Негізгі әлеуметтанудың ғылыми теорияларын қарастыру

Ғылыми 
түсінік 
Ғылыми 
түсінікті 
қалыптасты
рған ғалым 
Түсініктің қысқаша 
мазмұны 
Аномия 
Э. Дюркгейм
(гр. an- — жоқтық және гр. nomos — 
заң) қоғамның құндылықтар 
жүйесiндегi түбегейлi дағдарыстарды 
бiлдiретiн ұғым. 
Әлеуметтік 
статика 
О.Конт 
қоғамның қазіргі заңдарын, 
ережелерін және қазіргі жағдайын 
зерттейді 
Әлеуметтік 
динамика 
О.Конт 
әлеуметтік құбылыстардың, прогресс 
себептерінің өзгеруі және бірізділігі 
Әлеуметтік 
факт 
Э. Дюркгейм 
қоғамдық өмірдің әртүрлі сфералары
на немесе белгілі 
бір әлеуметтік процесстерге тән 
біртекті оқиғалар жиынтығы немесе 
бір реттік қоғамдық маңызы зор 
оқиға. 
Әлеуметтік 
әрекет 
Макс Вебер 
Вебер әрекетті (ол сыртқы жағынан, 
мысалы, агрессия түрінде немесе 
адамның азап сияқты субъективті 
әлемінде жасырылғанына қарамастан) 
әрекет етуші индивид немесе 
индивидтер субъективті түрде 

қабылданған мәнді байланыстыратын 
мінез-құлық ретінде анықтайды. 
Ғылым 
пирамидас
ы 
Огюст Конт 
Огюст Конт өзінің «Позитивті 
философия курсында» пирамида 
түріндегі ғылымдардың жіктелуін 
ұсынды. Ол «... адамның үш түрлі 
танымдық қабілетіне байланысты 
жіктеудің Бэкондық принципін жоққа 
шығарды: 1) есте сақтау, 2) елестету, 
3) ақыл-ой. Конттың пікірінше, бұл 
қабілеттердің барлығы барлық 
ғылымдарда қолданылады. Оның өзі 
ғылымдардың классификациясын 
құру үшін мынадай үш принципті 
пайдаланды. – Бірінші принцип – 
қарапайымнан күрделіге қарай 
қозғалыс. – Екінші принцип – 
дерексізден нақтыға қарай қозғалыс. 
– Үшінші қағида – ғылымдардың 
тарихи пайда болуы мен даму 
барысына сәйкес көнеден жаңаға 
көшу. 
Идеалды 
тип 
Макс Вебер 
ол обьективтік эмпирикалық 
шындықты бейнелеу емес, бұл 
зерттеуші ғалымның ойлануының, 
ой-пікірінің жемісінің теориялық 
құрылымы. 
Позитивиз
м 
О.Конт 
нағыз ақиқат ғылымның жеке 
салаларында ғана пайда болып, 
қалыптасатын, философиялық 

зерттеулердің ешқандай танымдық 
құны жоқ деген тезиске сүйенетін 
философиялық бағыт. 
Эволюция
лық 
тоқталым 
Г. Спенсер 
бұл үш маңызды белгілермен 
сипатталатын «жалпы процесс»: 
интеграция, дифференциация және 
реттілік. Ол өз ойын дәлелдеу үшін 
түрлі мысалдар келтіреді. Демек, өсу 
процесіндегі организм қоректенуге, 
яғни қоршаған ортадан заттарды 
біріктіруге мәжбүр болады. 
5.

жүктеу/скачать 498,34 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: