Тәрбиелеу процесі және оның арнайы мектептегі ерекшеліктері
Сана мен белсенділік принципі
жүктеу/скачать 143,03 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ұсынылған әдебиеттер
| Сана мен белсенділік принципі. Тәрбиенің маңызды міндеті-балаларға үйренуге болатын моральдық нормаларды анықтауға, түсінуге, жалпылауға көмектесу. Мінез-құлық нормаларын бейсаналық түрде игеру мінез-құлық дағдыларын тұрақсыз етеді. Демек, толыққанды тәрбиені қамтамасыз ету үшін балалардың ауызша түсіндірмелері мен практикалық тәжірибесінің бірлігі қажет. Бұл ретте оқушылардың белсенділік танытуы маңызды. Тек осы жағдайда ғана оқушылардың адамгершілік нормаларын берік және саналы түрде игеруі қамтамасыз етіледі. Мұғалім-тәрбиеші балалардың жеке және ұжымдық іс-әрекеттерін өз бетінше ұйымдастыру және жүзеге асыру дағдыларын қалыптастыру үшін мақсатты түрде жұмыс істеуі керек.
Тәрбиенің дәйектілігі принципі тәрбие процесінің ұйымдастырылуы мен әдістемесін қамтиды, онда белгілі бір іс-шара бұрын жүргізілген жұмыстың жалғасы болып табылады, қол жеткізілгенді бекітеді және дамытады. Тәрбие принциптерінің үшінші тобы - " тәрбие мақсаттарына қандай әдістермен қол жеткізу керек?"және тәрбие қызметінің заңдылықтарын білуге негізделген. Бұл топқа келесі принциптер кіреді. Іс-әрекет тәсілінің принципі. Тұлғаның қасиеттері іс-әрекетте және басқа адамдармен қарым-қатынаста қалыптасады. Арнайы ұйымдастырылған іс-әрекетсіз тиімді, кепілдендірілген тәрбие жоқ. Сондықтан балалардың іс-әрекеті мен қарым-қатынасын жолға қою, оның барысында тәрбиелік-құнды қатынастар жұмыс істейтін қызметті ұйымдастыру VIII типті арнайы (түзету) мектебінің мұғалімі жұмысының маңызды міндеті және жағы болып табылады. Мұғалім әр оқушының жеке басының даму ерекшеліктерін терең білуі керек. Тәрбиенің келесі қағидасы маңызды-оқушылардың жас, жеке және типологиялық ерекшеліктерін ескеру. VIII типтегі арнайы (түзету) мектептің сыныптастары арасындағы жалпы мектеппен салыстырғанда, әр балада бұзылыс құрылымының өзіндік ерекшелігінен және оның жеке көріністерінен туындаған жеке айырмашылықтар едәуір көп. Әр оқушының жеке-жеке ерекшеліктерін - оның қызығушылықтарын, іс-әрекетінің мотивтерін, әдеттерін, өзін-өзі бағалауы мен талаптарының деңгейін, құрдастарының ұжымындағы жағдайын, жолдастарына, мұғалімдерге, оқуға, еңбекке, ойынға деген көзқарасын ескеру маңызды. Осы деректерді ескере отырып, оқушыға жеке көзқарастың тактикалық және стратегиялық бағыттары белгіленеді. Тәрбие жұмысын ұйымдастырудың мазмұнын, әдістерін, формаларын таңдауда интеллектісі бұзылған оқушылардың жас ерекшеліктеріне назар аудару бірдей маңызды. А. С. Макаренко әзірлеген, зияты зақымдалған балалармен жұмыс істеуге қатысты оқушының жеке басына деген құрмет пен талапшылдықтың бірлігі қағидаты, ең алдымен, олардың әрқайсысына оның жеке басын жетілдіру мүмкіндігіне, оқушылардың жағымды қасиеттеріне деген сеніммен қарау қажеттілігін білдіреді. Белгілі бір тапсырманы тапсырған кезде оқушыға сенім білдіру-мектепте тиімді тәрбиелік қабылдау. Мұғалімдер тарапынан балаға мейірімді, бірақ талапшыл көзқарасты қамтамасыз ету қажет. Балаға қойылатын талаптар ол үшін қолжетімді болуы керек. Оқушыларға қойылатын талаптар балалар дамыған сайын біртіндеп күрделене түсуі керек. Егде жаста, балалар арасындағы ұжымдық қатынастар қалыптасқан кезде, мектеп оқушылары ұжымның талаптарын саналы түрде орындауы керек, өз мүдделерін ұжымның мүдделеріне бағындыруды үйренуі керек. Бұл жағдайда ұжымға да, адамға да мұғалімнің басшылық және түзету көмегі қажет. Демек, бұл қағида: мұғалім - тәрбиешінің балалармен жұмысы гуманитарлық негізде құрылуы керек, мұғалімнің оларға деген ақылға қонымды талабы бар балаларға деген сезімталдығын, назарын, ізгі ниетін үйлестіруі керек. Ұсынылған әдебиеттер 1. Обучение и воспитание детей во вспомогательной школе / под ред. В. В. Воронковой. М.: Школа Пресс, 1994. 2. Воспитательная работа во вспомогательной школе: пособие для учителей и воспитателей / под ред. В. Ф. Мачихиной. М.: Просвещение, 1980. 3. Дульнев Г. М. Учебно воспитательная работа во вспомогательной школе / под ред. Т. А. Власовой и В. Г. Петровой. М.: Просвещение, 1981. 4. Карпунина О. Н., Рябова Н. В. Специальная педагогика в опорных схемах. М.: Изд во НЦ ЭНАС, 2005. 5. МачихинаВ.Ф. Внеклассная воспитательная работа во вспомогательной школе интернате. 2 е изд. испр. М.: Просвещение, 1983. жүктеу/скачать 143,03 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|