і
анықтауды мақсат етеді. Зерттеу оқушылардың қабілеттерін емес,
ол оқу барысында меңгерген білімдері мен дағдьшарын өмірлік
жағдайларда қолдана білу ептіліктерін багалауға бағытталған.
Көгггеген еддерде жасөспірімдер 15
жаста негізгі білім беру
сатысын аяқтап, ересек өмірге дайындалады, осыған сәйкес зерттеу-
дің негізгі міндеті он бес жастағы оқушылардың өз беттерінше өмір
сүрулеріне қажет білім, білік, дағдыларын анықгау больш
табылады.
Р18А Халықаралық зерттеуінің негізгі міндеті - білім беру
саласындағы әлемдік басымдықтарды сипаттайтьш зертгеу қүрал-
дарының негізінде объективті өлшеулер
арқылы алынған айқын
нәтижелерді талдау болып табылады.
Оқушылардың білім жетістіктерін зерттеу негізгі үш багыт
бойынша жүзеге асады: «математикалық сауаттылық», «жаратылыс-
тану сауатгылығы» жэне «оқу сауатгылығы».
Зерттеудің эрбір кезеңіңде үш зерттеу бағыттарының біріне
ерекше көңіл (тестгің үштен екі бөлігі) бөлінеді. 2000 жьшы
зерттеудің негізгі бағыты «оқу сауатгьшығы», 2003 жылы —
«математикалық
сауаттьшығы»,
2006-жылы —«жаратылыстану
сауаттылығы», ал 2009 жылы білім жетістіктерін бағалаудың негізгі
аймағы «оқу сауаттьшыгы» болды.
РІ8А
зерттеуінің
әрбір
кезеңіндегі
бағалаудың басым
аймағындағы өзгеріс зерттеудің негізгі бағыты бойынша толық
ақпарат алуға және бүл бағыттағы үдерістерге
салыстырмалы
талдау жасауға мүмкіндік берді.
Зерттеу құралдары.
РІ8А 2009 зерттеу қүралдары (материал-
дары) Консорңиумның жетекшілігімен жетекші Халықаралық
үйымдардың жэне қатысушы елдер өкілдерінің сарапшыларының
қатысуымен дайындалады.
Зерттеу қүралдарына мыналар кіреді:
•Тест тапсырмалары бар буклеттер;
118
•Білім беру ұйымдарының оқушыларына арналған сауална-
малар;
•Білім
беру
ұйымдарының
басшылығына
арналған
сауалнамалар;
•Тест жэне сауалнаманы жүрғізушіге арналған нұсқаулық;
•Білім беру ұйымының үйлестірушісіне арналған нүсқаулық;
•Тест тапсырмаларын бағалау, мәліметтерді енгізу және өндеу
бойынша нүсқаулыктар.
Әрбір тапсырма бір мэселені суреттеген мэтінді
қамтиды жэне
мәтінмен қатар төрт немесе бес нүсқада жауабы бар сүрақтар,
немесе таңдау бойынша қатар екі жауабы болуы мүмкін жорамал-
дар мен нақты бекітулер калыптарында көрсетілген қиындық
дэрежесі эртүрлі бірден алтыға дейін сүрақгарды қамтиды.
Сүрақгардың қалған бөлімдеріне оқушылар өз жауаптарын
қүрастырулары керек, олардың кейбірі қысқа жауапты,
қалғаны
толық жауаптарды талап етеді. Соңғысы тест тапсырушылардан
жеке өзіндік пікірді талап етеді және өз көзқарасын айқындауға
мүмкіндік береді. Өзге кейбір сұрақгар оқушьшардан шеңберде
шектелген жауаптар нұсқаларын тандауын талап етеді,
дұрыс
немесе бұрыс больш бағаланады (жабық құрастырылған жауаптар).
Тест жұмыстары аяқталғаннан соң, эрбір оқушы жарты
сагаттың ішінде білім алатын мекемесі, отбасы, араласатын оргасы,
өз мүдделері туралы сұрақтарға жауап беріп, сауалнама толтырады.
Қосымша
білім
ұйымдары
экімшілігінен
де
сауалнамалар
жүргізіледі. Жауаптардың бағалануы
халықаралық жауаптарды
кодгау нұсқауының қатал орындалуы бойынша жүргізіледі. Әрбір
жауап өз
кодына сәйкестелініп, білікті
мамандармен
іске
асырылады. Кейбір тапсырмалардың жауаптары дұрыс немесе
бұрыс
деп бағаланады, ал жартылай дұрыс немесе оңай жауаптар
жартылай дұрыс деп бағаланады.
Зерттеу нәтижелерін статистикалық өндеу барысында эрбір
оқушыға эрбір топтағы тапсырманы орындауына қарай (оқу,
119
математика жэне жаратылыстану бойынша) халықаралық 100-
балдық шкала бойынша балл қосылады. Сонымен қатар, тапсырма
барлық
тестіленушілермен
қаншалықты
орындалғанына
байланысты эрбір тапсырмаға аталған
шкалаға сәйкес нақты балл
қосылады (тапсырманың қиындығы ушін).
Әрбір елдің нәтижелерін таіщауда және халықаралық шкаланы
құрастыруда жеке елдердің тапсырмаларды орындау ерекшеліктері
есегіке алынады. Ал қатесі бар тапсырмапар, мысалы, полигра-
фиялық немесе аудармасында қателескен тапсырмалар талдаудан
шығарьшып тасталады.
Достарыңызбен бөлісу: