Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е
Гылыми зерттеудіц компоненттері және зерттеу логикасы
жүктеу/скачать 5,12 Mb. Pdf көрінісі
|
педагогика-таубаева
| Гылыми зерттеудіц компоненттері және зерттеу логикасы.
Ғылыми зерттеудің негізгі компоненттері: зерттеудің өзекті мэселесі, тақырыбы, объектісі, пэні, мақсаты, міндеттері, болжамы. Зерттеудің өзектілігі, көкейкестілігі - жауабын іздейтін ғы- лымдағы сұрак немесе зерттеліп отырған құбылыстың белгісіз жағын анықгау. Зерттеу тақырыбы: зерттеу мәселесі Оырларының анық, қысқа берілуі. Тақырып сол қоғамның объективті талаптарына, сұраныста- рына жауап бере алатындай болуы керек. Зерттеу нысаны - іздену аймагы. Мұндай нысандарға педаго- гикалық жүйе, кұбылыс, үдеріс (тэрбиелеу, білім беру, даму, жеке тұлғаны капыптастыру, ұжым) жатады. Зерттеу пәні - нысанды зерттеу қыры, зерттеліп отырған кұбылыстың таралу үдерісі, элементі, байланысы, қатынастарының жнынтығы. Зерттеудің мақсаты: зерттеліп отырған мэселенің себеп- салдар байланыстарын және заңдылықтарын айқындау, теориясы мен эдістемесін ұсыну. Зерттеу міндеттері: зерттеу мақсатының бөлшектенуі, зерт- теу, анықгау, айқындау, қорытындылау, нақтылау, ұсыну, тәжірибелік жұмыста тексеру тұргысында құрылады. Зерттеудің болжамы: педагогика ғылымындағы өзекті мэсе- ленің теориялық жэне практикалық жагын талдау негізінде шешімін алдын ала болжау. Зерттеу болжамы егер..., онда..., өйткені... деген ұғымдармен байланысып құрылады. Ғылыми зерттеу аппараты дұрыс кұрылмаған жағдайда, оң дұрыс ғылыми дәлелді нэтиже алынбайды. Педагогикалық зерттеуді уйымдастыру. Ұжымдық ғылыми зерттеуді ұйымдастыру жұмысы педагогикалық эдебиеттерде басқару- шылық, психологиялык жэне элеуметтік қырларынан қарастырылған. 102 Ұжымдық гылыми жұмысты ұйымдастыру үшін жетекші керек. Зертгеуді басқарушының алдында күрделі міндеттер тұрады. 1. Ен алдымен ол өзі ғылыми зерттеудін әдіснамасын меңгеруі жэне өзіндік зертгеу тэжірибесіне, сонымен қатар белігілі бір ғылыми беделге ие болуы; 2. Өз еркімен зертгеушілер үжымын қалыптастыруы, оларды гылыми зерттеуді жүргізу әдіснамасына үйрету; 3. Осы кезеңде қажетті ғылыми зерттеудің бүкіл кешенін жос- парлау. Ұжымның эрбір ғылыми қызметкерінің зерттеуін жоспар- лауга, үйымдастыруға көмектесу, барлык жоспарлардың орындалуына бақылауды камтамасыздандыру, алынған нәтижені жинақтау. 4. Зерттеу түжырымдарын жариялау жүмысын жоспарлау және үйымдастыру, алынган нәтижелерді практикага ендіру. 3.5. Нақты педагогикалық зерттеуді уйымдастыру жэне жүргау эдістемесі. Қазіргі уақытта білімнің түрлерінің көптігі ғы- лымнын да, жеке түлганың да үздіксіз дамуының кепілдігі болып та- былады, себебі олардың мэнінің бекітілуі немесе терістелуі аркылы гылыми нэтижелерді өндіру үдерісінде жэне оларды багалау мен қайта багалауда рефлексия жүріп жатады. Ғылымның мәдени мәні зерттеу- шілік ізденістің этикалық жэне қүндылық толыккандылыгын, гылыми жаңалықгыц салдары үшін әлеуметтік жауапкершілік, галымнын адам- гершілік көзкарасын, гылыми үжымда жоғары адамгершілік ахуалды талап етеді. Педагогикапық ізденістер нәтижесі білім беруді дамыту жоспа- рын жасақтауга пайдаланылатын, ақыл-ой жэне руханият қогамының қалыптасуын камтамасыз ететін элеуметтік қызметін атқаруға мін- детті. Ғылыми дидактикалык жүмыстың табысты болуы үшін зерт- теушіге постклассикалық емес әлемнің ғылыми бейнесін сезіну өте маңызды. Ол бірден талдаудың үш аймагын уакыт жагынан дәл сәйкес келтіреді: а) тарихи; э) сыни-рефлексивті; б) теориялық. Бұл дидак- тикалық ақиқатты зерделеу жэне ұсыныстарды жасактау кезінде гылыми жэне гылымнан тыс факторлардын өзара қарым-қатынасын, синергетикалық көзқарасын, жаңа ғылыми-педагогикалық парадигма- ны негізге алуга мүмкіндік жасайды. Ғылымның мүраты мен нор- малары ол үшін реттеуші үстаным ретінде қызмет етеді. Олар максат, зертгеу әрекетінің логикасын анықгайды жэне нақгы-тарихи сипатта болады. Ғылыми зерттеудің белгілі бір кезеңге сэйкес мойындалған идеялары мен нормалары галымдардың байланыстарына, гылыми- зерттеу жүмыстарын жүргізуге жэне оларды рәсімдеуге өзіндік із қалдырды. 103 3.6. Педагоггін зертгеушілік әрекеті және зерттеушілік мәде- ннеті. Педагогтін зертгеу әрекетіне даярлығын қалыптастыруда ғылы- ми-зерттеу жұмысынын маңызы ерекше. XX ғасырдын екінші жарты- сында педагогикалық білім берудін жалпы теориясы көлемінде педа- гогтің ғылымн-зерттеу жұмысына даярлау көкейкесті мәселеге айнал- ды. «Ғылыми-зертгеу жұмысы», «іс-әрекет шығармашылығы», «жа- ңашылдык» ұгымдары бір-бірімен тікелей байланысты: іс-эрекет шы- ғармашылығы арқылы ғылыми-зертгеу жұмысы туындайды, ал жүйелі жұргізілген кез келген ғылыми-зерттеу жұмысы нэтнжесінде «ғылыми болжам» туындап, жаңапық ашуға жол ашылады, яғни мұғалімнін ин- новациялық даярлығын қалыптастыру мүмкіндігі кеңейеді. Филосо- фиялык әдебиеттерде кез келген іс-эрекеттің инвариантты циклі төмендегідей жалпынама нобайда беріледі: мақсат - құрал - нэтнже. Мұғапімдерді ғылыми-зерттеу жүмысына даярлау жоғары оқу орны қабырғасынан бастау алуға тиіс. Қазіргі кезеңде жалпы коғам талабына сэйкес, педагогикалық жоғарғы оқу орындарында болашак мұғалімдердің ғылыми-зерттеу жұмысын жаңа бағытта жүргізу колға алынуда. Жалпы мұғапімнің зерттеу іс-әрекеті төмендегідей логикалық байланыста құрьшады: жүктеу/скачать 5,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|