Рыжий циркач.
И в дупло убежал.
- вкусным (торт, конфетки, сок) и т.д.
Игра «Фонарики»
ром).
4. Ужинаем мы вечером, а спим…(ночью).
детей и части суток.
Игра «Займи свое место»
предмет.
сыпную. Давайте их выстроим в числовой ряд.
мательны.
собаки, кошки, воробья.
нас пересчитать их в ее кладовке. (Воспита-
рой).
музыку).
его на ствол дерева.Это будет дупло дерева.
детском саду. Давайте с ней попрощаемся.
Итог организованной учебной деятельности.
6
30 қазан 2015 жыл
БАЛАЛАР БАҚШАСЫ
ДЕТСКИЙ САД
Ж.У.МАДИЯРОВА,
воспитатель дошкольной организации
№ 36 «Балакай»
Цели: продолжать учить детей самостоятель-
но передавать сюжет зимнего пейзажа с исполь-
зованием нетрадиционных техник рисования;
учить рисовать оттиском капустного листа;раз-
вивать интерес детей к изобразительному твор-
честву посредством использования нетрадици-
онных техник рисования; воспитывать художе-
ственный вкус.
Словарная работа: сюжет,сказочный
Мотивационно-побудительный:
Зима:Здравствуйте, ребята! Здравствуйте, дру-
зья! Всех вас видеть рада я!
Замела все вокруг, прилетев из царства вьюг.
Осень, лучшую подружку, я отправила на юг.
Я морозна и бела и надолго к вам пришла.
Кто это?
Дети:Здравствуйте! Зима!
А давайте вспомним, какая бывает зима? Ка-
кими словами можно о ней рассказать?
Зима: Зимой бывает снег, лед, сосульки, мо-
роз, Новый год, елка, подарки.А какой снег быва-
ет зимой?Когда лежит много снега, что это?
Зима:Что такое снегопад?А что такое метель?
Видеоролик
Белый снег пушистый в воздухе кружится
И на землю тихо падает, ложится….
Зима:Что мы видели в видео ролике?
Зима: Вот у меня потерялась одна снежинка.
Поможете мне найти мою снежинку?
Зима:Для этого мы должны с вами пойти в зим-
ний лес. Смотрят видеоролик.Дети,а ну-ка зак-
роем глаза и представим, что бывает в зимнем
лесу?(в это время включается слайд зимнего леса)
Зима:Дети теперь мы должны запечатлеть наш
путь в зимний лес, что бы на обратном пути не
заблудились.Для этого мы должны нарисовать
высокие сосны, применяя технику оттиска капус-
тного листа.Приступаем к работе, берем капуст-
ный лист красим капустный лист синим цветом и
сразу же проводим сверху белой гуашью, и кра-
шенный капустный лист наносим на тонирован-
ную бумагу, приготовленную заранее на преды-
дущих занятиях.
Молодцы, продолжаем путь дальше. Идем по
тропинке, обратите внимание какие возле нас
замечательные елочки. А ну- ка запечатлеем этих
красивых елочек. В этом случи тоже используем
технику оттиск но из картошки. Берем картошки
в форме елочек и красим зеленым цветом и сра-
зу с верху проводим белой гуашью. Умнички, про-
должаем путь дальше. Вот на этой полянке мы
немножко отдохнем.Сделаем свами физминут-
ку. (Электронная физминутка.)
Продолжаем путь, ой сколько на поляне раз-
Ақлез САҒЫНТАЕВА,
№ 43 «Гүлдәурен» МДҰ ның тәрбиешісі
Жаңа кезеңдегі білім берудің өзекті мәселесі
жас ұрпаққа адамгершілік рухани тәрбие беру.-
Құнды қасиеттерге ие болу,рухани бай адамды
қалыптастыру оның туған кезінен басталуы ке-
рек.Халықта «Ағаш түзу өсу үшін оған көшет ке-
зінде көмектесу болады,ал үлкен ағаш болған-
да оны түзете алмайсың» деп бекер айтпаған.-
Сондықтан баланың бойына жастайынан
ізгілік,мейрімділік, қайрымдылық, адамгершілік
ұнды қасиеттерді сіңіріп,өз өзіне сенімділікті
тәрбиелеуде отбасы мен педагогтар шешуші роль
атқарады.
Адамгершіліктің негізі мінез - құлық нормала-
ры мен ережелерінен тұрады.Олар балалардың
іс -қылықтарынан,мінез - құлықтарынан көрінеді-
,моральдық өзара қарым - қатынастарды басқ-
арады.Отанға деген сүйіспеншілік, өзара көмек,
сондай - ақ қоғамға тән адамгершіліктің өзге де
формалары,бұл сананың,сезімнің, мінез - құлық
пен өзара қарым - қатнастың бөлінбес элемент-
тері,олардың негізінде қоғамымыздың қоғамдық
экономикалық құндылықтары жатады. Баланың
өмірге белсенді көзқарасының бағыты үлкендер
арқылы тәрбиеленеді.Тәрбиелеу,білім беру ба-
лалардың мүмкіндігін ескеру арқылы нақтыла-
нады.
Адамгершілікке,еңбекке тәрбиелеу күнделікті
өмірде,үлкендердің ұйымдастыруымен іске асуы
қажет.Әр баланың жеке басы - оның моральдық
дамуы үшін қамқорлық жасау - бүгінгі күннің және
алдағы күндердің талабы,оған ата - аналар мен
педагогтардың күнделікті көңіл бөлулері талап
етіледі.
Рухани адамгершілік тәрбие бұл өзін
өзі ұстау дағдыларының нормалары, ұйымдағы
қарым -қатынас мәдениетінің тұрақтылығын
қалыптастырады.Жеке адамның адамгершілік
санасының дәрежесі оның мінез - құлқы мен әс
әрекетін анықтайды. Сананың қалыптасуы ол ба-
ланың мектепке бармастан бұрын,қоғам туралы
алғашқы ұғымдарының қалыптасуына,жақына-
дамдардың өзара қатынасынан басталады.Ба-
ланы жақсы адамгерщілік қасиеттерге,мәдени-
етке тәрбиелеуде тәрбиелі адаммен жолдас бо-
лудың әсері күшті екенін халқымыз ежелден ба-
ғалай білген. «Жақсы мен жолдас болсаң - же-
терсің мұратқа,жаманмен жолдас болсаң қалар-
сың ұятқа...», «Жаман дос,жолдасын қалдырар
жауға» - деген мақалдардан көруге болады.
Адамгершілік адамның рухани байлы-
ғы,болашақ ұрпақты ізгілік бесігіне бөлейтін ру-
ханият дәуіріне жаңа қадам болып табылады.А-
дамгершілік тәрбиенің нәтижесі - адамдық тәрбие
болып табылады.Ол тұлғаның қоғамдық бағалы
қасиеттерімен сапалары,қарым - қатынастарын-
да қалыптасады.Адамгершілік қоғамдық сананың
ең басты белгілерінің бірі болғандықтан,адам-
дардың мінез - құлқы, іс - әрекеті, қарым - қаты-
насы,көзқарасымен сипатталады.Олар адамды
құрметтеу,оған сену,инабаттылық, қарапайым-
дылық,жанашырлық,ізеттілік т.б. Адамгершілік -
ең жоғары құндылық деп қарайтын жеке адам-
ның қасиеті,адамгершілік және психологиялық
қасиеттерінің жиынтығы.Адамгершілік тақыры-
бы мәңгілік. Ол ешқашанда ескірмейді. Жас ұрпақ-
тың бойына адамгершілік қасиеттерді сіңіру ата
- ана мен тәрбиешілердің басты міндеті. Адам-
гершілік әр адамға тән асыл қасиет. Адам-
ных следов, их оставили лесные звери. А каких
мы лесных зверей знаем?
Зима:Что бы не заблудится на обратном пути,
надо будет запечатлеть зверят.
Берем трафарет,зверят ставим возле высо-
ких сосен, губку обмакиваем в гуашь, лису в
оранжевый, волка в серый, зайца в белый и
наносим в трафарет, и у нас получаются звери.
Рисуем зверятам глаза с помощью ватных пало-
чек. Берем ватные палочки,обмакиваем в чер-
ный гуашь и ставим аккуратную точку.
И мы пришли в самую глушь зимнего леса. Как
здесь красиво и волшебно .Какая загадочная ти-
шина.
( взрывается шарик, идет снег и в этот момент
выходит снежинка)
Снежинка:Сверкающая Снежинка
Чтобы к вам спуститься с неба,
Мне и крылья не нужны.
Без меня бы белым не был
Путь красавицы Зимы.
Я танцую вместе с ветром,
Мчусь неведомо куда.
И в лучах любого света
Я сверкаю, как звезда!
Ура нашлась моя снежинка
Зима:Ты где была?
Снежинка:Я гуляла по зимнему лесу и забыла
обратный путь домой.
Зима:Не беспокойся снежинка. Наши дети в
своих рисунках изобразили весь путь домой. Но
этой картине чего то не хватает.А что это?
Зима:да, правильно. Изобразим снег с помо-
щью ватных палочек. Берем ватные палочки об-
макиваем в белый гуашь и ставим аккуратные
красивые точки. Молодцы дети. Какой красивый
зимний лес.(сделать выставку)
Ну что же, пора нам попрощаться с лесом. А
каким путем мы будем возвращаться домой?
Дети:по этой картинке мы вернемся домой, мы
поедем мимо лесных зверей,
Зима:Как мы рисовали зверей? Мимо чего мы
еще проходили?Как мы рисовали елочек, какую
технику мы использовали ?В пути мимо чего мы
еще проходили ?А высоких сосен как мы рисова-
ли?А чем мы рисовали снежинку?
Зима: Снежинка, а что тебе больше всего по-
нравилась в пейзаже детей
Снежинка:В пейзаже мне понравилась высо-
кие сосны оттиском капустного листа, потому что
они получились такие заснеженные и кружевные.
Вы все очень хорошо постарались, как настоя-
щие художники-пейзажисты!
Зима:Спасибо дети что помогли найти мою
Снегурочку. За ваше старание у меня есть пода-
рок.
Г.АКТОБЕ
Гүлбану ЖЫЛКАЙДАРОВА,
№43 «Гүлдәурен» мектепке дейінгі
ұйымының тәрбиешісі
Қазіргі уақыттың негізгі талаптарының бірі -
әлемнің бүтіндей бейнесін қабылдай алатын,
логикалық ой - өрісі дамыған, жаңаша, тәуелсіз
ойлай алатын шығармашыл тұлға қалыптасты-
ру.
Мектеп жасына дейінгі балалар еліктегіш, жа-
ңаны жаны сүйгіш келеді. Сондықтан тәрбиеші
сабақ барысында ойын түрлерін пайлаланып
отырса балалардың сабаққа деген ынтасы ар-
тып, алған білімдерін өмірде қолдана білу мен
ізденімпаздық дағдылары жетіле түседі. Ойын
түрлерін сабақта тиімді пайдалана білу тәрби-
ешінің меңгертіп отырған білімін аса зор ықылас-
пен тыңдап, білімді берік меңгеруіне көмектеседі.
Мектеп жасына дейінгі балалардың жас ерек-
шеліктеріне байланысты олар ойынға өте ынта-
лы келеді. Ойын барысында балалар тез сергіп,
тапсырманы жылдам, дәл орындауға тырысады.
Мектеп жасына дейінгі балаларға ойын түрлерін
қолдану балалардың пәнге деген қызығушылы-
ғын арттырып, сабаққа белсенді қатысып, түсінбе-
генін түсінуге мүмкіндік туғызады. Ойын түрлерін
тәрбиеші топтап топқа өткен сайын «Деректі-
ден дерексізге, жеңілден ауырға, жақыннан алы-
сқа» деген ұстанымды негізге ала отырып, бірте-
бірте күрделендіре жүргізуіне болады.
Мүмкіншілігіне қарай әр тақырып бойынша ойын
түрлерін қолданып сабақ жүргізу тәрбиешінің ше-
берлігін шындап, сабақтың сапасын арттырары
сөзсіз. Ойынның негізгі мақсаты- баланы қызық-
тыра отырып білімді берік меңгерту болса, тәрби-
ешінің міңдеті- сол ойын түрлерін пайдалана оты-
рып балаларды өздігімен жұмыс істей білуге, ой
белсенділігі мен тіл байлығын арттыра түсуге,
түрлі дағды мен шеберлікті меңгеруге кол жетк-
ізу. Сабақта ойынды дұрыс қолдану үшін тәрби-
ешіге ойындардың мазмұны мен өткізілу әдісте-
месін жете білу, әрбір тақырыпқа байланысты
ойын жаттығуларды жаңа ұғымды меңгерту не-
месе бекіту мақсатында пайдаланып отыру тиімді.
Ойын түрлерінің материалдары сабақтың тақы-
рыбы мен мазмұнына неғұрлым сәйкес алынса,
оның танымдық, тәрбиелік маңызы да арта
түседі. Оны тиімді пайдалану сабақтың әсерлі,
тартымдылығын күшейтеді, балалардың сабаққа
ынтасы мен қызығушылығын арттырады. Сабақ-
тын сәтті өтуінің басты талабы- уақыт, сондық-
тан әрбір минутты ұтымды пайдалана білу ке-
рек. Келесі маңызды бөлік- сабақтың мақсаты
айқын болуы шарт. Сонда ғана оқыту, дамыту,
тәрбиелеу мақсаты сөзсіз сақталады.
Бірсыдырғы берілген білім мен тәрбие баланы
тез жалықтырып жібереді. Бала тез шаршап қал-
мас үшін, жалықпас үшін математика сабағын-
дағы жаттығу есептерін ойын ретінде өткізген
дұрыс. Ойын да баланың жас ерекшелігіне қарай
таңдалып алынуы керек. Ойын оқу үдерісіне ши-
ратады, баланың оқуға деген ынтасын арттыра-
ды, сабақ қызықты өтеді. Сабақта қолданыла-
тын әр ойынның тәрбиелік мәні зор, баланың ой-
өрісін дамытуға, логикалық ойлау қабілетін арт-
тыруға оң әсерін тигізетіндей болуы тиіс. Ре-
сейлік ғалым- педагог Л.В.Зенковтың пікірінше:
ойын берілген білімді кеңейтуге, ынтасын артты-
руға, сабақтағы зерігушілікті жоюға көмектеседі.
Тәрбиеші қойылатын төменгі әдістемелік талап-
тарды біліп, орындап отыруы тиіс.
1.Материалдар күні ілгері дайындалып, оңтай-
лы жерге қойылуы керек.
2.Ойынға кірісер алдында оның жүргізілу
тәртібі балаларға әбден түсіндірілгені жөн.
3.Ойын топтағы балалардың түгел қатасуын
қамтамасыз ету керек.
4.ойының жүру барысында тәрбиеші балалар-
дың түгел қатысуын қадағалаумен қатар олар-
дың ойын үстінде шешім қабылдай білуіне, ойла-
на білуіне жетелеуі керек.
Ойын сабағтары балаларды өздігінен
жұмыс істеуге, ойлау қабілетін дамытуға үйре-
теді. Ойын кезінде балалардың достық сезімі
оянып, бір- біріне қамқорлығы, ұжымдық бірлігі
нығаяды, балаларды жақсылыққа, қайырымды-
лыққа, ізгілікке, әдептілікке тәрбиелеуге болады.
Ойын түрлерін сабақта тиімді пайдалана білу
тәрбиешінің меңгертіп отырған білімін ықылас-
пен тыңдап, білімді берік меңгеруіне көмектеседі.
Мектепке дейінгі ересек топта матема-
тика пәнін оқытудағы ең басты міндет- баланың
логиколық ойлау қабілетін дамыту. Оқу- әдісте-
мелік көмекші құралмен шектеліп қана қоймай,
баланың ойлыу қабілетін дамытатын ұлттық ой-
ындар, дидиктикалық ойындар, дамытушы ой-
ындар мен ойынжаттығуларды, есеп жұмбақтар,
басқатырғыштар, зияткерлік ойындарды пайда-
лану тиімді. Оқу материалын меңгеруге ересек
кезінде қолданылатын дидактикалық ойындар
жаңа материалды қабылдау үрдісіндегі бел-
сенділікті жоғарылатуды мақсат етеді. Баланың
кез - келген әрекеті белгілі- бір міндеттерді ше-
шуге бағытталғанын педагог- тәрбиеші ұмыт-
пауы тиіс. Негізгі міндеттер қайта өзгертуге
мүмкіндік беретін шешімді және сонымен бірге
алға қойған мақсатқа жетуді жеңілдету аралық-
тарын алады. қыту керек түрлі ізденіс, әсерлер
баланың рухани байлығын байытады, осының
барлығы ойында көрініс береді.
Сондықтан да ойшыл ұлы адамдар «Балалар-
ды ойын арқылы оқыту керек» деген ойға келді.
1. Дидактикалық ойындар- логикалық ойлау-
ын, математикалық қабілеттерін дамыту.
2.Санға байланысты санамақ, жаңылтпаштар,
жұмбақтар- балалардың сандарды танып білуін,
тілдерді жаттықтыру, есте сақтауын, ойлау қабі-
леттерін дамыту.
3.Математикалық сергіту сәттері- кеңістікті бағ-
дарлау, қимыл қозғалысты дамыту.
Құралда дидактикалық ойындар мазмұны, ой-
ынды ұйымдастырудың әдіс- тәсілдері көрсетіл-
ген. Олар: балалардың зейінін, есте сақтауын,
байқағыштығын, көзбен мөлшерлеуін, тапқырлы-
ғын дамыту, математикалық білімдерін, икемділ-
іктері мен дағдыларын, заттарды түсі, өлшемі,
пішіні бойынша топтастыруға, салыстыруға, ажы-
ратуға, кеңістік пен уақытты бағдарлауға үйрету,
балалардың логикалық ойлау, қабылдау, есте
сақтау қабілеттерін, зейінін, қолдың ұсақ мото-
рикасын дамытуға арналған. Жоғарыда айтылғ-
ан мақсаттарды шешуде нәтижесі ұтымды болу
үшін балалардың қарапайым математикалық
түсініктерін қалыптастыруда дидактикалық ойын-
дардың жинағын ұсынамын.
1.Үлкен- кіші, ұзын- қысқа. « Кім үлкен?» ойыны
Мақсаты: үлкен - кіші, ұзын - қысқа ұғымдарын
салыстыра білуді бекіту.
Балалар ормандағы аңдар боп киінеді, тәрби-
еші дәрігер Айболит болады. Аңдар дәрігерге
көрінуге келеді. Дәрігер олардың бойларын, сал-
мағын өлшеп, қатармен тұрғызады. Балаларды
саптан таратып жібереді.
2. Балық аулау.
Мақсаты: балық аулай отырып сиқырлы тап-
сырмасын орындау. Балалар өзенге кеп балық
аулайды. Әр балықтың тапсырмасы бар.
3. Логикалық ойын.
Мақсаты: балалардың ой қабілеті дамуына
қатысты логикалық есептер. Тәрбиеші балала-
рға логикалық есептерайтады.
Екі сиырдың мүйізі қанша?Бір мысықтың аяғы
нешеу? Бес қойдың басы нешеу?Үш адамның
қолы нешеу?
АҚТӨБЕ ҚАЛАСЫ
гершіліктің қайнар бұлағы - халқында,отбасын-
да, олардың өнерлерінде, әдет - ғұрпында. Әр
адам адамгершілікті күнделікті тұрмыс - тіршілігінен
өзін қоршаған табиғаттан бойына сіңіреді.Көр-
некті педагог В.Сухомлинский «Егер балаға
қуаныш пен бақыт бере білсек,ол бала сондайа
алады», - дейді. Демек, балаға жан - жақты терең
білім беріп,оның жүрегіне адамгершіліктің асыл
қиеттерін үздіксіз ұялата білсек,ертеңгі азамат
жеке тұлғаның өзіндік көзқарасының қаптасуы-
на,айналасымен санасуына ықпал етері сөзсіз.
Қай заманда болмасын адамзат алдында тұра-
тын ұлы мұрат - міндеттерінің ең бастысы өзінің
ісін,өмірін жалғастыратын салауатты,саналы
ұрпақ тәрбиелеу. Ұрпақ тәрбиесі - келешек қоғам
тәрбиесі. Сол келешек қоғам иелерін жан - жақ-
ты жетілген,ақыл парасаты мол, мәдени - ғылы-
ми өрісі озық етіп тәрбиелеу біздің де қоғам ал-
дындағы борышымыз. Ата - ананың болашақ
тәрбиесі үшін жауапкершілігі ұрпақтан ұрпаққа
жалғасуда. «Балапан ұяда не көрсе,ұшқанда соны
іледі» дегендей, ата - ананың күн сайын атқарып
жүрген жұмысы балаға үлкен сабақ.Жас өспірім
тәлім - тәрбиені,адамгершілік қасиеттерді үлкен-
дерден,тәрбиешілерден насихат жолымен еме-
с,тек шынайы көру,сезім қатынасында ғана ала-
ды.Жеке тұлғаның бойындағы жалпы адамзат-
тық құндылықтардың қалыптасуы осы бағытта
жүзеге асады, сөйтіп оның өзін - өзі тануы-
на,өзіндік бағдарын анықтауына мүмкіндік туғы-
затындай тәлім - тәрбие берілуі керек.Жақсы
адамгершілік қасиеттердің негізі отбасында
қалыптасатыны белгілі. Адамгершілік қасиеттер
ізгілікпен ұштастырылады.Әсіресе еңбекке деген
тұрақты ықыласы бар және еңбектене білуде өзін
көрсететін балаларды еңбек сүйгіштікке тәрбие-
леу басты міндет болып табылады. Қазақ халқы-
ның әлеуметтік өмірінде үлкенді сыйлау ұлттық
дәстүрге айналған. Ата - бабаларымыз баланы
жастайынан жақсы әдеттерге баулыған. «Үлкенді
сыйла», «Сәлем бер», «Жолын кесіп өтпе» деген
секілді ұлағатты сөздердің мәні өте зор. Адам-
гершілікті, ар - ұяты бар адамның бет - бейнесі
иманжүзді, жарқын,биязы,өзі парасатты болады.
Ондай адамды «Иман жүзді кісі» деп құрметтеп
сыйлаған. Балаларымызды имандылыққа
тәрбиелеу үшін олардың ар - ұятын, намысын
оятып, мейрімділік, қайрымдылық, кішіпейілділік,
қамқорлық көрсету,адалдық,ізеттілік қасиеттерін
бойына сіңіру қажет.
Адамгершілік қасиеттерін балаға жа-
сынан бойына сіңіре білсек,осы қасиеттің берік
ірге тасын қалағанымыз. Адамгершілік - адам-
ның рухани арқауы. Өйткені адам баласы қоғам-
да өзінің жақсы адамгершілік қасиетімен,адал-
дығымен,қайрымдылығымен ардақталады.Адам
баласының мінез - құлқына тәрбие мен тәлім
арқылы тек біліммен ақылды ұштастыра білген-
де ғана даритын құдіретті,қасиетті мол адам-
шылық атаулының көрінісі болып табылады.
Қазіргі кезде өсіп келе жатқан ұрпақты тәрбиеле-
уде қойылған мақсаттардың бірі қоғамға пайда-
лы,үлкенге құрмет көрсетіп,кішіге қамқор бола
білетін,жан - жақты дамыған жеке тұлғаны қалып-
тастыру.Рухани - адамгершілік тәрбиесінде ал-
дымен баланы тек жақсылыққа,қайрымдылыққ,-
мейрімділік,ізгілікке тәрбиелеп,соны мақсат
тұтса,тәрбиешінің,ата - ананың да болашағы зор
болмақ.
АҚТӨБЕ ҚАЛАСЫ
Достарыңызбен бөлісу: