Операциялық жолмен емдеу түрлері

179 
 
Себебі:  тікелей  және  жанама  әсерлерден  болады.Табанның  сыртқа 
немесе ішке қарай қайырылып қалған жағдайда.  
Клиникасы:  сынған  жерде  ісік  пайда  болады,  ауру,  қозғалыстың 
шектелуі. 
Ішкі  тобықтың  дара  сынып  ығысқан  жағдайда  сынған  жерге  1%  20мл 
новокаин  ерітіндісін,  тері  астына  2%  1мл  промедол  ерітіндісін  енгізеді. 
Тізені  90˚  бүгіп,  өкшеден  ұстап,  толарсақ  буынында  варустық пішін  өзгеріс 
жасап, гипсті тізе буынынан бастап, бақай басына дейін 1 айға салады. 1 ай 
өткен  соң  гипсті  алып  рентген  жасап  көріп,  табанды  түзу  қалыпта    тағы  
1айға  гипстік  етікше  салынады.  Сыртқы  тобық ығысып  сынғанда  керісінше 
жоғарыда  көрсетілгендей  тізені  бүгіп,  өкшеден  ұстап  сыртқа  қарай  
қайырып, толарсақ буынды вальгустық пішін  
жасап 1 айға гипс салады. 1ай өткен соң рентген жасап гипсті алып табанды 
түзу  қойып  рентген  жасап  тағы  1  айға  гипс  салынады.  Орнына  түспеген 
жағдайда МОС жасалады. 
Дюпюитрен сынығы аяқталған және аяқталмаған деп екіге бөлінеді. 
Бұл  сынықтың  болу  себебі  табанды  сыртқа  қарай  қайырып  құлаған 
жағдайда  болады.  Табанды  сыртқа  қайырып  құлаған  жағдайда  ішкі  жақ 
дельта тәрізді байлам созылып,керіліп ішкі тобықты ұшынан жұлып әкетеді. 
Ары қарай салмақ қызыл асық(таранная кость) сыртқы тобыққа тіреліп өстік 
салмақтың  қиғаш  түсу  салдарынан  кіші  жіліншік  төменгі  1/3  бөлігінен 
сынады.  Әрі  қарай  салмақ  түскен  жағдайда  қызыл  асық  сыртқа  жартылай 
немесе толықтай шығады. Мұны Дюпюитренаяқталған сынығы деп аталады. 
Егер  қызыл  асық  жартылай  немесе  толықтай    шықпаса,  екі  тобық  сынған 
жағдайда да бұл Дюпюитреннің аяқталмаған сынығы деп аталады.  
Осындай  қалыпта  қызыл  асық  өзінің  үстіңгі  жақ  жиегіне  екі  жілік 
арасына  кіріп  кетеді  де  сүйекаралық  синдесмозды  жыртып  жібереді.  Егер 
тағы да қызыл асық жартылай немесе толық шықса Дюпюитреннің аяқталған 
сынығы деп аталады. 
 
151 сурет. Тобықтардың сыну түрлері (стрелкамен күштің түсу бағыты 
көрсетілген),а — ішкі тобықтың пронациялық (абдукциялық) сынуы,  

180 
 
б — сыртқы тобықтың пронациялық (абдукциялық) сынуы,  
в — сыртқы тобықтың супинациялық (аддукциялық) сынуы, г— сыртқы 
тобықтың пронациялық (абдукциялық) сынуыдельта тәрізді байламның 
жыртылуы және табанның сыртқа шығуы, д—екі тобықтың пронациялық 
(абдукциялық) сынуыментабанның сыртқа шығуы, е—сыртқы тобықтың 
пронациялық (абдукциялық)сынуы дельта тәрізді байламының және 
балтыраралық синдесмоздың жыртылуы, ж — екі тобықтың пронациялық 
(абдукциялық) сынуымен балтыраралық синдесмоздың жыртылуы және 
табанның сыртқа шығуы, з — асықты жіліктің артқы қырының сынуы,  
и — асықты жіліктің алдыңғы қырының сынуы, к— екі тобықтың 
супинацялық (аддукциялық) сынуы. 
Ковалерский Г. М., Юмашев Г.С. 2008 ж. 
 
 
152 сурет. Балтыр сүйектерінің екі тобығының артқы жиегінің сынуымен 
жілік аралық синдесмоздың жыртылуы табанның артқа сыртқа қарай 
шығуын орнына салу кезеңдері (I-III) мен гипстік бекіткіш салу(IV-VI). 
Ковалерский Г. М., Юмашев Г.С. 2008 ж. 
 
Егер  табан  ішке  қарай  бұралып  барып  құлаған  жағдайда  қызыл  асық 
өзінің  ішкі  бүйір  қабырғасымен  ішкі  тобыққа  тіреліп,  салмақ  салдарынан 
ішкі  тобықты  буын  бетінен  сындырып  жібереді.  Сыртқы  дельта  тәрізді 
байлам  сыртқы  тобықты  ұшынан  жұлып  әкетеді.  Екі  жақты  өстік  салмақ 
салдарынан  қызыл  асық  жартылай  және  толықтай  шығып  кетеді. 
Дюпюитреннің біткен сынығы деп аталады. 
Клиникасы: Дюпюитреннің аяқталған сынығында абдукциялық сынық 
болғанда  толарсақ  буынында  вальгустық  деформация  байқалады.  Өкше 
табан сыртқа қарай қайырылып тұрады. Асықты жіліктің төменгі жағы ішке 
қарай  шығыңқы  тұрады.  Оның  сыртқы  пішіні  өзгереді,  ешқандай  ерікті 
қозғалыс болмайды.  
Аддукциялық аяқталған Дюпюитрен сынығы болған жағдайда өкшемен 
табан  ішке  қарай  бұралып  тұрады  да,  толарсақ  буынында  варустық 
деформация  байқалады.  Балтыр  сүйегінің  өсі  сыртқа  қарай  шығып  тұрады. 
Буында ерікті қозғалыс болмайды. 
Тасымалдау:  Крамер  шинасымен  тізеден  бақай  басына  дейін  артқы 
жағынан  салады  немесе  осы  шинаны  «U»  әріпі  тәрізді  иіп,  табанының 
астынан кигізіп бекітеді. 

181 
 
Диагностикасы: Рентген жасайды. 
Емдеуі:  Буынға  1%  20мл  новокаин  енгізіп,  тері  астына  2%  1мл 
промедол  енгізіп,  дәрігер  ауру  тізесін  90˚  толық  бүгіп,  бір  қолымен  өкше 
сүйегін  ұстап,  екінші  қолмен  тілерсек  төменгі  1/3  бөлігін  ұстап,  өкше  мен 
толарсақ буынынан ішке қарай бұрайды. Осы кезде сынық бөліктері орнына 
түседі.  Осы  қалыпта  толарсақ  буынына  варустық  қалыпта  гипстік  етікше 
салады.  Кейде  етікше  саларда  үлкен  ісік  болған  жағдайда  бинтті  орап-орап, 
жіп  тәрізді  қылып,  екінші  бақайдың  арасынан  көмекші  ұстап  тұрады.  Гипс 
салып  болған  соң,  осы  жіптің  бойымен  скальпельмен  тілік  жасап  қояды. 
Олай  жасау  себебі  аяқта  ісік  ұлғайған  жағдайда  гипстің  тілінген  арасы 
ашылып, тіндегі некроздық өзгерістің алдын алу үшін. Содан кейін тексеріс 
рентген жасалады.  
Сүйек орнына түссе осы қалыпта науқас таяқпен 1-1.5 ай сынған аяққа 
баспай  жүреді.  Осы  мерзім  өткен  соң  гипсті  алып,  толарсақ  буынын  түзу 
қалыпта  шығарып,  рентген  жасап  қараймыз.  Сүйек  орнында  болса  тағы 
1айға гипс салынады. Науқасқа толықтай аяғына салмақ беріп басып жүруге 
рұқсат етеміз.  
Қызыл асық ішке қарай шыққан жағдайда жоғарыда айтылғандай тізесін 
бүгіп,  өкше  сүйегімен  толарсақ  буынын  сыртқа  қарай  қайырамыз.  Осы 
қалыпта  жоғарыда  көрсетілгендей  1-1.5  айға  гипс  салынады.  Содан  соң 
рентген  жасап  сүйек  орнында  болса,  табанын  түзу  қойып  1-1.5  айға  гипс 
саламыз. Бірінші рет орнына салғанда сүйектер орнына түспесе тобықтарды 
шегемен бекіту операциясы жасалады.  
Тобықтар  сынуымен  синдесмоз  жыртылған  жағдайда  жоғарыда 
көрсетілген  тәсілмен  орнына  салып,  гипс  қатпай  тұрып  екі  алақанмен 
синдесмозды  екі  жағынан  сығады.  Содан  соң  тексеріс  рентген  жасағанда 
балтырды  толарсақ  буынын  ішке  қарай  25˚  бұрып  рентген  жасап  көреді. 
Синдесмоз  қалпына  келген  жағдайда  осы  гипспен  2  ай  жүреді.    Синдесмоз 
орнына    келмесе  операциялық  жолмен  болт  тартқышпен  синдесмозды 
қалпына келтіреміз. 

жүктеу/скачать 6,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: