Тақырыбы: Нерв жүйесі туралы түсінік. Нерв жүйесінің ұйымдасу ұстанымдары
жүктеу/скачать 4,95 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ақпаратты қабылдайтын рецепторлар
- 2. интероцептивтік – ішкі ағзалардан тітіркену қабылдайды 3. проприоцептивтік
| Рефлекторлық доға.
Рефлекторлық доға деп - импульстің рецептордан жұлынға, одан эффекторға( бұлшықеттке, бездерге, т.б.) жеткізу жолын айтамыз. Жұлында рефлекторлық орталықтар болады, сол орталықтар арқылы тері, бұлшықеттер, және ішкі ағзалардың қарапайым( шартсыз) рефлекстері іске асыралады. Омірде нерв жүйесінің қызметі күрделі доға катысымен өтеді. Мундай жағдайда бірнеше нейрондар озара түйесіп, синапстар түзіп, қөзуды бір нейрондан екінші, үшінші нейронға өткізіп, өткізгіш жолдар арқылы нерв импульсін орталық, нерв сипаттамасына – миға, одан кері жүлын арқылы жүмыс ағзаларына дейін жеткізеді. Сонымен бірге бүл жолдар орталық нерв сипаттамасының бөліктерін бір-біріне жалғастырып біртүтастығын қамтамасыз етіп отырады. Осының нәтижесінде күрделі рефлекторлық қызмет жүзеге асырылады. Сонымен катар айтқанда, нерв импульстер шеттен (рецепторлардан) жүлын арқылы миға, керісінше мидан жүлынның қозғалткыш нейрондары арқылы ағзаларға ( эффекторларға) жеткізеледі. Оны нерв жүйесінің өткізгіш аппараты деп аталады. Ақпаратты қабылдайтын рецепторлар – үш түрге бөлінеді: 1. экстерорецепторлар – сыртқы ортадан тітіркену алады (тері мен шырышты қабықта орналаскан) 2. интероцептивтік – ішкі ағзалардан тітіркену қабылдайды 3. проприоцептивтік – тірек-кимыл аппаратында орналаскан Жұлын • Жұлын – таламустық будалардың айқасуы артқы түбіршікті ң жұлынға кіретін деңгейінен 2-3 сегмент жоғарылау жерде өтеді. Бұл фактінің клиника үшін елеулі маңызы бар, себебі бұл буда біржақты зақымданғанда қарама – қарсы жақтағы тері сезімталдығының бұзылуы зақымданған деңгейде емес, одан төмендеу байқалады. • Таламуста үшінші нейронның жасуша денесі жатад ы, оның аксондары құрамында үлкен ми сыңарлары қырт ысына, орталық артындағы қатпар мен тері анализа торының қыртыстық шеті орналасқан шеке бөлігіне барады. Жұлын құрылысы • Жұлын тек омыртқа жотасының ішіндегі ұңғылда орналасады. Ересек адамдарда оның ұзындығы — 45 см, ені— 15 см, салмағы — 36 г. Жұлын жоғарғы жағынан ауыз омыртқаның (атлант) тұсынан сопақша миға жалғасады, ал оның төменгі жағы II бел омыртқадан төмен қарай ат құйрықтанып, негізгі жіпшесі II құйымшақ омыртқасына дейін жетеді де сол жерге бекиді. • 1— СОПАҚША МИ; 2 —МОЙЫН АЙМАҒЫНДАҒЫ ЖУАНДАҒАН ЖЕРІ; 3 — ЖҰЛЫН ЖҮЙКЕЛЕРІ; 4 — МОЙЫН ЖҮЙКЕЛЕРІ; 5 — ЖҰЛЫННЫҢ АРТҚЫ ОРТАЛЫҚ ТЕСІГІ; 6 — АРТҚЫ БҮЙІР ЖҮЛГЕСІ; 7 — КЕУДЕ ЖҮЙКЕЛЕРІ; 8 — БЕЛ АЙМАҒЫНДАҒЫ ЖУАНДАҒАН ЖЕРІ; 9 — МИ КОНУСЫ; 10 — БЕЛ ЖҮЙКЕЛЕРІ; 11 — СЕГІЗКӨЗ ЖҮЙКЕЛЕРІ; 12 — ОТЫРЫҚШЫ ЖҮЙКЕЛЕР; 13 — ТЕРМИНАЛДЫ ЖІПШЕ ЖҰЛЫН » Топография :Жұлынның жуандығы біркелкі емес. Оның бас жағы жуандап, миға жалғасады, ал құйрық жағы жіңішкеріп, тармақталып кетеді. Жұлынның екі жері жуандап , буылтыққа айналған: біреуі— жұлынның VI мойын омыртқа тұсында, екі қолға кететін жүйке басталар бөлігінде — оны жұлынның мойын буылтығы, ал екіншісі IX—XII арқа омыртқасының тұсындағы жуандық бөлігін жұлынның бел сегізкөз буылтығы деп атайды. • Жұлынның алдыңғы және артқы жағында бойлай созылатын екі жүлге болады. Алдыңғы терең жүлгесі алдыңғы жүктеу/скачать 4,95 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|