Ескертпе: - кездейсоқ шаманың таралуы, еркіндік дәрежелері,кесте автормен құрылған
Бұл жерде квантиль мәні осы формуламен табылды: =Q147.Мұндағы Q147 – квантиль мәні.
Q147=122,724
P147=117,268
N17=107,482
7-қадам. Кестелік мәнді таңдау студенттің екі жақты симметриялы ықтималдық пен еркіндік дәрежелері бойынша таралу Заңының квантилі, бақылау шамалары үшін ([2], Б-қосымша, Б.1-кесте, 28-29 б. қараңыз).
7-кесте
студенттің екі жақты симметриялы ықтималдық пен еркіндік дәрежелері бойынша таралу кестесі
Сценарий
=
Квантиль мәні
I - шынайы
0,90
166,132
II - оңтайлы
0,95
173,004
III - күмәнді
0,99
179,114
Ескертпе: ықтималдық пен еркіндік дәрежесі,студенттің екі жақты симметриялы, кесте автормен құрылған
Бұл жерде квантиль мәні осы формуламен табылды: =R147.Мұндағы R147 – квантиль мәні.
R147=166,132
S147=173,004
T147=179,114
8-қадам. Квантильдің кестелік мәнін таңдау -кездейсоқ шаманың сенімділік ықтималдығы бойынша таралуы еркіндік дәрежелерімен : = ([2], Б-қосымша, Б.1-кесте, 28-29 б. қараңыз)
8-кесте
-кездейсоқ шаманың сенімділік ықтималдығы бойынша таралуы еркіндік дәрежелерімен : = кестелік мәні.
Сценарий
=
Квантиль мәні
I - шынайы
0,050
117,268
II - оңтайлы
0,025
112,671
III - күмәнді
0,005
104,044
Ескертпе: еркіндік дәрежелері,-кездейсоқ шаманың сенімділік ықтималдығы
Бұл жерде квантиль мәні осы формуламен табылды: =P147.Мұндағы P147 – квантиль мәні.
P147=117,268
O147=112,671
M147=104,044
9-қадам. Квантильдің кестелік мәнін таңдау -кездейсоқ шаманың сенімділік ықтималдығы бойынша таралуы еркіндік дәрежелерімен : ([2], Б-қосымша, Б.1-кесте, 28-29 б. қараңыз)
9-кесте
-кездейсоқ шаманың сенімділік ықтималдығы бойынша таралуы еркіндік дәрежелерімен : кестелік мәні.
Сценарий
=
Квантиль мәні
I - шынайы
0,950
173,004
II - оңтайлы
0,975
179,114
III - күмәнді
0,995
192,610
Ескертпе: еркіндік дәрежелері,-кездейсоқ шаманың сенімділік ықтималдығы
Бұл жерде квантиль мәні осы формуламен табылды: =S147.Мұндағы S147 – квантиль мәні.
S147=173,004
T147=179,114
V147=192,610
10-қадам. Бақыланатын шамалардың орташа мәндерін есептеу x: 1.Шаманың мәнін есептеу үшін x іріктеуі мәндерінің сомасын =145 дана көлеміне бөлінді. Оның пайыздық шамасын табу үшін шыққан мәнге 100 саны көбейтілінді. Берілген қадамды орындау жолы: =ФОРМУЛА ҚҰРУ (ПОСТРОИТЕЛЬ ФOРМУЛ) → =AM6/AM3 (мұндағы, AM6– сомасы, AM3 – көлемі) формуласын енгізу. Сәйкесінше, үлесі мәнге ие болды.
2.Шаманың мәнін есептеу үшін x іріктеуі мәндерінің сомасын =33 дана көлеміне бөлінді. Оның пайыздық шамасын табу үшін шыққан мәнге 100 саны көбейтілінді. Берілген қадамды орындау жолы: =ФОРМУЛА ҚҰРУ (ПОСТРОИТЕЛЬ ФOРМУЛ) → = =AM7/AM4 (мұндағы, AM7 – сомасы, AM4 – көлемі) формуласын енгізу. Сәйкесінше, үлесі мәнге ие болды.
11-қадам. Келесі бақыланатын шаманың мәндерін есептеу :
.
Шаманың мәнін есептеу үшін мына формула қолданылды: =СУММПРОИЗВ(Z19:Z163;Z19:Z163)-AM6^2/AM3.Мұндағы – сомманың квадратының мәні, – сомманың мәні,іріктеу мәні.Сәйкесінше:=ФОРМУЛА ҚҰРУ (ПОСТРОИТЕЛЬ ФOРМУЛ) → =СУММПРОИЗВЕДЕНИЙ формуласын таңдау → СПЕКТРЛІК ҚОЛТАҢБА бағанын 2 рет ерекшелеп, ENTER батырмасын басу арқылы сомманың квадраты есептеледі. Демек, келесі бір формула енгізілді: =СУММПРОИЗВ(Z19:Z163;Z19:Z163).Одан кейін Сомманың мәні азайтып,іріктеу мәніне бөлінді: – AM6^2/AM3.Жауабы осылай шықты.
12-қадам. Бақыланатын шамалардың таңдамалы мәндерінің дисперсияларын есептеу :
Дисперсия – бұл белгілі бір айнымалы үшін күтілетін шамалардың таралу мөлшерін сипаттайтын және диапазон, дисперсия және стандартты ауытқу сияқты бірнеше түрлі статистикамен өлшенетін статистикалық термин. Қаржы және инвестициялау саласында дисперсия әдетте инвестициялардың мүмкін кірістерінің ауқымын білдіреді. Ол сондай-ақ белгілі бір қауіпсіздік немесе инвестициялық портфельге тән тәуекелді өлшеу үшін қолданыла алады.
Дисперсияны шығару үшін мына формула қолданылды: =AL47/(AM3-1).Мұндағы AL47 – 11-ші қадамда шыққан бақылау шамасы, AM3 – 1-ші іріктеу мәні.Ең алдымен AL47 бақылау шамасына жақшаның ішінде AM3-1 іріктеу мәнінен 1 санын азайтылып,шыққан мән бақылау шамасына бөлінді.Сәйкесінше жауап осылай шықты: