Тақырып№1: Аудармашылық қызметтің адамзат тарихындағы орны. Мазмұны



бет56/86
Дата14.09.2023
өлшемі0,49 Mb.
#107735
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   86
Байланысты:
f6049bc3e016af0

Практикалық тапсырма
Берілген сөйлемдерді халықаралық сөздердің қолданылу ерекшеліктеріне сәйкес қазақ тіліндегі баламаларын табыңыз:
1. Discussions were held yesterday between union officials and shop stewards at Standard Telephones and Cables atEast Kilbridefollowing a dispute in the rate-fixing de­partment. (M. S., 1966)
2. Because of the danger of progressive collapse tenants on the Manor Estate in Bermondsey,London, have been asked not to keep potential explosives in their homes. (M. S., 1966)
3. The provincial governors returned at the March 18 elec­tions in the Argentine have been removed from office. (D. W., 1962)
4. TheUnited Statesand the Soviet Union yesterday inHelsinki,Finland, formally opened the third phase of their talks on curbing the strategic nuclear arms race, and expressed the hope that they would produce positive results. (M. S., 1970)
5. The bowl of the new telescope was made accurately to one-eighth of an inch. (D. W., 1963)


Тақырып №55. Кейбір сөйлемдердегі аударманың өзгешеліктері
Мазмұны:

  1. Кейбір сөйлемдердегі аударманың өзгешеліктері

  2. Мақал-мәтелдерді аудару

Мақал-мәтелдер —сөздік құрамның халық өміріндегі әрқилыкезеңдерді, қарым-қатынас пен қоғамдық құбылыстарды бейнелей сипаттайтын, көңілдегі ойды шебер де ұғымды жеткізетін, қысқа да нұсқа тұжырым жасайтын, мән-мазмұнға бай бөлігі. Демек, халық өмір шындығын, көңілге түйгенін мақал-мәтел ретінде өз ұрпағына үлгі-өнеге етіп қалдырып отырған. Аталмыш тілдік бірліктер арқылы жас ұрпақты елін-жерін сүюге, ерінбей еңбек етуге, білім алуға, адал, кішіпейіл болуға үндеп, жалқаулық, өсек-өтірік, мақтаншақтық тәрізді қасиеттерден бойын аулақ салуға тәрбиелей білген. 


Қазақ тіліндегі мақал-мәтелдердің зерттелуі Қазақ тіліндегі мақал-мәтелдерге қатысты материалдарға шолу жасау барысында оларды жинақтау, сұрыптау, жүйелеу, жариялау ісінің екі кезеңнен тұратыны анықталды, оның алғашқысы — XIX ғасырдың екінші жартысы. Кеңес дәуірінің 1948 жылдарына дейін мақал-мәтелдерді тек халық аузынан жинап, жеке басылым ретінде шығару жұмыстары жүргізілген болса, екінші кезең - оларды тілдік тұрғыдан зерттеудің қалыптасуымен сипатталады. Қазақтың мақал-мәтелдерін алғаш қағаз бетіне түсірген ғалым — Ш.Уәлиханов. Ш. Уәлиханов пен Н.Н. Березин архивтерінде XIX ғасырдың елуінші жылдарында ел аузынан жазып алынған екі жүзден аса мақал-мәтелдер сақталған. Сондай-ақ, қазақ ауыз әдебиетінің басқа үлгілерімен бірге қазақ мақалдары мен мәтелдерін де жинақтап, жеке жинақтар шығарып, қазақ тілі мен әдебиетінің, тіл ғылымының, мәдениетінің дамуына зор үлес қосқан Ы.Алтынсарин, Ә.Диваев, В.Радлов, Щ.Ибрагимов, М.Терентьев, т.б. сынды ағартушы, ғалымдардың еңбегі ерекше. Қазақ мақал –мәтелдеріғылыми тұрғыдан зерттелуіне арналған іргелі монографиялық зерттеулер де, мақалалар да баршылық. Солардың ішінен ғалым Б. Шалабаев алғашқылардың бірі болып, аталмыш тұрақты тіркестер тобын арнайы қарастырып, олардың негізгі мағыналық топтарын, жанрлық ерекшеліктерін анықтады. М. Ғабдуллин өзінің "Қазақ халкының ауыз әдебиеті" деген еңбегінде қазақ халкының шаруашылығын, кәсібін, тұрмыс-тіршілігін сипаттайтын өмір танытқыштық мәні мен қызметін айқындаса, С. Нұрышев оларды даму тарихы тұрғысынан қарастырдыОлар көне заманда пайда болды, және өз пайда болу тарихымен ғасырлар тереңіне кетеді. Олардың көбі жазу шықпай тұрып пайда болды. Сондықтан олардың алғашқы қайнар-көздері туралы мәселе ашық болып саналады. Демек, халық өмір шындығын, кеңілге түйгенін мақал-мәтел ретінде өз ұрпағына үлгі-өнеге етіп қалдырып отырған. Аталмыш тілдік бірліктер арқылы жас ұрпақты елін-жерін сүюге, ерінбей еңбек етуге, білім алуға, адал, кішіпейіл болуға үндеп, жалқаулық, өсек-өтірік, мақтаншақтық тәрізді қасиеттерден бойын аулақ салуға тәрбиелей білген.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   86




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет