Тарау 1 Сирек және жойылып кетуге жақын өсімдіктердің жағдайын бағалау үшін оларды популяциялық деңгейде зерттеу керек екендігі туралы


Географиялық популяциялар өз кезегінде тіршілік ету ортасының әртүрлі орналасуына байланысты мынадай популяциялар типіне бөлінеді



бет2/4
Дата19.10.2023
өлшемі0,74 Mb.
#119488
1   2   3   4
Байланысты:
Мухидинов Н

Географиялық популяциялар өз кезегінде тіршілік ету ортасының әртүрлі орналасуына байланысты мынадай популяциялар типіне бөлінеді:

  • Экологиялық;
  • Биологиялық;
  • Жергілікті;
  • Локальды- әлемдік.

Популяция санына әсер ететін заттарды экологтар екі топқа бөледі:
үзілді - кесілді
сигналды
Бірінші факторға жататындар: қоректік, бәсекелестік, паразиттік, жыртқыштык биологиялық еместер - температура, тұздың кұрамы, газдың кұрамы, климат. Ултиматизм факторлар әсері тікелей және сөзсіз болатын үш популяциялық зерттеудегі үш маңызды көрсеткіштері. Бірінші популяцияның сандық және динамикалық көрсеткіші болу керек популяцияның жыныстық кұрамын білу (әсіресе жануарлар үшін); үшінші популяцияның жастық кұрамын білу керек.
Популяция саны - белгілі уақыт шегіндегі популяцияны кұрайтын дарақтардың жалпы саны. Экологиялық және генетикалық себептермен популяция жойылып кетпейтін дарақтардың минималды саны төменгі тіршілік шегін анықтайды.

Популяциядағы жалпы ағзалар саны популяция тығыздығы мен ареал ауданының туындысы ретінде сипатталады. N - X * S мұндағы; N - популяция саны; S - ареал ауданы Ареал ішіндегі популяцияның орналасуы өзгермелі және ағзалардың әртүрлі экологиялык факторларға реакциясын көрсетеді. Тағамдық ресурстардың қолжетімділігі және физикалық жағдайлар немесе конкуренттің болуы, сондықтан бұл популяция санын болжау үшін маңызды көрсеткіш болады. Бір популяция алып жатқан территориядағы ағзалардың орналасуының негізгі үш типі болады. біркелкі таралу, табиғатта особьтар арасында конкуренцияның жоғары болуына байланысты, орналасудың бұл типі жыртқыш жануарларға және балықтарға тән; кездейсоқ (диффузиялық) экологиялық факторлардың интенсивтілігі және әрекеті бағыты заңдылыққа бағынбай кездейсоқ ортада орын алады; топтық (мозайкалық) орналасу, ең кең таралған. Осылайша, қарағайлы орманда ағаштар топтап орналасады, біртіндеп олар біркелкі таралады. Топтық таралу жеке жағдайларга қарағанда тұрақты болып келеді.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет