Травматология
ДИАГНОСТИКА МЕН КЛИНИКАСЫ
жүктеу/скачать 6,59 Mb. Pdf көрінісі
|
ЖОНКИН Травматология және ортопедия
|
ДИАГНОСТИКА МЕН КЛИНИКАСЫ Ортан жілікбасының іштен туа пайда болған диагнозын ана мен бала әйелдер босанатын үйде жатқанда қою қажет. Бұл үшін жаңа туған жас нәрестелердің балалар бөлмесінің дәрігері тегіс қарау керек, егер бала дәрігері өз диагнозына күдіктенсе баланы ортопед көруі қажет.Бірінші 3-4 жұманың ішінде, одан кейін 3 айлығында жас балалардың барлығын балалар консультациясында ортопедтің көруі міндетті. Себебі ертерек диагнозы қойылып емдеу ерте басталса, соғұрлым баланы толығымен емдеп жазу мүмкіндігі болады. Жамбас-сан буынының дисплазиясын баланың жас уақытында қою маңызы өте күшті, бірақ толық диагноз қою өте қиын, себебі жамбас-сан буыны дисплазиясының белгілері онша анық болмайды. Ол үшін дәрігердің тәжірибесі мен білімі болу қажет. Жамбас-сан буынының дисплазиясын, не буынның шығып туғанын ертерек анықтаудың бірден-бір жолы әрбір туған жас нәрестені әйелдер босанатын үйде жатқанда бала дәрігерінің тексеріп қарауы болып есептеледі. Іштен туа пайда болатын жамбас-сан буыны дисплазиясының көптен- көп белгілерінің біразы төменгі аталғандар болып есептеледі: Жамбас-сан буынында аяқты көлденең деңгейде сыртқа қарай қайырылудың шектелуі. "Тысырлау" белгісі немесе буынның тайғанақтау белгісі Маркс- Ортолани белгісі. Бұл белгіні бала туыла салып 1 ай бойы ғана анықтауға болады, одан кейін бұл белгіні анықтау мүмкін болмайды. Ортан жілік пен бөксе тұсындагы теріқатпарларының әртүрлі болуы. Аяқтардың қысқаруы. Аяқтардың сыртқа қарай айналуы. Бұл аталған белгілерді іздеу және табу қажет. Себебі бұл белгілер сондай айқын көрініп тұрмайды. Алдыңғы айтылған екі белгіні бала ұйықтап жатқанда тексеруқажет. Себебі ояу жатқан баланың дене бұлшықеттері қатайған түрде болады. Сондықтан ояу жатқан ауырмаған дені сау балада алдыңғы екі белгі жалған түрде кездесуі мүмкін. Ұйықтап шалқасынан жатқан баланың екі аяғын бірден ұршық буыны мен тізе буындарын 90°етіп бүгіп сыртқа қарай бұрғанда дисплазиялы ортан жілік басы жамбас шұқыршағынан шыққанда аяқ сыртқа қарай толық бұрылмайды, тек 40-45°-қа ғана, ал дені сау буында аяқ жамбас-сан буынынан толығымен сыртқа қарай бұрылады (170-сурет). Бұл ең ерте және көп кездесетін белгі болып есептеледі де, баланың өсуіне байланысты ұлғая түседі. Ең маңызды және ерте пайда болып екі жұмадан кейін білінбейтін белгі - "тысырлау" не буынның тайғанақтау белгісі, не ғалымдар атымен Маркс- Ортолани белгісі деп, ал кейде "берік еместік" белгісі деп те аталады. Бұл белгіні бала туыла салып 1ай бойы ғана анықтауға болады, одан кейін бұл белгіні анықтау мүмкін болмайды. 253 170 сурет. Аяқтың шетке қарай кедергіленуі. 171 сурет. Тысырлау" белгісі (Маркс-Ортолани). Ковалерский Г. М., Юмашев Г. С. 2008 ж. Бұл тырс еткен дыбыс қолға, кейде құлаққа да естіледі. Егерде бүгулі аяқты ішке қарай, адам денесінің орта сызығына қарай бұрса ортан жілікбасы жамбас шұқыршағынан қайтадан сырғып кетеді (171 сурет). Ортан жілік пен бөкседегі тері қатпарларының әртүрлі болуы балада дисплазияның барын, не ортан жілікбасының жамбас шұқыршағынан шыққанын білдіреді. Ауру аяқ жағында тері қатпарлары тереңдеу және оның саны көбірек болады. Дені сау балаларда үш тері қатпары болады: шап қатпары, ішкекелтіру /аддукторный/ қатпары және тізе буынының үстіңгі қатпары. Егер балада дисплазия не сан басы шыққан болса тері қатпарлары көбейеді де олар тереңдеу болады. Егер баланы арт жағынан қараса бөксе қатпары ауру жағында сау жағына қарағанда жоғарылау тұрады. Бұл белгі тек бір жақты дисплазиямен не бір жағынан ортан жілікбасы шыққанда ғана тән болатын белгі. Бұл белгінің пайда болу себебі жамбас-сан буыны қапшығының дисплазия арқасында созылуынан туады. Осы белгіні негізінен баланың анасы анықтайды. Бұл белгі дисплазия диагнозын қоюға нақты белгі болып саналмайды. Себебі сау балаларда тері асты майы жақсы дамыған жағдайда қатпарлар саны көбеюі мүмкін. Аяқтың қысқаруы көзге көрініп тұрады. Бұл белгіні толық анықтау үшін сантиметрлік таспамен анықтау мүмкін емес. Анықтау үшін баланы шалқасынан жатқызып екі аяғын тізе және жамбас-сан буындарынан бүгіп биік тұрған тізе тобығының үстінен көлденең сызғыш қоямыз, сонда аяқтың қаншалықты қысқарғандығын айқын көреміз. (172-сурет). 172 сурет. Аяқтың қысқаруы Ковалерский Г. М., Юмашев Г. С. 2008 ж. 254 Бұл жоғарыда айтылған белгілердің бәрі бірдей бірауруда кездеспеуі мүмкің. Ауру бар деп күдіктенгеннен кейін келешекте ауру рентген арқылы анықталмаса, ол тек дәрігердің ауруға деген ықыластығын білдіреді де ауруға ешқандай зиян келтірмейді. Ал ықылассыз дәрігер баланың ауруын таба алмай өткізіп алса, өсе келе баланы мүгедектікке душар еткізеді. жүктеу/скачать 6,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|