Технологияны

51 
формаларын 
пайдаланады
2 
Тақырып бойынша 
түсініктердің 
шектеулі көлемін 
меңгерді (бөлім, 
толықтай пән 
бойынша)
Сөздер мен 
құрылымдардың
шектеулі көлемін 
меңгерген
Түсінуді 
қиындататын
лексикалық және 
грамматикалық 
құрылымдарды 
пайдаланудағы жиі 
қателіктер
Қысқа
сөздерді 
пайдалана отырып, 
тақырыпты баяндай 
алады. Сұрақтар
қайталануы
және 
қайта құрылуы 
қажет
Контент пен тіл 
туралы шектеулі 
білім, тақырып 
бойынша 
байланыстыра 
баяндама жасауға 
мүмкіндік бермейді
1 
Тақырып бойынша 
түсініктерді 
меңгермеді (бөлім, 
толықтай пән 
бойынша)
Сөздер мен 
құрылымдардың
жеткілікті көлемін 
меңгермеген
Лексикалық және 
грамматикалық 
құрылымдарды 
меңгерудегі елеулі 
кемшіліктер 
түсінуді мүмкін 
бермейді
Сұрақтарға жауап 
бере алмайды
Сөйлесу 
байланысты емес

Алдыңғы кестені (3
-
кесте) процесті бағалау критерийлері берілген 4
-
кестемен салыстырып көрейік, мысалы, лабораториялық тәжірибені орындау 
бойынша есеп құрастыру. Тәжірибені орындаудың түрлі кезеңдері ұпайлар 
қарастырылған (нәтижеге жету деңгейлері) бағалау нәтижесі ретінде берілген. 
Кестеден көріп тұрғанымыздай, пән де, тілде айқын бөліп
қарастырылмайды
4 – 
кесте 
– 
Процесті бағалау
Критерийлер 
сипаттамасы
 
Деңгейлердің сипаттамасы және ұпайлар
 
3 
2 
1 
Проблеманы 
анықтау және 
жұмысты 
жоспарлау
Проблеманы 
шешуге негіз 
болатын 
гипотезаны 
ұсынады
Проблемаға 
сәйкес келетін 
гипотезаны 
ұсынады, бірақ 
ол оны қалай 
тексеретіндігін 
түсіндіре 
алмайды
Тәжірибеге 
қатысы
жоқ 
гипотезаны 
ұсынады
Гипотезаларды 
тұжырымдау 
және 
стратегияларды 
ұсыну
Гипотезаға 
сәйкес 
эксперимент 
ұсынады
Гипотезаға 
ішінара сәйкес 
келетін 
эксперимент 
ұсынады
Гипотезаға 
қатысты емес 
эксперимент 
ұсынады
Процедураларға 
сүйену және 
ақпаратты 
жинақтау
Тиісті 
құралдарды
пайдалана 
отырып, 
деректерді 
жинайды және 
ұйымдастырады 
(кестелер, 
диаграммалар, 
графиктер ...)
Деректерді 
зерттеу дәлдіктің 
және 
ұйымдастырудың 
жоқтығын 
көрсетеді
Жиналған 
мәліметтер мен 
ақпарат 
талаптарға 
толығымен сәйкес 
келмейді
Алынған 
деректерді 
түсіндіру және 
қорытындылар 
жасау
Қорытындылар
бастапқы 
гипотезаны және 
оның 
нақтылығын 
растайды
Қорытындылар
бастапқы 
гипотезаны 
ішінара растайды
Қорытындылар
бастапқы
гипотезаға 
қатысты емес
Тілді және пәнді кіріктіріп оқыту шеңберіндегі бағалау үшін шет тілін 
меңгерудің жалпыеуропалық құзыреттіліктеріне ұқсас дескрипторлар қажет: 
тілдік құзыреттіліктерді бағалау үшін әзірленген зерттеу, оқыту, бағалау [20].

53 
Осы ретте, тілді және пәнді кіріктіріп оқыту шеңберінде білім 
алушылардың жетістіктерін бағалау келесідей ерекшеліктерге ие:
1. 
пән бойынша оқу жетістіктері пәнді оқыту мақсаттарының жүйесіне 
сәйкес бағалау критерийлері негізінде қалыптастырушы және жиынтық бағалау 
барысында бағаланады.
2. 
Тілдік дағдылар жиынтық бағалау барысында
бағаланбайды, бірақ, 
мұғалім олардың дамуын қадағалап, пәнді оқыту кезіндегі қалыптастырушы 
бағалау процесінде көмек береді, қолдайды, бағалайды.
3. 
Тілдік және пәндік құзыреттіліктерді
кешенді бағалауды жүргізу үшін 
шет (ағылшын) тілінде зерттелетін пәндерге қатысты қолданылатын пәндік 
мазмұнға және тілдік ерекшеліктерге сәйкес дескрипторларды әзірлеу қажет.
 

54 
Қорытынды
 
Пәндік
-
тілдік кіріктірілген оқыту (Content and Language Integrated 
Learning, CLIL) көптеген елдерде қолданылатын заманауи оқыту технологиясы 
болып табылады.
Аталған дидактикалық тәсіл тілдік және пәндік білімдерді, дағдыларды 
және біліктіліктерді қалыптастыруға және нығайтуға мүмкіндік береді, сол 
себепті, іс
-
әрекет арқылы күшті түрткі және ынталандырушы факторларды 
қалыптастырудың ең қысқа және табиғи жолдарын табу, яғни, пәндік ортамен 
бірыңғай оқу мәнмәтінінде шет тілінде құзыреттіліктерді қалыптастыруға 
мүмкіндік береді.
Пәндік
-
тілдік кіріктірілген оқыту тәжірибе жүзінде түрлі формада берілуі 
мүмкін, нақты тақырыпқа негізделген шағыннан басталып, бір пән шеңберінде 
көп апталық жобалық модульдер шеңберінде, семестрлік, немесе, пәнаралық 
бірліктердің жыл бойындағы тақырыптарда, және оқу жоспарларына енгізумен 
аяқтап, тиісінше, оқу процесіне ұзақ мерзімді перспективада үнемі кіріктіру.
CLIL әдістемесі форматында жұмыс істеуге ниетті немесе жұмыс 
жасаушы мұғалімдерге жоғары талаптар қойылады. Тәжірибе
көрсеткендей 
мұғалімге тілді жетік меңгеру немесе грамматиканы жақсы білу аздық етеді, 
бірақ, пәндік білімдерді игеріп және берілгендердің барлығын шет тілінде 
жеткізуге қабілетті болу қажет.
CLIL мұғалім міндетіне, білім алушылардың жеке және шығармашылық 
іс
-
әрекеттеріне басымдық, материалды берудің түрлі формаларын пайдалана 
отырып сабақты барынша қызықты ұйымдастыру кіреді.
Осы ретте, 
CLIL 
мұғалімдерінің ерекше кәсіби құзыреттіліктері туралы айтуға болады:
- 
қостілділіктің психологиялық аспектілерін білу;
- 
жүргізетін пән саласындағы тілдік дағдыларды;
- 
пәнді және шет тілін оқыту
бойынша көптеген әдістемелерді білу;
- 
пәнді шет тілінде оқыту қабілеттілігі;
- 
тұрақты кәсіби қайта даярлауға және біліктілігін арттыруға дайындық.
Білім алушылардың жетістіктерін бағалауға қатысты, пәнді және тілді 
кіріктіріп оқыту шеңберінде
білім алушылардың пәндік және тілдік 
құзыреттіліктерін кешенді бағалауға бағытталған дескрипторларды әзірлеу 
қажеттілігі
туындады.

55 
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
 
1. Назарбаев Н.А. Новый Казахстан в новом мире // Казахстанская правда. 
- 
№ 33 (25278). 
- 2007. - 
1 марта. 
2. Дорожная карта развития трехъязычного образования на 2015
-2020 
годы. Утвержден совместным приказом и.о. Министра образования и науки 
Республики Казахстан от 5 ноября 2015 года № 622, Министра культуры и 
спорта Республики Казахстан от 9 ноября
2015 года № 344 и Министра по 
инвестициям и развитию Республики
Казахстан
от
13 
ноября
2015 
года
№ 1066.
3. Marsh, D. Content and Language Integrated Learning: The European 
Dimension – Actions, Trends and Foresight Potential / D. Marsh. – OUP, 2002. – 204 
p. 
4. Coyle, Do, Hood, Philip, Marsh, David. CLIL Content and Language 
Integrated Learning. – Cambridge: Cambridge University Press. - 2010. - 173 
р
. 
5. Novotná J. Teacher training for CLIL – Competences of a CLIL teacher. – 
In: M. Hejný and J. Novotná (Eds.) / Novotná J., Hadj-Moussová Z., Hofmannová M. 
// Proceedings of SEMT 01. Praha: Univerzita Karlova v Praze, Pedagogická fakulta. 
– 2001. – P. 122-126. 
6. Wolff, D. Bilingualer Sachfachunterricht in Europa [Electronic resource] : 
Versuch eines systematischen Uberblicks (Content and Language Integrated Learning 
in Europe. An attempt at a systematic overview) / D. Wolff. — Mode of access: 
http://anglistik.univie.ac.at/fileadmin/user_ upload/dep_anglist /ARAL _2011 _CLIL 
_article.pdf 
7. Dalton-Puffer, C. Content-and-Language Integrated Learning: From Practice 
to Principles [Electronic resource] / C. Dalton-Puffer // Annual Review of Applied 
Linguistics. — Mode of access: 
http://typo3.univie.ac.at/fileadmin/user_upload/dep_ anglist/ ARAL_ 2011 
_CLIL _article.pdf 
8. Content and Language Integrated Learning (CLIL) at School in Europe. 
Eurydice. The information network on education in Europe [Electronic resource]. - 
Mode of access: http://www.eurydice.org.2006 
9. Лалетина, Т. А. Интегрированный подход и использование предметно
-
языковой интеграции при обучении иностранному языку [Электронный ресурс] 
/ Т. А. Лалетина. 
— 
Режим доступа: 
http://elib.sfu-kras.ru/handle/2311/8574 

56 
10. Крашенинникова, А. Е. К вопросу об использовании предметно
-
языкового интегрированного обучения 
CLIL 
[Электронный ресурс] / А. Е. 
Крашенинникова. 
— 
Режим доступа: 
http://www.rusnauka.com/3_ANR_2013/Pedagogica/5_126661.doc.htm 
11. British Councie CLIL [Electronic resource] : (Content and Language 
Integrated Learning) Introduction / Teaching English. — Mode of access: 
http://www.britishcouncil.org  
12. Хамитова Г.А. «Полиязычное образование: современное состояние и 
перспективы развития»/Курс лекций для студентов III
-
IV курсов специальности 
5B011900 «Иностранный язык: два иностранных языка», 5B01190 
«Иностранная филология», 6M021000 «Иностранная филология». 
– 
Режим 
доступа: 
http://repository.ineu.edu.kz/library/pdf/Хамитова_ГА_Полиязычное__образ
ование_Учпособие.pdf
 
13. European Framework for CLIL Teacher Education. — [ER]. Access mode: 
http://www.ecml.at 
14. Интегрированное обучение английскому языку и учебным предметам 
ЕМЦ (информатика, физика, химия, биология, естествознание). Учебно
-
методическое пособие. 
– 
Астана: НАО имени И.Алтынсарина, 2016. 
– 111 
с. 
– 
Режим доступа: 
https://nao.kz/files/blogs/1488274245371.pdf 
15. Ажигулова М.С. Методические рекомендации по разработке и 
ведению занятий по предметам «Физика», «Химия», «Биология», 
«Информатика» 
на 
английском 
языке. 
– 
Режим 
доступа: 
http://orleuastana.kz/kz/2017/11/01/metodicheskie-rekomendatsii-po-razrabotke-i-
vedeniyu-zanyatij-po-predmetam-fizika-himiya-biologiya-informatika-na-
anglijskom-yazy-ke/ 
16. Teaching Knowledge Test (
ТКТ
). Mode of access: http: // 
www.cambridgeenglish.org.ru / teaching - english/teaching - qualifications/tkt/ 
17. Фоломкина С. К. Обучение чтению на иностранном языке в 
неязыковом ВУЗе. 
- 
М.: Высшая школа, 1987. 
- 
207 с.
18. Маслыко Е.А., Бабинская П.К. и др. Настольная книга преподавателя 
иностранного языка/Справочное пособие. 
— 5-
е изд., стереотип. 
— 
Мн.: 
Вышэйшая школа, 1999. 
— 
522 с.

57 
19. L. Dale, R. Tanner, CLIL Activities: a resource for subject and language 
teachers, Cambridge University Press, 2012. – 
Р
.13. 
20. Common European Framework of Reference for Languages: Learning, 
Teaching, Assessment (CEFR). - Mode of access: https://rm.coe.int/1680459f97 
21. 
Жетписбаева Б.А., Кубеева А.Е., Мазачова Н. // Вестник 
Карагандинского университета, Серия «Педагогика», 201
6. -
№ 
4(84).- 
С.
8-15 

58 

жүктеу/скачать 1,33 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: