Сұрақ 1. Мемлекеттік басқарудың қағидалар түсінігі. Түрлері
Мемлекеттік басқарудың қағидалары- бұл ғылыми негізделген және заңды бекітілген ережелер, оларға сәйкес мемлекеттік басқару жүйесі қалыптасып, әрекет етеді
Олар:
а) билік ету және мемлекеттік басқарудың маңызды, қажетті заңдылықтары мен қатынастарын сипаттайды;
б) неғұрлым тұрақты байланыстарды сипаттайды;
в) жалпы сипатқа ие, тұтас басқаруға қатысты қатынастарды қамтиды.
Сондықтан, мемлекеттік басқару қағидаларының айрықша қасиеттері – диалектикалық және жүйелілік
Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
М.Вебермемлекеттік басқарудың мынадай қағидаларын атап өтеді
еңбек бөлінісі (білікті кадрлардың пайда болуын қамтамасыз етеді);
басқару деңгейлерінің иерархиялылығы;
міндеттердің біртектілігін қамтамасыз ететін ережелер мен стандарттардың болуы;
жұмысқа біліктілік талаптарына қатаң сәйкестікте қабылдау
Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
М.Вебер
мен ұсынылған қағидалар тізімін кеңейте отырып, Г.В. Атаманчук қағидалардың келесі түрлерін анықтайды:
Объективтілік;
Демократизм;
құқықтық реттілік
Заңдылық;
Федерализм;
биліктің бөлінуі;
бұқаралық
Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
Н.М.Добрынин болса мемлекеттік басқару жүйесінің қалыптасу және қызмет етуінің үш түрлі қағидаларын бөліп қарастырады
жалпы жүйелік (іргелі, базистік)
демократизм, құқықтық негізділік, мақсаттылық, заңдылық, биліктің бөлінуі, бұқаралық, өзара толықтыру, субсидиарлық, вертикалды иерархиялылық, өкілеттіктердің баланстылығы, гомогенділік, федерализм, мемлекеттік басқару теориясы мен тәжірибесінің бірлігі
элемент бойынша (құрылымдық)
еңбектің мамандануы және бөлінуі, қызметтерді бөлу және бекіту, бірауыздылық, коллегиялылық, ақпараттық қамтамасыз ету, бақылау көлемі, мемлекеттік биліктің таралу қағидасы
жүйеішілік
мемлекеттік қызмет персоналын басқару, эмоционалды нейтралдылық, біліктіліктің сәйкестігі, тиімді де рацоналды басқарушылық іс-әрекетті ынталандыру, лауазымды нұсқамаларда құқықтар мен міндеттердің жіктелуі
