Табиғи нанокристалдар Орында ған. Оңалбай Дарын Тобы. Еп 19 3к3

Лоуренс Беркли(А
ҚШ) атындағы Өлттық лабораторияда жұмыс атқаратын химик
Пол Аливисатос к
өпіршік тектес беттік белсенді заттарға (ББЗ) жартылай өткізгіш
ұнтақтарды қосу арқылы нанокристалдар жасайды. Ол өзінің әріптестерімен бірге
ББЗ-ды
ң көмегімен әртүрлі пішіндегі (мысалы, өзек немесе сфера
т
үріндегі)нанокристалдарды өсіріп шығарды. Беттік белсенді заттар – сұйықтыққа
қосқанда, оныі беттік керілуін төмендету арқылы сұйықтықтың затқа ену қасиетін
жа
қсартатын заттар (мысалы, кір жуатын ұнтақ).Аливасатос өзінің әріптестерімен
бірге стержень т
әрізді жартылай өткізгіш нанокристалдарды алып және пішіні мен
өлшемін бақылауға мүмкіндік беретін жағдайларды анықтады. Пішінін өзгерту
ұстанымы аяғына дейін түсінікті емес, бірақ ол сұйықтықтың атомдары мен ББЗ-
ды
ң өзара әрекеттесу сипатымен анықталуы мүмкін. Осы жағдайларды реттей
отырып, 
ғалымдар бірнеше әртүрлі типті нанокристалдарды (созылған өзектер мен
шектелген кристаликтерді) 
өсіріп шығарған. Сонымен қатар, ғалымдар
поляризацияланба
ған жарық шығаратын сфералық нанокристалдарға қарағанда,
стержень пішінді нанокристалдар 
өзінің ұзын өсінің бойымен поляризацияланған
жары
қ шығаратынын көрсетті. Осы қасиетінің арқасында бұндай нанокристалдар
биологиялы
қ маркерлер ретінде пайдалануға қолайлы.Аливисатос әріптестерімен
стерженьдерді
ң сәуле шығару және жұту энергияларының арасындағы шекара
сфералар
ға қарағанда көп екендігін байқады. Бұл қасиет шығарылатын жарықтың
бір б
өлігін жұтатын жарық шығарушы диодтардың сипаттамаларын жақсартуға
м
үмкіндік береді. Нанокристалды өзектерді қажетті бағытта тығыз орналастыруға
болатынды
қтан, оларды жарық диодтары мен фотогальваникалық элементтерінде
пайдалану
ға болады. Ғалымдар әртүрлі қайран қалатын пішіндегі, мысалы, тамшы,
ба
ғыттағыш және тіпті, рычаг түріндегі нанокристалдарды өсіруді үйреніп алды.
М
ұндай пішінді нанокристалдар әлі өзінің қолданыс аясын таппады, бірақ олардың
болаша
қта пайдаға асуы әбден мүмкін

 Нанокристалдар

Нанокристалдардың тарихы
Калифорния штатындағы Беркли Угиверситетінде(АҚШ) және Лоуренс
Беркли(АҚШ) атындағы Өлттық лабораторияда жұмыс атқаратын химик Пол
Аливисатос көпіршік тектес беттік белсенді заттарға (ББЗ) жартылай өткізгіш
ұнтақтарды қосу арқылы нанокристалдар жасайды. Ол өзінің әріптестерімен
бірге ББЗ-дың көмегімен әртүрлі пішіндегі (мысалы, өзек немесе сфера
түріндегі)нанокристалдарды өсіріп шығарды. Беттік белсенді заттар –
сұйықтыққа қосқанда, оныі беттік керілуін төмендету арқылы сұйықтықтың
затқа ену қасиетін жақсартатын заттар (мысалы, кір жуатын ұнтақ).Аливасатос
өзінің әріптестерімен бірге стержень тәрізді жартылай өткізгіш
нанокристалдарды алып және пішіні мен өлшемін бақылауға мүмкіндік беретін
жағдайларды анықтады. Пішінін өзгерту ұстанымы аяғына дейін түсінікті емес,
бірақ ол сұйықтықтың атомдары мен ББЗ-дың өзара әрекеттесу сипатымен
анықталуы мүмкін. Осы жағдайларды реттей отырып, ғалымдар бірнеше
әртүрлі типті нанокристалдарды (созылған өзектер мен шектелген
кристаликтерді) өсіріп шығарған. Сонымен қатар, ғалымдар
поляризацияланбаған жарық шығаратын сфералық нанокристалдарға
қарағанда, стержень пішінді нанокристалдар өзінің ұзын өсінің бойымен
поляризацияланған жарық шығаратынын көрсетті. Осы қасиетінің арқасында
бұндай нанокристалдар биологиялық маркерлер ретінде пайдалануға қолайлы.
Аливисатос әріптестерімен стерженьдердің сәуле шығару және жұту
энергияларының арасындағы шекара сфераларға қарағанда көп екендігін
байқады. Бұл қасиет шығарылатын жарықтың бір бөлігін жұтатын жарық
шығарушы диодтардың сипаттамаларын жақсартуға мүмкіндік береді.
Нанокристалды өзектерді қажетті бағытта тығыз орналастыруға
болатындықтан, оларды жарық диодтары мен фотогальваникалық
элементтерінде пайдалануға болады. Ғалымдар әртүрлі қайран қалатын
пішіндегі, мысалы, тамшы, бағыттағыш және тіпті, рычаг түріндегі
нанокристалдарды өсіруді үйреніп алды Мұндай пішінді нанокристалдар әлі

Назар қойып
тыңдағандарыңызға рахмет!