Теориялық сұрақтар
Тыныс алу жүйесі ауруларына шалдыққан науқастарды қарап тексеру
жүктеу/скачать 325,07 Kb.
|
| Тыныс алу жүйесі ауруларына шалдыққан науқастарды қарап тексеру
Жалпы қарау. Науқасты жалпы қарап тексеруде: науқастың жалпы жағдайы (қанағаттанарлық, орташа ауырлықта, ауыр, өте ауыр, өлім хәлінде); есі (сақталған, өзгерген); төсектегі кейпі (белсенді, сұлық түсіп жату, мәжбүрлі). Терісі мен оның қосалқылары, кілегей қабаттары (түсі, құрғақтығы, ылғалдылығы, тырнақтары мен саусақтар өзгерісі, лимфа түйіндерін қарау). Мұрыны – пішінінің (қанқасының қисаюы) өзгеруі, мұрын желбіршектерінің тынысқа қатысуы; тыныс алу сипаты- ауызымен немесе мұрнымен, еркін немесе қиналып тыныс алу. Кеуде қуысын қарау Кеуде қуысын қарау – пішіні, тынысқа екі бөлігінің бірдей қатысуы; көмекші бұлшықеттердің тынысқа қатысуы; Тыныс жиілігін санау. Кеуде қуысына пальпация жасау – кеуденің иілімділігі, дауыс дірілін анықтау. Өкпе аускультациясы – негізгі және қосымша тыныс шуларын анықтау. Тексеру нәтижесінде жиналған мәліметтерді қалыпты көрсеткіштермен салыстыру, өзгерген көрсеткіштерді дұрыс түсініп бағалау Кеуденің екі бөлігінің тынысқа қатысуын жүргізу. Науқасқа терең тыныс алдырып, жауырындар қозғалысы арқылы және күшейген тыныс көмекші бұлшық еттерінің (қабырғаралық бұлшық еттерінің) тынысқа қатысуымен бағаланады. Кеуденің екі бөлігі тынысқа бірдей қатысады; бір жағы қалыс қалады. көмекші бұлшық еттерінің (қабырғаралық бұлшық еттерінің) тынысқа қатысуы Кеуде пішінін анықтауды келесі көрсеткіштер арқылы жүргізді: кеуде ұзындығы, көлденең және алдыңғы – артқы өлшемдерінің қатынастары салыстырылады; бұғана асты және үсті шұңқырларының айқындығы бағаланды; жауырындардың кеудегі жанасу деңгейі бағаланды; қабырғалар орналасуы түрі (көлденең, қиғаш, жатыңқы) мен қабырға аралықтар алшақтығы (қалыпты, кеңейген, кішірейген) бағаланды; эпигастральды бұрыш көлемін анықталды – алақандар қабырға доғасы үстіне симметриялық аймақтарға жалпағынан қойылды, үлкен саусақтар қабырға доғаларының түйіскен жері – қырларына орналасып бұрыш анықталады – тік = 90˚, доғалы – ›90˚; үшкір ‹90˚; төс тұтқасы мен денесінің жанасқан жері – айқындылығы бағаланды; Кеуде қалыпты түрлері – (нормостениялық, астениялық, гиперстениялық). Тыныс алу жүйесі дерттерінің ақырғы кезеңдерінде кеуде пішіні өзгереді – эмфизематозды – бөшке тәрізді: Рентгеноскопия, рентгенография және бронхоскопия туралы жалпы түсінік. Диагностикалық маңызы. Рентгеноскопия (синонимі сәулелендіру) – рентгенологиялық зерттеудің негізгі тәсілдерінің бірі.Бұл кезде зерттелетін нысанның суреті арнайы (флюоросцирлеуші) экранға түседі. Рентгеноскопияда зерттелуші экран мен рентген түтігінің арасында тұрады. Рентгеноскопияны әдетте жақсы қараңғыланған бөлмеде жасалынады. Бронхоскопия – бұл арнайы оптикалық құрылғы - бронхоскоптың көмегімен трахея мен бронхтың шырышты қабаттарын заманауи диагностикалық зерттеу. Бұл бронхтардың ішкі бетін тікелей бағалауға, олардың конфигурациясын, шырышты қабықтың рельефін және оның тамырлы құрылымын зерттеуге, ал егер шырышты қабықтың патологиялық өзгерген бөлігі анықталса, кейінгі морфологиялық талдау үшін биопсия жасауға мүмкіндік беретін жалғыз әдіс. Рентгенография − рентген сәулесінің көмегімен жарық сезгіш құрал қолдану арқылы зерттелуші адамның мүшелерінің рентген суретін алу әдісі. Рентгенография мүшенің рентгеноморфологиясын зерттеуге мүмкіндік береді. Спирография, пневмотахометрия туралы жалпы түсінік. Диагностикалық маңызы. Спирография – ерекше аппараттардың көмегімен (спирометр, спирограф және т.б.) жүргізілетін тыныс алу қозғалысының көлемі мен жылдамдығын тіркеу әдісі. Бұл көптеген факторларға байланысты тыныс алу жүйесін зерттеуге арналған зерттеу.Сонымен қатар, спирографиялық зерттеулер қарсы көрсетімдермен шектелген. Спирографиялық зерттеуге арналған қарсы көрсетімдер: Абсолютті қарсы көрсетімдер: 1. Кіші жастағы балалардың тобы (4 жасқа дейінгі). 2. Ақыл-ойы кем тұлғалар. 3. Зерттеуге мүдделі емес тұлғалар. 4. Өкпе-жүрек кемістігінің ауыр деңгейімен ауыратын тұлғалар. 5. Бұлшықеттің әлсіздігімен ауыратын тұлғалар. 6. Өкпеден қан кету. 7. Жақында миокард инфарктісіне шалдыққан тұлғалар (3 айдан аз). 8. Жақында инсульт алған тұлғалар (3 айдан аз). 9. Гипертониялық криз, жоғары артериялық қысым. 10. Анықталған аневризм (торакальды, абдоминальды, церебральды) немесе оларға күдіктену. 11.Кез келген шектеудің анықталған ауру синдромы. 12. Жақында кеуде жасушасы мүшелеріне, кеуде қуысына жасалған хирургиялық қатысу. 13. Дәрілік емдеуді қажетсінетін қояншық ауруы. 14. Деменция, сананың шатасуы. 15. Күрделіленген жүктілік. 16. Ерінартына байланыстырып бітеугекелмейтін жақсүйек-бет аппаратының аурулары мен жарақаттары. Зерттеуді жүргізудің шарттары 1. Емдеуші дәрігермен алдын ала кеңесі, пациентке зерттеуді жүргізудің қажеттілігін анықтау. 2. Зерттеу аш қарынға немесе жеңіл тамақтанған кейінгі 1 сағаттан кейін не жеткілікті тамақтанғаннан кейінгі 2 сағаттан кейін. 3. Пациенттің киімі көкірек қуысын қыспауы тиіс. 4. Спирометриялық зерттеу көкірек қуысының тік күйінде жүргізіледі, осыған сәйкес отыруға не тұруға болады. Пациенттің тұрысы (отыру немесе тұру) көңіл-күйге, жасына, салмағына байланысты. Бірақ, тыныс алу тәсілдерін орындау кезінде кеудені еңкейтуге болмайды. 5. Зерттеуді күннің бірінші жартысында жүргізген дұрыс. 6. Өкпенің вентиляция қызметінің шынайы мәнін алу мақсатымен зерттеуді жүргізудің алдында кейбір аппараттарды қоспау қажет (дәрігермен кеңесу қажет). Дәрілік заттарды қабылдаудан бас тарта алмаған жағдайда жолдамаға және спирограмманың сипаттамасы кезінде препараттың атауын, қабылдау тәсілін, мөлшерін, соңғы рет қабылдаған уақытын көрсеткен жөн. 7. Зерттеуді бастар алдында 1,5-2 сағат бұрын темекі шегуден бас тарту. 8. Зерттеуді бастар алдында шамамен 4 сағат бұрын ішімдікті тоқтату. 9. Зерттеуді бастар алдында физикалық жүктемені 20 минут бұрын тоқтату. 10. Амбулаториялық науқастарға алдын ала 20 минуттай тыныққаны жөн. Қысқы уақытта тыныс алу жолдарының суық жоғары реактивтілігімен ауыратын науқастарға спирографиялық зерттеу таза ауада жүргеннен кейінгі 1 сағаттан кейін жүргізіледі. 12. Жоспарлы зерттеуді бронхоскопиядан кейін немесе кейінгі 3 күн ішінде жүргізілмеуі тиіс (тек науқастың жағдайы нашарлаған жағдайда). жүктеу/скачать 325,07 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|