«су объектілерін қалпына келтіру» пәнінен ДӘрістер жинағы ш ымкент, 2022ж
жүктеу/скачать 1,73 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 26-дәріс.
| Бақылау сұрақтары:
1. Беттік қақпалардың негізгі түрлері мен олардың қызметі. 2. Терең қақпалардың түрлері мен олардың орналасу ерекшеліктері. 25-дәріс. Биотехникалық әдістер: өсімдіктерден, ұлулардан, биоманипуляциядан алынған биоплато. 26-дәріс. Балдырлармен күресудің химиялық және физикалық әдістері. Дәрістік сабақты өткiзу формасы: ақпараттық. Су тастағыштардың басты параметрі су тасқыны немесе су тасқыны кезінде жоғарғы бьефтен астыңғы Сағаға жіберу қажет Qcбp, м3/с су шығыны болып табылады. Тастау шығыны өзеннің ең жоғары шығынымен анықталады, олардың шамасы қамтамасыз етілуі бойынша тағайындалады (кесте 13.1) ҚНжЕ 33-01-2003 сәйкес. Су төгінділерінің басқа параметрлеріне олардың түріне байланысты: су төгінділерінің саны мен өлшемдері, Су ағызу (су ағызу) фронтының ұзындығы, бұру құрылыстарының көлденең қимасының ауданы, ғимараттар ағынының қуатын сөндіретін өлшемдері және т. б. жатады. Кесте 13.1 – Судың ең жоғары есептік шығындарының қамтамасыз етілуі
Су тастағыштарды негізгі үш түрі бар: бас, бұратын және сөндіретін (су энергиясын сөндіретін). Су ағызу түрі, әдетте, бас бөлігімен анықталады. Кіші өзендердегі су тораптарында су төгінділерінің мынадай түрлері кеңінен таралған: Су ағызатын бөгеттер, мұнаралы, құбырлы, жағалық, табиғи су төгінділері. Су төгінділері су төгіндісінің жоғарғы бьефі немесе су ағызу жотасының деңгейі асып кеткен кезде автоматты түрде әсер етуі мүмкін және су төгінділері ашылғанда су ағызылатын жартылай автоматты болуы мүмкін. Сурет 13.1 - Суағар бөгеті Су тастағыш құрылымдардың конструкциялары Суағар бөгеттер әдетте кең және төмен табалдырықпен орындалады, суағар тесігі қақпақтармен жабылады. Мұндай бөгеттер салыстырмалы үлкен ағызу шығындары кезінде қолданылады. Жеке немесе үлгілік жобалар бойынша құрылады. Мысалы, 413-1-1 типтік жобада су шығыны 160 м3/с дейінгі су ағызу бөгетінің конструкциясы көрсетілген. Су шығыны аз болған жағдайда мұнаралы суағарлар таралған. - Сур. 13.3 автоматты әрекет ететін мұнаралы суағар көрсетіледі. Судың ең жоғары шығындарын ағызу су қоймасының деңгейін ФПУ-ға дейін үдету кезінде мұнара жотасы арқылы құюмен жүзеге асырылады. Мұнарада төменгі бьефке санитарлық су жіберу және су қоймасын босатуға мүмкіндік беретін қақпағы бар су түбіндегі су жіберу тесігі бар. Су тастағыштар кіру және шығу бастары бар дөңгелек құбырлардың бір, 2, 3 немесе 4 жіктен тұратын темір-бетон су құбырлары болып табылады; құбырлардың диаметрі 1,4 м. су ағызу жоғарғы бьеф деңгейін форсирлеу кезінде жүргізіледі. Жағадағы су ағызғыштарға тез ағулар мен көп сатылы ауытқулар жатады. Олар ашық су ағызғыштар. Бекітпемен немесе автоматты түрде әрекет етуі мүмкін. - Сур. 2.13 жылдамдық схемасы берілген. Жылдамдықтар типтік жобалар бойынша құрылуы мүмкін. Мысалы, бьефтің су деңгейінің 5÷15 м құбылу шығынына 20÷50 м3/с, 820-4-1 үлгі жобасы бойынша ашық науа болып табылады; ол жеткізуші және бұру арналарынан, көпірмен кіретін басудан, жылдамдықтан және соңғы учаскеден тұрады. Құрылыс унифицирленген бұйымдарды қолдана отырып, құрама-монолитті темір бетоннан жобаланған. Суды ағызу жоғарғы бьеф деңгейін ҮҚК-ден 0,6...0,8 м-ге үдету (ұлғайту) кезінде жүзеге асырылады. Өзен сағасы су тораптарында табиғи су ағызу ретінде пайдаланылады. Жайылма бойынша су торабының барлық шығыны да, оның бөлігі де өтуі мүмкін. Бөгет арнаны және Жайылманың бөлігін қоршайды және жоғарғы бьеф деңгейін ұстап тұрады. Су деңгейі МПУ жоғары көтерілген кезде шығынның бір бөлігі бөгет пен алқап баурайы арасындағы Жайылмаға ағады және төменгі бьефке кетеді. Су тастайтын құрылымдарды жобалау Бұл жұмыста су ағызумен біріктірілген мұнаралы суағар қарастырылады және шағын өзендердегі гидротораптарда үлкен таралған жылдамдықтар (сурет. 13.3). Сурет 13.6. Мұнаралы Су тастағыш және су торабы бөгетінің бөлігі (Нижегород облысындағы Саровка өзені) жүктеу/скачать 1,73 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||