[Б.П.Мырзатаева. Кіші мектеп оқушыларының психологиясы: Оқу құралы. – Қарағанды: 2016.-118 б.]

Балалардың мектептегі оқу барысында таным процестерінің даму деңгейі

Мектепке баратын, мектепке дейінгі жастағы балалар, кездескен қиыншылықтарды шешуге және алдарына қойған мақсаттарына жетуге тырысады. Мұндай жағдайлар, өздерін дұрыс ұстай білуге, ішке және сыртқы жағдайларды бағалауға және мінез-құлқы мен танымдық өрістерін дамытып, қалыптастырады.

Балалардың мектептегі оқуға дайындығын қалыптастыруа жүргізілген іс-әрекет, тек түзету жұмыстары арқылы ғана үлкен орын алмай, сонымен қатар, басқа да танымдық өрістерінің дамуы арқылы, мысалы, зейіннің қасиеттерінде, ес пен қабылдауда, сөйлеу мен ойлауда және т.б. процестерде үлкен орын алуы тиіс. Балалардың мектептегі оқу дайындығын қалыптастыру, сабақтардың, білімнің тиімділігін, оқушылардың даму деңгейі мен зейінінің жоғары дамығанына, әсіресе ырықты зейінінің рөлі ерекше жоғары болады. Балалардың санасын бақылау үшін, оқу әрекетіндегі зейінін анықтау объектісіне туралау,есте сақтау, ойлау мен сөйлеуде алдарына мақсат қойылады. Зейін – барлық психикалық таным процестерімен байланысты және соның көмегімен анықталады.

Балаларды мектептегі оқуға дайындауда сөйлеу процесінің дамуы, балалардың мектептегі оқу жағдайын жақсартатын бірден-ір әсер болып табылады, өйткені сөз – ол мұғаліммен сқйлесі, сол арқылы білімді игеру және психикалық процестердің дамуы мен жетілуі болып табылады.

Мектепке дейінгі жастың соңғы кезінде, балалардың жаңа нақты иерархиялық жағдайдағы мотивтер пайда болып, өзін-өзі бақылап, еріктері мен ынтасы пайда болады. Бұл жаңа сатыға көтерілгеннің белгісі.