Тақырыбы: Нерв жүйесі туралы түсінік. Нерв жүйесінің ұйымдасу ұстанымдары



Pdf көрінісі
бет5/7
Дата15.11.2023
өлшемі4,95 Mb.
#122687
1   2   3   4   5   6   7
орталықа сай, ал артқы жіңішке, таяздау
жүлгесі артқы орталық жүлге деп
аталады. Жұлынның осы сайы мен жүлгесі 
жұлынның денесін тең етіп оң және сол
жақ бөлікке бөледі. Жұлынның алдыңғы 
түбірі мен артқы түбірлерінің жұлынынан 
шыққан жерінде ұзына бойына созылған 
түбір атымен аталатын оң және сол жақ 
бөлігінде бүйір жүлгелері болады.



Жұлынның денесі 31 жұп мөлтектен 
түзіледі. Әрбір мөлтектен жұлынның 
жүйке түбірі (алдыңғы және артқы) 
шығып, ол омыртканың тесігіне
бағыттала орналасады. Сөйтіп, 
жұлыннан 31 жұп жүйке таралады. Оның 
8 жұбы — мойын, 12 жұбы — көкірек, 5 
жұбы — бел, 5 жұбы — сегізкөз және 1 
жұбы кұйымшақ жүйкесі деп аталады.



Ішкі құрылысы. Жұлынның ортасында өте тар 
тесігі — болады, ол ортақ езек деп аталады. 
Жұлынның көлденең кесіндісі сұр және ақ заттан
түзілгені анық байқалады. Сұр зат жұлынның 
орталық бөлігіндегі өзекті қаптайды. Сұр зат
қанатын жазған көбелекке ұқсас болады. Сұр 
дененің алға қарай шығып тұрған бөлігі — алдыңғы 
аша, ал артқы бөлігі артқы аша деп аталады. 
Жұлынның әрбір бөлігіндегі алдыңғы және артқы 
ашаларының арасы, яғни жұлын өзегінің 
төңірегіндегі зат орталықтағы аралық зат деп
аталады. Бұл жерде аралық нейрондар жатады.



Сұр зат дегеніміз
— тек жүйке жасушаларынан
құралған жүйке денесі. Сұр заттың алдыңғы ашасында
қимыл күшейтетін ірі нейрондар бар. Оның жұлыннан 
шығатын нейриттерінен алдыңғы түбір пайда болады. 
Артқы ашада майда сезімтал рецепторлық нейрондары
орналасады. Бұл нейрондардың жұлыннан шығатын 
жүйке талшықтарынан артқы түбір түзіледі. Бұл екі
ашаның аралығындағы бүйір ашаларында қозғылы 
жүйке жүйесінің симпатикалық жүйкелерінің 
нейрондары орналасады. Нейрондардың талшықтары 
жұлынның алдыңғы ашасынан таралады.




Ақ зат жұлынның сұр затын қоршап жатады. 
Жұлынның ақ зат жүйке талшықтарынан және 
невриттерден түзіледі. Жұлынның ақ затын
жоғарыдан төмен қарай, төменнен жоғары 
қарай созылған орасан көп жүйке 
талшықтарынан түзілге
н 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет