Тәшімбай салтанат қуатбекқызы «Мухаббат-наме» ескерткішінің (ХІV ғ.) лексикасы
жүктеу/скачать 0,97 Mb.
|
Ташимбай дисс посл (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Зерттеудің мақсаты мен міндеттері
| Зерттеу нысаны. «Мухаббат-наме» ескерткіші (XIV ғ.) тілінің сөздік қоры.
Зерттеу пәні. Қазақ тілінің тарихи лексикологиясы. Зерттеудің дереккөздері. «Мухаббат-наме» жазба ескерткішінің Британ мұражайында Or.8193 нөмерлі папкада тіркеулі тұрған араб жазулы көшірмесінің факсимелиесі және Б. Сағындықұлы мен С. Тәшімбайдың «Мухаббат-наме ескерткішінің (XIV ғ.) мәтіні» (2007 ж.) еңбегінен мысалдар теріліп алынды. Оның ішінде түркі бөлігін құрайтын 231 есім сөздер және 323 етістік, барлығы – 554 сөз талдауға түсті. Зерттеудің мақсаты мен міндеттері: Зерттеудің негізгі мақсаты – XIV ғасырда жазылған «Мухаббат-наме» ескерткіші мен қазақ тіліндегі тілдік бірліктерді салыстырып, фонетикалық, морфологиялық, семантикалық айырмашылықтары негізінде олардың арасындағы тарихи сабақтастықты анықтау. Бұл мақсатқа жету үшін мынадай міндеттерді шешу көзделді: ескерткіштің зерттелу деңгейін пайымдап, ғылыми тұрғыдан шолу жасау; ескерткіш тілі фонетикалық құрамының қазақ тілі тұрғысынан фонетикалық айырмашылықтары мен ұқсастықтары, дыбыстық сәйкестіктерін анықтау; ескерткіште қолданылған жұрнақтардың мағынасы мен тұлғалық жағынан сол тектес қазіргі қазақ тіліндегі жұрнақтардың грамматикалық қызметін көрсету; қазақ тілі тұрғысынан ескерткіш тіліндегі сөздердің көнеру сипаттарын анықтау, ескерткіштің сөздік қорындағы қазақ тілінде кездеспейтін, бірақ оғыз тобы тілдерінде қолданылатын сөздерді бөліп көрсету; ескерткіш тіліндегі сөздердің лексика-тақырыптық топтарын анықтау; ескерткіш тіліндегі қолданылған көп мағыналы сөздердің мағыналық саралануын тарихи даму контекстінде қарастыру; қазақ тілі тұрғысынан ескерткіш тіліндегі сөздердің лексикалық мағыналарының кеңею немесе тарылу құбылысын зерделеу; ескерткіш тіліндегі сөздердің лексика-семантикалық топтарын қазақ тілімен салыстыру, сол арқылы лексикалық айырмашылығын көрсету. жүктеу/скачать 0,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|