Тақырыбы №15 : Гемодинамика параметрлері. Микроциркуляция арна қызметтері. Лимфа жүйесі мен иммундық мүшелердің анатомиясы және физиологиясы



бет6/13
Дата25.11.2023
өлшемі34,94 Kb.
#126990
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13

Екіншіден, артериялык қысым қан тамыр түтігінің көлемін;е байланысты: қан тамыры тарылса, қан қысымы көтеріледі, ал та-мыр кеңісе, қысым төмендейді. Қан арысына өте үлкен кедергГ жасайтын тамырлар артериолар мем капиллярлар. Артериолалар жіңішке тамырлар және бұлардың сақина тәрізді салалы тегіс еттсрі жиырылса, қатты тарыла алады. Артериолалардың саны көп, сондықтан олар қанның арысына қатты кедергі жасайды.

Капиллярлардың ұзындыгы артериялардан қысқа болраны-меІІ саны өте көп, сондықтан қанның арысына капиллярлардың кедергісі де аз емес. Қан агысын қамтамасыз ететін жүрек қуа-тынын 80—85%-і осы артериолалар мен капиллярлардыц кедергі-сіи жеңуге жұмсалады.

Үшіншіден, қан қысымына қанның тұтқырлыры да әсер етеді: каи нерұрлым қою, тұтқыр болса, оның қан арысына жасайтын кедерггсі жорары, ал қан қысымы сорұрлым төмен болады. Бұл айтылғандарды Пуазейл формуласынап көруге және кедергіні есептеп анықтаура болады.

/? — кедергі, Ь — тамыр ұзындығы, ц — қан тұтқырлыры, г — тамыр санылауынын, радиусы.

ТұцрыпІ рет қан қысымын 1733 ж. Стефан Хелс өлшеген еді. Ол жылқының сан артериясына түтік қойып, оны биіктігі 3 м ІІІыны түтікпен жалгастырды. Осы арқылы қан шыны түтікке етіп, оның деңгейі 2 м биіктікке жетті. Бірақ қанның түтіктегі дсңгейі бір жерде тұрақтап қалмай, өзгеріп отырады: баспалдақ-пен көтеріліп, төмен түскендей, біресе көтерілін, біресе төмен-дейді. Бұл құбылыстың сыры кейін, сынап манометрімен қаи қы-сымын өлшеген кезде, яғпи толқыц тәрізді қисық сызықты жазып алган кезде ғана аіпылды.

Қап қысымын 1847 ж. Людвиг «И» тәрізді сынап манометрі-мен өшлеп қан кысымыцың қисык, сызығыц жазып алды. Артери-ялық қан қысымыныц қисық сызығы төмендегідей 3 түрлі тол-қыннан түрады (33-сурет, А, Б).

А — артериялың қыгымның пиписекциялық тәжірибе кезінде тіркелу үлгісі, Б — ңан қысымының улгісі. I — оапты толқын (пульстік), II — сапты толқын (тыныстық), III — сапты толқын; а— үйқы артериясы; б — канюля; чик; қысымның электрондық өлшеуіші.1-2-3 — дат-

Қан қысымыныц I реттік толқыны жүрек соғуының жиілігіне теа, сондықтан да ол пульстік толқын деп аталады. Систола ке-зіиде қан кысымы с. б. б. 105—125 мм-ге жетеді, бұл ең жоғары қы-сым (максимальдық). Ең төмен қан қысымы (минимальдық) ди-астола кезіне дәл келеді (с. б. б. 60—85мм). Аталған екі түрлі қысым пульстік қысымды анықтаура мүмкіндік береді. Пульстік кысым — ең жоғары қысым мен ең төмен қысымнын айырмасы: с. б. б. 105—60 = 45 мм, 125—85 = 40 мм. Пульстік қысым қалып-ты жағдайда с. б. б. 40—50 мм.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет