Литосфераның геоэкологиялық функциялары

Литосфераның геоэкологиялық функциялары

• организмдерге өмірлік қажетті және биогендік элементтер деп аталатын еритін элементтерді қамтитын тау жыныстары;
• құрамында жануарларға тамақ болып табылатын заттар бар минералдар.

Көп мөлшерде қажет биогендік элементтер мен олардың қосылыстары макробиогендік, аз мөлшерде микробиогендік деп аталады. Олар өсімдіктердің фотосинтезі мен метаболизм процестеріне қатысады.

Биогендік элементтер

Адамның қоныстануы мен тіршілігі үшін маңызды ресурс литосфераның беті болып табылады. Қазіргі уақытта жер аумағының шамамен 60% игерілді. Литосфераның жер асты кеңістігі, әсіресе урбанизацияланған аумақтарда және экологиялық қауіпті (улы және радиоактивті) қалдықтарды көму және сақтау орындарында қарқынды игерілуде. Литосфераның геодинамикалық геоэкологиялық қызметі литосфераның биотаның күйіне, адамның өмір сүру қауіпсіздігі мен жайлылығына әсерін көрсетеді. Биотаға әсер ететін барлық қолайсыз табиғи және антропогендік геологиялық процестерді екі түрлі топқа бөлуге болады.Бірінші топтың процестері мен құбылыстары биотаның, соның ішінде адамның өмір сүруіне тікелей қауіп төндіреді. Оларға жер сілкінісі, жанартау атқылауы, цунами, көшкін, сел, қар көшкіні, үйінділер мен шөгінділер жатады.

• Адамның қоныстануы мен тіршілігі үшін маңызды ресурс литосфераның беті болып табылады. Қазіргі уақытта жер аумағының шамамен 60% игерілді. Литосфераның жер асты кеңістігі, әсіресе урбанизацияланған аумақтарда және экологиялық қауіпті (улы және радиоактивті) қалдықтарды көму және сақтау орындарында қарқынды игерілуде. Литосфераның геодинамикалық геоэкологиялық қызметі литосфераның биотаның күйіне, адамның өмір сүру қауіпсіздігі мен жайлылығына әсерін көрсетеді. Биотаға әсер ететін барлық қолайсыз табиғи және антропогендік геологиялық процестерді екі түрлі топқа бөлуге болады.Бірінші топтың процестері мен құбылыстары биотаның, соның ішінде адамның өмір сүруіне тікелей қауіп төндіреді. Оларға жер сілкінісі, жанартау атқылауы, цунами, көшкін, сел, қар көшкіні, үйінділер мен шөгінділер жатады.

• Биота (грек тілінен-өмір) - Қазіргі немесе өткен геологиялық дәуірлерде ортақ тіршілік ету (таралу) аймағымен біріктірілген тірі организмдер түрлерінің тарихи қалыптасқан жиынтығы.
• Екінші топтың процестері мен құбылыстары биотаның өмір сүруіне тікелей қауіп төндірмейді. Олар оның өмір сүру жағдайларының өзгеруіне және адамның өмір сүру ыңғайлылығына әсер етеді. Бұл эрозиялық процестер, батпақтану, көпжылдық мұз.