дәстүрлер мен ғұрыптар. Қоғамдық сананың жаһандануы, ұлттық код, менталдылық пен дүниетаным: сәйкестік параметрлері. Ұлттық бірегейлік пен мәдениет. Ұлттық бірегейлікті сақтау.

1

8

9

Этнос және ұлт әлеуметтануы

Әлеуметтік-этникалық қауымдастықтар. Этникалық жүйелер. Этнос, халық, ұлт. Этникалық бірегейлік. Ұлттық бірегейлік. Ұлт-мемлекет. Этникалық топтар мен олардың өзара тіршілік етуі. Этникалық мүдделер мен эникааралық қарым-қатынас. Этникааралық және конфессияаралық келісім. Қазақстан халқы Ассамблеясы. Қоғамды этноәлеуметтанулық зерттеу.

1

9

10

Білімжәнеәлеуметтіктеңсіздік

Жаһандық перспективадағы білім беру. Білім беру әлеуметтік институт ретінде. Ресми білім берудің қызметтері. Білім беру: әлеуметтік тап, жыныс, этникалық айырмашылықтар. Білім берудің қолжетімділігі, мәдени капитал және теңсіздік. Білім берудің әлеуметтанулық перспективалары. Білім беру мен білімді дәріптеу.

1

10

11

Масс-медиа, технологиялар және қоғам

Әлеуметтік жүйедегі бұқаралық ақпарат пен бұқаралық коммуникациялар. Масс-медиа қызметтері. Бұқаралық сана мен цифровизация. Бұқаралық коммуникациялар және әлеуметтік өзара әрекет. Қазіргі заманғы технологиялар. Технологиялық теңсіздік. Масс-медиа түрлері. Медиалық жаһандану. Масс-медиа мен технологияларды зертеудің теориялық бағыттары. Әлеуметтік қадағалау мен бақылау. Киберлаңкестік. Жеке мәліметтерді қорғау. Масс-медианың жаңа стандарттардың, мотивацияның, стереотиптердің, мінез-құлық моделінің, өмір салтының қалыптасуына әсері.

1

11

12

Экономика, жаһандану және еңбек

Тарихи перспективадағы экономикалық даму. Экономикалық жүйелерді компаративистік талдау. Еңбек нарығы мен жұмысбастылық құрылымы. Экономиканың негізгі секторлары. Жаһандық қоғамда еңбек рөлінің өзгеруі. Еңбектің жаһандық бөлінісі. Қазақстан жаһандық әлеуметтік-экономикалық жүйеде. Рационалдылық мәдениеті. Прагматизм мен жоспарлау.

1

12

13

Денсаулық және медицина

Денсаулық және медицинаны зерттеудің әлеуметтанулық бағыты. Денсаулық және қоғам (тарихи перспективада). Халықаралық перспективадағы денсаулық сақтау. Әлеуметтік маңызды аурулар. Әлеуметтік шеттелу. Денсаулық сақтаудың экономикалық және әлеуметтік аспектілері. Денсаулық сақтау жүйесінің қолжетімділігі. Ғылыми медицина. Халықтың қартаюы.

1

13

14

Халық, урбанизация және қоғамдық қозғалыстар

Жаңғыру және урбанизация. Әлеуметтік өзгерістердің бастаулары. Халық туралы заманауи зерттеулер. Миграция. Жаһандық урбанизация. Ауылдық жердегі өмір. Қоғамдық қозғалыстардың бастаулары мен түрлері. Қоғамдық қозғалыстарға әсер ететін микро- және макро-факторлар. Қоғамдық қозғалыстың өмірлік циклы.

1

14

15

Әлеуметтік өзгерістер: жаң аәлеуметтанулық пікір-таластар

Әлеуметтік өзгеріс. Әлеуметтік өзгерістерді зерттеудің әлеуметтанулық перспективалары. Әлеуметтік өзгерістердің негізгі құрамдас бөліктері. Гомогенизация және унификация.

1

15




Барлығы:

15

15

Саясаттану

1

Саясаттану ғылым және оқу пәні ретінде

Қазіргі білімдер жүйесіндегі саяси ғылымның алатын орны, саясаттанудың қалыптасуы мен дамуы, оның негізгі категориялары, саясаттанудың пәні мен объектісі. Саясаттанудың негізгі парадигмалары мен мектептері.Саяси шынайылықты зерттеу әдістері. Саяси ғылымның ғылыми-тапнымдық, әдіснамалық және қолданбалы функциялары. Саясаттанудың прагматикалық мәні. Маманды кәсіби дайындау жүйесіндегі саясаттану.

1

1

2

Саяси ғылымның қалыптасуы мен дамуының негізгі кезеңдері

Адамзат өркениетіндегі саяси идеялардың генезисі. Саяси ойдың қалыптасуы мен даму тарихының дәуірлік кезеңдері.Ежелгі дәуір ілімдеріндегі саясаттанудың элементтері (Конфуций, Платон, Аристотель). Орта ғасырдағы саяси идеялар (Августин, Аквинский, Әл-Фараби).Қайта өрлеу және Ағарту дәуіріндегі саяси идеялардың дамуы. Саясаттың мәні туралы Макиавеллидің көзқарасы. Ж.Боденнің мемлекеттік билік егемендігі теориясы. Утопиялық социализм идеяларындағы мінсіз қоғамдық құрылыс. (Т.Мор, Т.Кампанелла).Табиғи құқық пен қоғамдық келісім теориялары Ағарту дәуірінің негізгі саяси доктриналары ретінде. Ж.-Ж.Руссоның радикалды демократизмі. И.Кант пен Г.Гегельдің концепцияларындағы мемлекет пен азаматтық қоғам концепциялары. Қазақ ағартушыларының саяси көзқарастары.Консерватизм, либерализм, марксизм концепцияларының қалыптасуы. Қазіргі саяси ғылымның негізгі бағыттары.

1

2

3

Қоғамдық өмір жүйесіндегі саясат

Саясат түсінігі. Саясатты анықтаудағы негізгі әдістер. Саясат мемлекетті басқару өнері ретінде.. Саясат жария үдеріс ретінде. Саясат компромисс және консенсус ретінде. Саясат функциялары мен оның жіктелуі. Саясат құрылымы. Саясатты ұйымдастыру деңгейлері. Саясаттағы мақсаттар мен құралдар.Саясаттың қоғамның басқа да салаларымен өзара әрекеттестігі. Саясат және экономика. Саясат және құқық. Саясат, мораль және дін. Саясаттың әлеуметтік негіздері, саясаттың субъектілері мен объектілері. Саясаттағы объективтілік пен субъективтілік, оның қоғамдық дамудағы рөлі. Саясаттың гумандық сипаты.Саяси қызметтің негізгі түрлері мен бағыттары. Қазақстан Республикасының қоғам модернизациясы кезеңіндегі саясаты.



1

3

4

Саяси билік: мәні мен жүзеге асыру механизмдері

Саяси биліктің мәні, оны анықтаудағы түрлі әдістер (бихевиористік, телеологиялық, жүйелік, релятивистік). Биліктің функциялары. Саяси биліктің объектісі мен субъектісі, қайнар көздері, қорлары. Биліктің деңгейлері.Билікті жүзеге асырудың түрлері мен әдістері. Саяси және мемлекеттік билік. Билікті табыстау және биліктің бөлінуі. Саяси биліктің легитимділігі және оның көздері.Егеменді Қазақстандағы мемлекеттік билік. Негізгі институттар мен билік тиімділігінің критерийлері.

1

4

5

Саяси элиталар және саяси көшбасшылық

Элиталардың негізгі теориялары: Г.Моска мен В.Паретоның элитаның классикалық теориялары, демократиялық элитизм (М.Вебер) мен элита плюрализмі (Г.Лейпхарт, Р.Даль) концепциялары.Саяси элита түсінігі. Қоғамға әсер ету көздері бойынша саяси элиталардың жіктелуі: (мұрагерлік, құндылықтық, биліктік, функционалдық), қалыптасу тәртібі бойынша (ашық және жабық). Элиталардың айналымы заңы. Саяси элитаның құрылымы (жоғарғы және орта). Саяси элиталарды таңдау жүйелері. Қазақстан Республикасындағы саяси элиталардың қалыптасу ерекшеліктері.Саяси көшбасшылық түсінігі мен табиғаты, оның әлеуметтік функиялары. Саяси көшбасшылықтың қазіргі теориялары. Саяси көшбасшылықтың жіктелуі. Саяси көшбасшылықтың сипатын айқындайтын факторлар. Саяси көшбасшылықтың дамуындағы жаңа үрдістер.

1

5

6

Қоғамның саяси жүйесі

Саяси жүйе түсінігі. Саяси жүйенің құрылымы мен элементтері. Институционалдық, идеологиялық, коммуникативтік, нормативтік және мәдени жүйешіктер арқылы саяси жүйенің құрылымына талдау (Т. Парсонс, Д. Истон, Г. Алмонд және т.б.). саяси жүйелердің типологиясы
Саяси жүйенің тиімділігі. Саяси тұрақтылық пен саяси тәртіп, саяси тұрақтылықтың түрлері. Саяси тәуекелдіктің факторлары. Қазақстан Республикасының саяси жүйесі.


1

6

7

Мемлекет және азаматтық қоғам

Мемлекет қоғамның саяси жүйесінің негізгі институты ретінде. Мемлекеттің пайда болу теориялары мен концепциялары. Мемлекеттің белгілері мен құрылымы. Мемлекеттік құрылыс және басқару формалары. Мемлекеттің функциялары, олардың қазіргі заман жағдайындағы трансформациясы. Қазіргі заманғы тәуекелдер жағдайындағы саяси бағытты әзірлеу. Мемлекет - Қазақстан Республикасы. Қазіргі заманғы Қазақстандағы демократиялық мемлекеттіліктің қалыптасуы мен дамуы.Құқықтық және әлеуметтік мемлекет: мәні мен принциптері. Егеменді мемлекет Қазақстан Республикасының Конституциясы. Әлеуметтік мемлекеттің қалыптасу шарттары.Азаматтық қоғам: мәні, құрылымы, функциялары. Азаматтық қоғамның негізгі концепциялары. Азаматтық қоғам қызметінің бағыттары. Қазақстан Республикасындағы азаматтық қоғамның даму келешегі

1

7

8

Саяси режимдер

Саяси режим түсінігі мен түрлері. Тоталитаризм тарихи және саяси феномен ретінде және оның ерекшеліктері. Авторитарлық саяси режим және оның формалары. Демократияның негізгі теориялары мен модельдері. Демокртаияның қазіргі формалары. Демократиялық принциптер мен шаралар.Қазіргі уақыттағы саяси режимдер: батыстағы полиархиялар, жаңа демократиялар, шығыстық-азиялық режимдер, исламдық режим, әскери режимдер.
Қазақстандағы саяси режим, оның дамуы. Қазақстан Республикасы саяси жүйесінің демократиялану үдерісі.

1

8

9

Сайлау жүйелері және сайлау

Сайлау демократияның міндетті шарты ретінде. Сайлау жүйелерінің мәні мен сайлау жүйелерінің негізгі түрлері. Сайлау жүйелерінің қазіргі концепциялары. Мажоритарлы сайлау жүйесі, оның түрлері мен модификациясы. Пропорционалды сайлау жүйесі, оның түрлі елдердегі ерекшеліктері. Аралас сайлау жүйелері. Көпсатылы сайлау. Сайлау шаралары мен салау кампаниялары.Қазақстан Республикасындағы сайлау туралызаңнама. Қазіргі Қазақстанның сайлау жүйесі, оны жетілдірудің жолдары мен бағыттары. ҚР электоралдық үдерістің ерекшеліктері.

1

9

10

Саяси партиялар, партиялық жүйелер және қоғамдық-саяси қозғалыстар

Саяси партиялар: түсінігі, мәні, белгілері мен қызметтері. Саяси партиялардың типологиясы. Биліктік қатынастар жүйесіндегі саяси партиялар. Партиялық жүйелер, олардың классификациясы. Партиялық жүйенің қазақстандық үлгісі.Қоғамның саяси өмірінде қоғамдық-саяси қозғалыстар мен бірлестіктердің пайда болуы және эволюциясы. Қазақстандық қоғамның саяси өміріндегі қоғамдық қозғалыстардың алатын орны мен рөлі.Лоббизм. Мүдде топтары: түсінігі, қызметтері, типологиясы. Саясаттағы қысым топтар.

1

10

11

Саяси мәдениет пен мінез-құлық

Саяси мәдениеттің түсінігі, мәні, құрылымдық компонеттері мен қызметтері. Саяси мәдениет құрылымындағы саяси дәстүр, саяси миф, саяси стереотип, саяси символика. Саяси мәдениеттің деңгейлері: дүниетанымдық, азаматтық, саяси. Қоғамның саяси мәдениеті мен саяси субмәдениеттердің арақатынасы.Саяси мәдениет типологиясының критерийлері. Саяси мәдениеттің негізгі үлгілері. Саяси мәдениеттердің батыстық және шығыстық типтерінің ерекшеліктері.Қазақстан Республикасындағы саяси мәдениет – қазіргі жағдайы мен даму үрдістері.Саяси әлеуметтену: мәні, кезеңдері, үлгілері мен факторлары. Саяси мінез-құлық пен саяси ұатысу – түсінігі, негізгі теориялары, жіктелуі.

1

11

12

Саяси сана мен саяси идеология

Саяси сана: түсінігі, функциялары, формалары мен деңгейлері. Қоғам мен саясаттағы идеологияның пайда болуы, алатын орны мен рөлі.Саяси идеологияны анықтаудағы түрлі әдістер. Саяси идеологияның мәні мен белгіленуі. Қазіргі негігі саяси идеологиялар: либерализм, консерватизм, марксистік дәстүр мен халықаралық социал-демократия.Қазақстан Республикасындағы сана мен ойлаудың жаңа үлгісінің стратегиясы, қоғамдық сана модернизациясы. Ұлттық "Мен" және ұлттық бірегейліктің ішкі өзегін сақтау. Қазіргі заманғы модернизация үлгілерінің қатерлері. Ұлттық рухты сақтау және Қазақстан Республикасының болашақ дамуының ұлттық үлгісін құру.

1

12

13

Саяси даму және модернизация

Саяси даму және оның критерийлері. Саяси модернизация түсінігі. Саяси модернизацияның мақсаты, оның негізгі сипаттары. Саяси модернизацияның кезеңдері мен факторлары. Модернизациялық үдерістегі дәстүрдің рөлі. Қазақстан Республикасының саяси модернизациясы. Ұлт жоспары – бес институционалдық реформаларды жүзеге асырудағы 100 нақты қадам. 5 президенттік реформа: кәсіби мемлекеттік аппарат құру, заңның үстемдігін қамтамасыз ету, индустрияландыру және экономикалық өсім, біртектілік пен бірлік, есеп беретін мемлекетті қалыптастыру."Қазақстан-2050 Стратегиясы" Қазақстан Республикасының саяси бағыты ретінде. Күшті мемлекет және Қазақстанның әлемнің ең дамыған отыз мемлекеті қатарына енуі.

1

13

14

Саяси шиеленістер мен дағдарыстар

Шиеленіс әлеуметтік құбылыс ретінде. Саяси шиеленістер, олардың мәні, конструктивті және деструктивті қызметтері. Саяси шиеленістер мен дағдарыстардың типологиясы.
Саяси шиеленістердің динамикасы. Саяси шиеленістерді шешу түрлері мен жолдары. Қазақстандағы әлеуметтік-саяси шиленістердің алдын алу технологиялары. Қазіргі жағдайдағы саяси дағдарыстан шығу тәсілдері.Этносаяси шиеленістер. Этносаралық келісімнің қазақстандық үлгісі.


1

14

15

Әлемдік саясат және қазіргі халықаралық қатынаста

Әлемдік саясат және әлемдік саяси үдеріс. Халықаралық қатынастар түсінігі және негізгі субъектілері. Халықаралық қатынастар теориясындағы теориялық әдістер мен негізгі дәстүрлі мектептер.Қазіргі халықаралық тәртіптің тарихи типтері мен ерекшеліктері. Халықаралық қатынастар жүйелерінің типологиясы мен олардың қызмет етуінің құрылымдық заңдылықтары.Қазіргі халықаралық қатынастардың дамуының негізгі үрдістері. Әлемдік саяси үдерістердің жаһандануы мен қазіргі жаһандық қауіп қатерлер.Қазіргі халықаралық қатынастар жүйесіндегі Қазақстан. Қазақстан сыртқы саясатының басымдық бағыттары – ұлттық мүдделерді ілгерілету мен аймақтық және жаһандық қауіпсіздікті күшейту.

1

15




Барлығы:

15

15

Мәдениеттану (Селкебаева А.Т.)

1

Мәдениет морфологиясы

  1. Мәдениет түсінігінің анықтамасы

  2. Мәдениеттану ғылымы басқа қандай ғылым салаларымен байланысты?

  3. Мәдениеттің ғылым ретінде қалыптасуына әсер еткен концепциялар?

1

1

2

Мәдениет тілі

1. Мәдениет тілі мен тілдері
2. Мәдениет рәміздері
3. Мәдени кодтар

1

2

3

Мәдениет семиотикасы

  1. «Семиотика» түсігіне сипаттама беріңіз

  2. «Мәдениет» ұғымының негізі мен негізгі осі - табиғи тілі дегенді қалай түсінесіз?

  3. Мәдениет семиотикалық тұрғыдан ақпаратты өңдеу және хабарлау механизмі дегеніміз не?

1

3

4

Мәдениет анатомиясы

  1.  Мәдениет формасын қалай түсінесіз?

  2. Мәдениеттің тарихи этапын атаңыз

  3. Технология мен техниканың қазіргі заман мәдениетіндегі орны қандай?




1

4

5

Қазақстан көшпенділерінің мәдениеті

  1. Көшпелілер мәдениетін түсіндіріңіз.

  2. Түркілердің мәдени мұрасын зерделеңіз

  3. Түркі мәдениеті - ежелгі заманнан өмір сүріп келе жаткан түркі тайпалары негізінде қалыптасқан мəдениеттің жалпы атауы жайлы түсіндіріңіз.




1

5

6

Арғытүркілердің мәдени мұрасы

1. Түркі мәдениеті туралы сипаттаңыз
2. Түркілердің алғашқы ата қонысын атаңыз
3. Түркі мәдениетін зерттеген ғалымдар жайлы баяндаңыз.



1

6

7

Орталық Азияның ортағасырлық мәдениеті

1. Орта Азияның ортағасырлық мәдениетін қалай түсінесіз?
2. Сәулет және сән өнерiнiң ескерткiштерi жайлы баяндаңыз
3. Көне түркі мәдениетіндегі адамзат өркениетінің өлмес қазыналарын атаңыз?



1

7

8

Түркілердің мәдени мұрасы

Қарахан кезеңіндегі мәдениет. Материалдық мәдениет ескерткіштері.Әл-Қашқари және оның түркі әдебиеті мен тілінің қалыптасуындағы рөлі. Жүсіп Баласағұн және оның "Құтты білік" еңбегі. Ахмед Үйгінеки, Сулеймен Бақырғани және олардың түркі мәдениетіне қосқан үлестері. Қазақстанда исламның таралуы. Ортағасырлық түркі мәдениетінің ерекшелігі: ислам және номадизм. Моңғолдық кезең және ортағасырлық Қазақстандағы түркі халықтары мәдениетінің дамуына ықпалы. Суфизм моңғол шапқыншылығына дейінгі Орталық Азиядағы қуатты діни қозғалыс ретінде. Алтын Орданың негізгі технологиялық жетістіктері.Ақсақ Темір кезеңіндегі мәдениет. 15 ғ. сәулет өнері. Тимуридтер әулетінің эстетикасы және оның Ұлы Моғол империясының мәдениетіне әсері. Түркі кезеңінің мәдени ескерткіштерін қалпына келтіру мен сақтау. Қожа Ахмет Яссауи кесенесі, Көне қала Тараз және өзге де мәдени объектілер қазақ халқының мәдени бірегейлік пен қазақтардың мәдени мұрасының құраушысы ретінде.

1

8

9

Қазақ мәдениетінің қалыптасуы

1.Қазақ халқының мифтері мен аңыздары.
2. Ақын-жыраулардың музыкалық шығармашылығы
3. Қазақ даласының шешендері
4. Киіз үй. Сәндік-қолданбалы өнері
5. Спорттық ойындар.
6.Қазақ халқының дәстүрлері, рәсімдері, салттары



1

9

10

XVIII ғ. – ХIХғ. соңы аралығындағы қазақ мәдениеті

1.Қазақ мәдениетіндегі «Зар-заман» феномені
2. Қазақ Ағартушылығы феномені
3.Құрманғазы, Тәттімбет, Жаяу Мұса және т.б. музыкалық шығармашылығы
4.Қазақ зиялыларының ірі өкілдерінің негізгі идеялары



1

10

11

ХХ ғасырдағы қазақ мәдениеті

1. ХХ ғасырда қазақ мәдениеті.
2. Қазақ мәдениетінде идея – жанның мәңгілігі.
3. Демографиялық геноцид.
4. Этномәдени экспансия.



1

11

12

Қазіргі әлемдік үдерістер аясындағы қазақ мәдениеті

1. Адамдар арасындағы қарым-қатынас процссінің ерекшелігі: ақпараттардың «қозғалысы» кезіндегі дамуы мен толығуы; қарым – қатынас кезіндегі серіктестердің белсенділігі; ақпараттардьң мағьналық талдауы және коммуникация түрлері.
2. Сөйлеу құрылымы. Тілдік хабараларды түсінудің әлеуметтік-психологиялық заңдылықттары. Тезаурус түсінігі. Қарым-қатынастық кедергі типтері. Жеке адам мен қоғамның өзіндік санасы мен тілдік сана мәселесі.
3. Мәтін – әлсуметтік-психологиялықзерттеулердіңпәні ретіндс: құрастыру заңдылықтары, қабылдау механизмдері, талдау тәсілдері.
4. Қарым-қатынасттың коммуникативті шағын вербальды қарым-қатынас.



1

12

13

Жаһандану аясындағы қазақ мәдениеті

1. Ақпараттық мəдениет пен жаһанданудың алғышарттары.
Ұлт мәдениеті.
2. Қазіргі заман мәдениетіндегі Бақ-тың орны және бұқаралық мәдениет.

1

13

14

Қазақстанның мәдени саясаты

1. «Қазақстан Республикасының мәдениет туралы заңы».
2. «Мәңгілік ел» Ұлттық идеяның қалыптасуы.
3. «Мәдени мұра» Мемлекеттік бағдарламасы мәдени саясат саласы ретінде.

1

14

15

"Мәдени мұра" Мемлекеттік Бағдарламасы

1. «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы туралы баяндаңыз
2. Қазақстанның мәдени мұра жобасының мақсаты қандай?

1

15




Барлығы:

15

15

Психология (Карибаев Ж.А.)

1

Психикалық құбылыстардың құрылымы

Психикалық процестер, психикалық қасиеттер және психикалық күйлер.

1

1

2

Адамның ми құрлымы

Сана адамның материя дамуының белгілі бір сатысында пайда болған қасиеті. Ол ең көлемді қалыпқа келген және жоғары деңгейде кемелденіп жетілген мидың қызметі, материялық дүниенің жетілген белгісі. Ф.Энгельстің анықтауынша, адамның жануарлар дүниесінен бөлініп шығуына әсер еткен шешуші факторлар, дыбысты тіл мен еңбек.Дүние тану теориясының даму жолдарын В.И.Ленин “Философиялық дәптерлерінде” баланың есеюі, жануарлардың жетілуі , тілдің даму тарихы “мұны айрықша ескеру керек”- дейді де, бұл салалар бойынша психология мен сезім мүшелерінің физиологиясын қоса зерттеу қажет деген міндеттерді қосу белгісі мен арнайы атап көрсетеді.

1

2

3

Отандық және шет елдік психологиядағы тұлғаны зерттеу тұрғылары.

Кез-келген жеке тұлғаға төмендегiдей тұрақты психологиялық қасиеттер тән: ерiк, қабiлет, темперамент, мiнез-құлық, қажеттiлiктер мен эмоциялар. Қазiргi кезде психологияда қарастырылатын жеке адамды зерттеудiң негiзгi бағыттары төмендегiдей: олар, психодинамикалық, социодинамикалық, интеракциялық және гуманистiк.т.б.Психодинамикалық бағытта жеке тұлға ретiндегi адам оның iшкi дүниесiн сипаттайтын терминдермен бейнеленедi және iс-әрекеттерi тек iшкi сезiмдерге байланысты, қоршаған орта факторларына байланыссыз жүредi.

1

3

4

Мотивациялық аумақ дамуының негізгі заңдылықтары.

Мотивация (ағылш. motіvation) – қолданылу ыңғайына қарай қазақша "ниет", "түрткі", "кірісу", "жігерлену", "ынталану" сөздерінің мағынасына жақын келетін, қазіргі заман мәдениеті мен гуманитарлық ғылымдарында кең қолданылатын ұғым. Бұл ұғымды алғаш рет немістің иррационалды волюнтаризм философы А.Шопенгауэр өзінің философиялық шығармасында жеткілікті төрт негіздің бірі ретінде қарастырған. Moveo латынша сөз болып, "қозғалу, әрекет ету" мағынасын береді, демек motіvation сөзбе сөз мағынада "қозғалту, әрекетке келтіру" мағынасын береді. Бірақ қазіргі заман мәдениетінде ол тіке мағынасында емес, көбіне көп ауыспалы, жетілдірілген, түрлендірілген мағынада қолданылады.

1

4

5

Түйсіктердің негізгі сипаттамалары мен қасиеттері.

Түйсiк процестерiнде психиканың танымдық, эмоциялық және реттегiштiк жақтары бiр-бiрiмен тығыз байланысты. Сонымен сезiмдiк тану негiзiнде түйсiк өмiрлiк мәнi бар, эмоциялық сипаттағы адамның көңiл-күйiн анықтайды, әрi адамның тiршiлiк әрекетiмен тығыз байланысты. Бейнелеудiң жоғарғы формасы болып саналатын түйсiксiз ешқандай таным әрекетiнiң пайда болуы мүмкiн емес. Түйсiк қимыл қозғалыс немесе вегатативтi процестердiң өзгерiс арқылы жауап реакциясымен байланысты.



1

5

6

Қабылдау жөніндегі психологиялық зерттеулері

Қабылдаудың негізгі ерекшеліктері заттар мен құбылыстардың негізгі заңдылықтарына қарай бірнеше топтарға бөлінеді, олар:
Қабылдау процесіндегі фон мен фигура
Адамның сезім мүшелеріне әр түрлі заттар бір мезгілде әсер етіп отырады. Бірақ оның барлығы бірдей тең қабылданбайды. Қайсысына біз назар аударсақ, сол зат қана айқын, анық қабылданады да, басқалары бұлдыр, көмескі боп қабылданады. Қабылдау процесінде белгілі уақыт кезеңінде айқын көрініп тұрған зат фигура болып есептеледі де, ал күңгірт көрінетін басқа заттар оның фоны болады.



1

6

7

Есті дамыту мнемотехникалары

Мнемотехника әдісін пайдаланудағы оқу қызметінде …
Кіші және орта балабақша жасындағы балаларға түрлі-түсті мнемокесте беру керек, өйткені балалардың есінде тек бөлшек бейнелер ғана есте қалады: шырша-жасыл, жидек-қызыл. Кейіннен суретті кішкене қиындатып немесе басқа суретпен ауыстырылады.
Мнемотехникалық әдіс балалардың сөз материалынесте сақтауда қал-дыру үшін қолайлы. Сонымен қатар, дыбыстық және көру қабілеттері де дамиды. Мектепке дейіңгілердің жас ерекшеліктеріне қараса, осындай қор
ытындыға келуге болады, сөйлейтін суреттерді пайдалану әңгіме
құрастырғанда, өлең, логоритмикалық жаттауды жеңілдетеді және есте сақтау процесін тездетеді.

1

7

8

Ойлау және қиялдың психологиялық теориялары мен зерттеулері.

И.М.Сеченов: «Барлық өмір бойы адамның басынан оның есінде орын тепкен элементтерден құралмаған бірде-бір ойдың өтуі мүмкін емес. Тіпті ғылыми табыстарға негіз болатын жаңа ойлардың өзі бұл ережеден шығарып тастауға болмайды» деді.
Бұрын көрмеген нәрселердi адам ойында санасында болған не болмаған нәрселердi образдрды миымызда бейнелей аламыз. Бұл тек адамға ғана тән нәрсе, бұрын бiз қабылдамаған заттар мен құбылыстардың бейнелерiн жасаудағы психикалық процестi қиял деп атаған.

1

8

9

Сөйлеу және тіл.



Сөйлеудің түрлері мен қызметтері.
Қиялдың жалпы сипаттамасы және оның психикалық іс-әрекеттегі рөлі.

1

9

10

Эмоция теориялары.

Эмоциялардың және эмоциялық процестердің табиғаты, құрылысы, функциялары және динамикасы туралы теориялар. Эмоция — адам мен жануарлардың сыртқы және ішкі тітіркендіргіштер әсеріне реакциясы; қоршаған ортамен қарым-қатынас негізінде пайда болатын көңіл-күй.



1

10

11

Ерік жөніндегі психологиялық теориялар.

Жалпы ерiк проблемасы XVIII−XIX ғасырларда психологиялық зерттеулерде негiзгi мәселелердiң бiрi болып табылатын. Алайда XX ғ. психологиядағы жалпы дағдарысқа байланысты ерiктi зерттеу екiншi орынға ығыстырылып қалды. Зерттеулер жүргiзiлгенiмен, тар көлемде болды. Қазiргi психологияның ұғымдық жүйесiн талдай келе, психология тарихшысы М.Г. Ярошевский ерiк ұғымы ХХ ғ.-дағы психологияның негiзгi ұғымдары қатарына кiрмейтiнiн атап өттi. Ал АҚШ психологиясында “ерiк” терминi iс жүзiнде қолданылмайды екен.

1

11

12

Қармы-қатынас функциялары

Қарым-қатынастың құрылымы мен атқаратын функциясының күрделілігі қарым-қатынастың өзара байланысты үш жағынан байқалады. Олар:
– ақпараттық (немесе коммуникативтік), қарым-қатынасқа түсетін адамдар арасында ақпарат алмасу жүреді;
– өзара әрекеттесу (немесе интерактивтік) қарым-қатынас жасаушылардың білім, идея, жай-күй ғана емес әрекет алмасуларымен ерекшеленеді.
– түсінісу (немесе перцептивтік), қарым-қатынастағы серіктестердің бір-бірін қабылдауы, бағалауы және түсінуі болып табылады.



1

12

13

Темперамент және тұлғаның іс-әрекет ерекшеліктері.

Темперамент (лат. temperamentum - бөліктердің қажетті арасалмағы) адамның психикалық іс-әрекетінің динамикасын сипаттайтын тұрақы жеке ерекшеліктердің: психикалық процестер мен күйлер ағысы қарқындығының жылдамдығының ырғағының - жиынтығы. Темперамент дегеніміз психикалық процестердің өтуінің динамикалық ерекшеліктерін және адам мінез-құлқын,олардың күшін,жылдамдығын,пайда болуын,тоқталуы мен өзгерісін сипаттайтын қасиеттер жиынтығы

1

13

14

Мінез табиғаты.

Темперамент қасиеттеріндегі көптүрлілік даралық ерекшеліктер кешенін тұтастай сипаттай алмайды. Адамдар арасындағы айырмашылықтардың көптүрлілігі соншалық, олар өмірдің барлық қырларынан көрінеді. Адамдар тек сырт бейнесімен ғана емес, күллі психикалық құрылымымен, яғни басқа адамдар мен зеттаға қатысты әрекет-қылық мәнерімен, қарым-қатынасқа түсу тәсілдерімен ерешеленеді. Әр адамның психикасы мен тұлғасына қайталанбастық тән. Бұл адамның даралығын көрсетеді. Мінез – даралықтың негізгі құраушы бөлігі.
«Мінез» сөзі өмірде және көркем әдебиетте кеңінен қолданылады. Басқа адамдармен қатынаса отырып әр адам өз мінезі танытады және өзгенікін бағалайды. Күнделікті өмірде қауым мінезді «жақсы», «жаман», «ауыр», «жеңіл» деп сипаттайды. Ара қатынасымыз бұзылған жағдайда, әдетте: «Мінезіміз келіспеді»,- деп жауап береміз. Түрліше мінез иелері ұқсас жағдайларда әр-түрлі ірекет етеді, күйзеледі. Егер біз келесі адамның мінезін жетік білетін болсақ, онда бізге оның әрекеттерін түсіну де оңайға соғады, ендеше, ол адаммен қатынасудың тиімді стильін таңдап, белгілі жағдайлардағы әрекет-қылықтарын болжай аламыз.

1

14

15

Адам қабілеттерінің жалпы сипаттамасы.

“Қабілетң сөзінің алуан түрлі салада кең қолданыста қолданылатын сөз екенін атап өтуіміз керек. Әдетте, қабілетпен қандайда бір немесе бірнеше іс-әрекеттің табысты орындалу шарттары болып табылатын дербес ерекшеліктер түсіндіріледі. Алайда, “қабілет” термині психологияда оның бұрыннан және кеңінен қолданғанына қарамастан, көптеген авторлар бірнеше мәнде түсіндіреді. Егер қазіргі кездегі қабілетті зерттеу барлық мүмкін нұсқаларды жинақтаса, онда оларды үш негізгі типке бөлуге болады. Бірінші жағдайда қабілетпен барлық мүмкін психикалық процестер мен жағдайлардың жиынтығын түсіндіріледі. Бұл “қабілет” терминінің неғұрлым кеңірек және ең көне түсіндірмесі. Екіншіден қабілетпен іс-әрекеттің сан алуан түрлерін адамдардың табысты орындауын қамтамасыз ететін іскерлік пен дағдылар, жалпы және арнайы білімнің дамуының жоғары деңгейі түсіндіріледі. Аталмыш анықтама XVІІІ-XІX ғасырдың психологиясында пайда болып, қабылданған және де қазіргі кезде де жеткілікті дәрежеде жиі кездеседі. Үшінші бұл – біліммен, іскерлікпен және дағдымен сәйкес келмейтін, тек қана олардың тәжірибеде тиімді пайдалануына негізделген .

1

15




Барлығы:

15

15




Барлығы

60








Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   17




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет