Баламен қарым-
қатынас
Авторитарлы;
жеке
бағдарлы;
ынтамықтастық
технологиясы және т.б.
Білімді игерудің
ғылыми
тұғырнамасы
Ұғымдарды қалыптастыру теориясы (Богоявленская, Мен-
чинская, т.б.); Гештальт теориясы; ақыл-ой әрекетін сатылы
қалыптастыру теориясы (Гальперин, Талызина); суггестивті
теория
(шамадан
тыс
еске
сақтауға
жетелейтін
эмоционалды иландыру негізінде оқыту); В.В. Давыдовтың
және т.б. мазмұнды жалпылай теориясы.
Жаңа технологиялар жалпы мынадай мақсаттарды көздейді:
а) ынтымақтастық;
б) ұжымдаса жұмыс істеу;
в) өзіндік бастама (иницатива);
г) өз жұмысын бағалауға үйрету;
д) логикалық ойлау;
е) мәселелерді шеше білу;
ж) ақпарат алу жөне керектісін пайдалана білу.
42
Жоғары сыныптар үшін тиімді технологиялар: өздігінен даму
технологиясы, модульдік оқыту технологиясы (МОТ), бағдарлап
оқыту, ынтымақтастық, компьютерлік, сын тұрғысынан ойлау (СТО).
Орта буын сыныптарына тиімді технологиялар: түсіндіре оза
оқу, дамыта оқыту, тірек сигналы арқылы оқыту, проблемалап оқыту,
СТО, МОТ.
Бастауыш сыныптардағы тиімді технологиялар: ойын арқылы
оқыту, білім беруді ізгілендіру, ақпаратты оқыту, зерттеу, көрнекілік
технологиялары.
Өздігінен даму технологиясы – баланы жан-жақты дамыту,
дербестікке тәрбиелеу, бала санасында нәрселер әлемі мен ойлау
әрекетінің бірігуі. Оқыту баланың дамуына сәйкес табиғи болу керек,
сонда бала өзін өзі дамытады. Баланың: «Мынаны менің өзімнің
жасауыма көмектесіп жібер» – деуіне жету.
Оза оқыту технологиясында – грамматикалық ұғым, түсініктер
тірек сызбаларды пайдалану арқылы блок бойынша оза оқытылады.
Тірек сигналы – сызба бойынша сөйлем құратуға, сөйлемдегі
сөздердің байланысын көрсетуге болады. Сызбаларда көбіне дерексіз
байланыстар мен қатынастар көрсетіледі. Тілдік категориялар
ұқсастығын, айырмашылығын, ерекшеліктерін салыстырып көрсетуге
болады.
Белсенді оқыту технологиясы – оқу әрекеті арқылы үйретуші
(мұғалім), үйренуші (білім алушы) рөлін өзгертуге ықпал ететін,
шәкірттерді жаңа білімді өздіктерінен ізденіп білім алуына мүмкіндік
жасайды. Бұл үшін сабақта төмендегі мәселелерге баса назар аударған
жөн:
-
сабақ
құрылымының
икемділігі,
оқығаны
бойынша
пікірталастың болуы;
-
дидактикалық
ойындар,
интенсивті
өзіндік
әрекет,
бірліктерді салыстыру, топтау, жүйелеуді ұйымдастыру;
-
жеке тұлғаға бағдарланған технологияда оқу тәрбие
процесінде балалардың жеке ерекшеліктерін ескеру; әр білім
алушының оқу тапсырмаларын орындауға қолайлы жағдай туғызу
көзделеді;
-
жеке тұлғаның өзіндік ерекшелігін ескеру ұстанымы (әрбір
шәкіртті қабылдау мүмкіндігіне сай оқыту);
-
білім беру траекториясын таңдау еркіндігі ұстанымы
(міндетті білім беру деңгейінен төмен болмауы тиіс).
-
оқытудың
жағдаяттылығы
ұстанымы
(тапсырманы
орындауға жағдай туғызу).
|