Тіл – құрал. Қазақ тілін меңгеру деңгейін тестілеу əдісімен бағалау емтиханына дайындық үшін оқу-əдістемелік құралы

52
66
67
68
69
70
«Тез қарады» дегенмен мəндес сөзді табыңыз.
Найдите слово, близкое по значению выражению «тез қарады».
А) жалтылдады
В) жалт қарады
С) күмп етті 
D) салдыр етті
Көп нүктенің орнына тиісті сөзді қойыңыз.
Вместо многоточия вставьте нужное слово.
– ..., бұл – біздің биылғы жетістігіміз!
А) Ой
В) Қап
С) Кəні 
D) Міне
Асты сызылған сөздің мағынасын анықтаңыз.
Определите значение подчеркнутого слова.
– Əне, екі жылда мəдени байланыс орнаттық.
А) ренжу 
В) ұнатпау
С) нұсқау
D) таңдану
Пікірді жақтағанын білдіретін сөйлемді анықтаңыз.
Определите предложение, в котором одобрено мнение.
А) Жоқ, бұл нақты ақпарат емес. 
В) Қан құю орталығы қайда орналасқан?
С) Біз ертең қан құю орталығына барамыз.
D) Рас, ақпарат қан құю орталығынан алынды.
Болжалдық мəнін білдіретін сөйлемді анықтаңыз.
Определите предложение со значением предположения.
А) Мүмкін, сараптама жасаған болар. 
В) Əрине, екі рет сараптамадан өткіздік.
С) Өзіңіз білесіз, сараптама жасау керек.
D) Бəрімізге белгілі, сараптама жасаған жоқ.

53
ЛЕК
СИКА-
ГР
АММА
ТИКА
ЛЫҚ БӨЛІК
Лексика-грамматикалық бөлік. 
Тест тапсырмаларын талдау
Лексико-грамматический блок. 
Анализ тестовых заданий 
2
Синонимдердің қарапайым түрі
Айтылуы мен жазылуы əр алуан, бірақ мағыналары бір-біріне жақын, мəндес 
сөздер синонимдер деп аталады. 
Синонимдік қатарды құрайтын сөздер мазмұндары бір-біріне жақын, мəндес 
болып келеді. Ал қолданыста стильдік тұрғыдан ажыратылады. Мысалы, «күшті» сөзі 
физикалық тұрғыда адамның күштілігін білдіретін болса, «мықты», «берік» сөздері 
адамның шыдамдылығын, төзімділігін білдіруде де қолданылады. 
Синонимдер – заттар мен құбылыстардың қасиетін, сапасын, көлемін нақтылай 
анықтап, бір сөзді ретсіз қайталамай, құбылыстың бір-біріне ұқсас белгілерін таныту 
үшін, кейде эмоционалды-экспрессивті мəн беру үшін қолданылатын мағынасы 
ұқсас сөздер. Синонимдер лебізде заттар мен құбылыстардың ерекше белгілерін, 
мағыналық реңктерін таңбалау үшін жұмсалады. Мысалы: жақын, таяу, т.б.
♦ Сөйлемдегі «жай» сөзімен мəндес сөзді белгілеңіз.
Найдите слово, близкое по значению слову «жай».
Бұл өзен жай ағады.
A) тез 
B) баяу
С) теріс
D) жылдам 
1) тез сөзі - жай сөзіне қарсы мағыналы сөз;
2) баяу сөзі жай сөзімен мəндес;
3) теріс сөзі жай сөзіне мағыналас болмайды;
4) жылдам сөзі - жай сөзіне қарсы мағыналы сөз.
♦ Мəндес сөздерді табыңыз.
Укажите слова, близкие по значению.
А) аспан, жер 
В) əлсіз, мықты
С) арнайы, əдейі
D) арттыру, кеміту 
1) аспан, жер сөздерінің мағыналары қарама-
қарсы;
2) əлсіз, мықты сөздері қарсы мағыналы;
3) арнайы, əдейі сөздерінің мағыналары жақын, 
бірінің орнына бірін қолдануға болады;
4) арттыру, кеміту сөздерінің мағыналары қарама-
қарсы.
♦ «Дос» сөзімен мəндес сөзді табыңыз.
Найдите слово, близкое по значению слову «дос».
А) Інім келмекші. 
В) Жолдасым келді.
С) Қарындасым сабақта.
D) Атаммен бірге келдім.
1) іні – туыстық атау, дос сөзімен мəндес 
болмайды;
2) жолдас сөзі дос сөзімен мəндес; 
3) қарындас – туыстық атау, сондықтан «дос» 
сөзімен мəндес емес;
4) ата сөзі туыстық қатынасты білдіреді, 
сондықтан дос сөзімен мəндес емес.

54

жүктеу/скачать 3,42 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: