Таланттар

37 
 
сұңқарын  ұстап,  қуа  жөнеледі.  Көзіне  түскен  бір-екі  кептерді 
өлтіріп, қайтып келе жатқанда, Әзірейіл алдынан шыға келіп, аты 
үркіп кеткен Темірұл мойны астына екі бүктетіліп, құлап түседі. 
Әзірейіл  кеудесіне  мініп  алып,  қылқындырады.  Темірұл: 
«Құдайдың  барлығына  сенейін.  Мені  босат.  Тат  сияқты  адам 
жанының  ұрысы  екенсің»,  –  дейді.  («Тат»  –  Махмұд  Қашғари 
сөздігінде ел аты. ХІ ғасыр) Әзірейіл айтады: 
–  Ақылсыз,  менен  несіне  сұранасың?  Жаныңды  құдайдан 
сұра. Мен тек орындаушымын. 
Ер жүрек Темірұл: 
–  Жан  беріп,  жан  алушы  құдайдың  өзі  болса,  сендей 
қаңғыбаспен  сөйлеспеймін.  Мен  көктегі  құдайдың  өзімен 
сөйлесемін! –  дейді де: 
– А, құдай, сен дүниедегі биіктердің бәрінен биіксің. Біреулер 
сені  көктен  іздейді.  Сен  дінге  сенген  әр  адамның  жүрегіндесің. 
Мәңгі жұмбақтардың  сандығысың. Жанымды алар болсаң, өзің 
ал, Әзірейілге берер жаным жоқ, – дейді. 
Темірұл батырдың сөзі құдайға ұнап, Әзірейілге бұйырыпты: 
– Темірұл батыр мені таныды. Құдай бар деп иман келтірді. 
Енді оның жанының орнына басқа біреу жанын берсе, оған тиме. 
Сонымен Темірұл: «Мен үшін жанын бір берсе, әкем берер», 
–  деп әкесіне келіпті. Болған оқнғаны айтыпты, сонда әкесі: 
–  О,  ұлым,  сен  –  менің  жанымның  бөлшегісің.  Сен  –  менің 
алтын үйімнің тірегісің. Қаздай қалқыған қыздарымның гүлі едің. 
Керек десең, көз алдымда тұрған Қаратауымды ал. Ол Әзірейілге 
жайлау  болсын.  Желдей  жүйрік  үйір-үйір  жылқы  бар,  мінеріне 
соны алсын. Сойысына ақтылы қойымды алсын. Бірақ өмір тәтті, 
жан қымбат, жанымды бере алмаймын, – депті. 
Темірұл енді анасына жүгінеді. Тыңдалық, анасы не деді екен: 
– О, ғазиз ұлым, балам! Мен сені тар құрсағымда тоғыз ай, он 
күн көтердім. Бесікке салып, жөргегіңді тазарттым. Ақ сүт беріп, 
еміздім. Жан беру оңай емес, бере алмаспын, – дейді. 
Темірұл:  «Әкем  мен  анам  бермеген  жанын  енді  кім  берер 
дейсің?» – деген ойға келіп, өлімді мойындап,  Әзірейілге келіп 
айтты: 

38 
 
–  Түбі  бөтен  қосағым,  содан  туған  екі  ұлым  бар.  Соларға 
өсиетімді айтып қайтуға рұқсат бер. 
Темірұл үйіне келіп, бар оқиғаны баян етті. 
–  Артымда  қалған  үйірлі  жылқым,  келелі  түйем,  ақтылы 
қойым  сенікі  болсын.  Екі  балам  жетімдік  көрмесін.  Кімді 
ұнатсаң, тиіп ал, – деді жұбайына. Сонда жұбайы айтыпты:                                                     
–  Батыр  туған  жарым,  не  айтып  тұрсың?  Көзімді  ашқалы 
өзіңнен басқаны көргенім жоқ еді, жүрегімнің сүйгені – бір өзің. 
Сенен  қалған  тауларды  жайлау  етер  болсам,  ол  менің  көрім 
болсын!  Құдықтарының  мұздай  суы  бойымды  суытқан  қаным 
болсын.  Сенен  қалған  алтын-күміс  кебін  болсын.  Сенен  соң 
біреуге тиер болсам, ол мені сары жылан боп шақсын. Құдайдың 
жарық  күні,  үстімдегі  көк  куә  болсын,  беремін    жанымды  сен 
үшін! 
Мұны естіген батыр: «Сенен қалған өмірдің маған да керегі 
жоқ», – деп құдайға жалбарынды: «Жанға зәру болсаң, екеуміздің 
жанымызды бірге ал, қалдырсаң, бірге қалдыр!» –  деді. 
Бұл  тілек  құдайдың  құлағына  жетті.  Темірұлдың  әке-
шешесінің  баласы  үшін  қимаған  жанын  алғызып,  жұбайы  мен 
екеуіне 140 жыл өмір береді.                            
 

жүктеу/скачать 2,04 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: