THE PERFECT TENSE
ШАҚТАРДЫҢ АЯҚТАЛҒАН ТҮРІНІҢ САЛЫСТЫРМАЛЫ КЕСТЕСІ
Жалғасы
The Future Perfect Tense (Келер шақтың аяқталған түрі)
|
The Future Perfect Tense in the Past
(Келер шақтың аяқталған түрінің өткен шақ формасы)
|
Affirmative sentences (Болымды сөйлемдер)
|
Singular (Жекеше түрі)
|
I
|
shall have written
|
should have written
|
You
|
will have written
|
would have written
|
He
|
will have written
|
would have written
|
She
|
will have written
|
would have written
|
Plural (Көпше түрі)
|
We You They
|
shall have written will have written will have written
|
should have written would have written would have written
|
Negative sentences (Болымсыз сөйлем)
|
Singular (Жекеше түрі)
|
I
|
shall
|
not
|
have
|
should not have written
|
You
|
written
|
|
|
would not have written
|
He
|
will
written
|
not
|
have
|
would not have written
|
She
|
will
|
not
|
have
|
would not have written
|
written
|
|
|
will
|
not
|
have
|
written
|
|
|
Plural (Көпше түрі)
|
We
You
They
|
shall written
will written
will written
|
not not not
|
have have have
|
should not have written
would not have written
would not have written
|
THE PERFECT CONTINUOUS TENSE
ШАҚТЫҢ АЯҚТАЛҒАН СОЗЫЛЫҢҚЫ ТҮРІ
Ағылшын тілінде
|
Аудармасы
|
1.The Present Perfect Continuous Tense 2.The Past Perfect Continuous Tense 3.The Future Perfect Continuous Tense
4.The Future Perfect Continuous Tense in the Past
|
Осы шақтың аяқталған созылыңқы түрі
Өткен шақтың аяқталған созылыңқы түрі
Келер шақтың аяқталған созылыңқы түрі
Келер шақтың аяқталған созылыңқы түрінің өткен шақ формасы
|
THE PRESENT PERFECT CONTINUOUS TENSE
АЯҚТАЛҒАН – СОЗЫЛЫҢҚЫ ОСЫ ШАҚ
Present Perfect Continuous Tense (Аяқталған – созылыңқы осы шақ) іс- əрекет, қимылдың сөйлеу кезіне дейін басталып, сөйлеу мезетінде де жалғасып жатқандығынын білдіреді. He has been living in Almaty for three years. – Оның Алматыда тұрып жатқанына үш жыл болды.
Present Perfect Continuous Tense to be көмекші етістігінің Present Perfect формасы (have been, has been) жəне негзгі етістіктің осы шақ есімші (Present Participle) формасы арқылы жасалады. Мысалы: I have been working. He has been working. We have been working.
Present Perfect Continuous шағының сұраулы сөйлемде бірінші көмекші етістік бастауыштың алдына келеді, мысалы: Have I been working? Has he been working? Have we been working?
Болымсыз сөйлемде бастауыштан кейін бірінші көмекші етістік, одан кейін not демеулігі келеді: I have not been working. He (she, it) has not been working. We have not been working.
Сұраулы болымсыз сөйлемде not демеулігі бастауыштан кейін келеді, мысалы: Have I not been working? Has he not been working?
Present Perfect Continuous Tense болымды, болымсыз жəне сұраулы- болымсыз сөйлемдеріне берілетін қысқартулар көбінесе ауызекі тілде кездеседі. I`ve been working. He`s been working. You`ve been working. I`ve not been working. He hasn`t been working. He`s not been working. Haven`t I (we, you, they) been working? Hasn`t he (she, it) been working?
Present Perfect Continuous Tense сұраулы сөйлемдеріне берілетін қысқа жауаптар: Have I been working? – Yes you`ve (have) been working. Has he been working? – No, he hasn`t (has not) been working.
7. Present Perfect Continuous шағында мынадай үстеулер қолданылады: for an hour (бір сағаттан бері), for a month (бір айдан бері), for a long time (көп уақыттан бері), since yesterday (кешеден бері), since five o`clock (сағат бестен бері), т.б. Жəне how long? (қанша уақыт?), since when? (қашаннан бері?) деген сұраулар арқылы да беріледі.
а) Бұрын басталып, сөйлеу кезіне дейін болып жатқан іс-əрекет: I have been reading the newspaper since five o`clock. – Мен газетті сағат бестен бері оқып отырмын.
ə) Белгілі бір уақыт аралығында басталып, сөйлеу кезінің алдында ғана аяқталып, оның нəтижесі осы кезбен байланысты іс-əрекет: How long have you known him? – Сіз оны қанша уақыт білесіз? I have known him since my childhood. – Мен оны бала кезімнен білемін.
Using the Present Perfect Continuous Tense (Аяқталған-созылыңқы осы шақтың қолданылуы)
Cases of using (Қолданылуы)
|
Examples (Мысалдар)
|
1. Өткен шақта басталып, осы шақта
жалғасатын созылыңқы іс-əрекет
|
I have been waiting for my brother for a long time.
I have been reading the newspaper since six o`clock.
|
Мен ағамды күткеніме көп уақыт болды.
Мен газетті сағат алтыдан бері оқып отырмын.
|
2. Өткен шақта басталып, осы шақтың
сөйлеу мезетінің алдында ғана аяқталған-созылыңқы іс-əрекет
|
Although the sun is shining, it is still cold as it has been raining hard.
|
Күн жарқырап тұрғанымен, қатты жаңбыр жауғандықтан, күн əлі суық.
|
Conjugating the Present Perfect Continuous Tense (Аяқталған-созылыңқы осы шақтың жіктелуі) [«have/has + been» + Past Participle + ing]
Singular (Жекеше)
|
Plural (Көпше)
|
Affirmative sentences (Болымды сөйлемдер)
|
I
You He She It
|
have been working
have been working
has been working
has been working
has been working
|
We
You
They
|
have been working
have been working
have been working
|
Negative sentences (Болымсыз сөйлемдер)
|
I
You He She It
|
have not been working have not been working has not been working has not been working has not been working
|
We
You
They
|
have not been working have not been working have not been working
|
Interrogative sentences (Сұраулы сөйлемдер)
|
Have Have Has Has Has
|
I been working? you been working? he been working? she been working? it been working?
|
Have Have Have
|
we been working? you been working? they been working?
|
Interrogative-negative sentences (Сұраулы болымсыз сөйлемдер)
|
Have
Have
Has
Has
Has
|
I not been working?
you not been working? he not been working? she not been working?
it not been working?
|
Have
Have Have
|
we not been working? you not been working? they not been working?
|
Shortened forms
|
I have been working
He has not been working
|
I`ve been working
He hasn`t been working
|
Shortened forms (Қысқарған түрі)
Singular (Жекеше)
|
Plural (Көпше)
|
Affirmative sentences (Болымды сөйлемдер)
|
I`ve [aiv] been working
You`ve [ju:v] been working
He`s [hi:z] been working
She`s [∫i:z] been working
It`s [its] been working
|
We`ve [wi:v] been working
You`ve [ju:v] been working They`ve [ðeiv] been working
|
Negative sentences (Болымсыз сөйлемдер)
|
I haven`t [h
|
ævnt
|
] been working
|
We haven`t [h
|
ævnt
|
] been working
|
|
I`ve not
|
been working
|
We`ve not been working
You haven`t [hævnt] been working You`ve not been working
They haven`t [hævnt] been working They`ve not been working
|
|
You
|
haven`t [h
|
ævnt
|
] been working
|
|
|
You`ve not been working
|
|
|
He
|
hasn`t [h
|
æznt
|
] been working
|
|
He`s not been working
|
|
|
She
|
hasn`t [h
|
æznt
|
] been working
|
|
|
She`s not been working
|
|
|
It
|
hasn`t [h
|
æznt
|
] been working
|
|
It`s not been working
|
|
Interrogative-negative sentences (Сұраулы болымсыз сөйлемдер)
|
Haven`t I been working? Haven`t you been working? Hasn`t he (she, it) been working?
|
Haven`t we been working?
Haven`t you been working?
Haven`t they been working?
|
Exercises
Complete the sentence using the verb in brackets in the present perfect continuous form.
I`m sorry to keep you waiting. I hope you (not wait) haven`t been waiting long.
There you are! We (look for) you all morning!
I feel really tired. I (study) hard lately.
Anna has got a really good suntan. She (go) to the beach a lot.
Tom needs cheering up. He (have) a lot of problems lately.
I haven’t seen you for ages. What (you / do) ?
I (work) here for the past three years, and I really like it.
Sam and Chris (paint) their room, and their clothes are covered in paint.
Достарыңызбен бөлісу: |
