1.Науқас Ахметов Т.С. 56 жаста толық саулық жағдайында естен тану дамыған, есін жинаған кезде, оң жақ қолында әлсіздік дамыған. Өзі қабылдау бөліне келді.
Анамнезінде - 2 күннен бері мерекелерге байланысты алкогольді ішімдіктерді шамадан тыс мөлшерде қабылдаған. Ауруханаға келер алдында 1 неше сағат бұрын, есік алдына темекі шегуге шығып есінен танып құлаған, қанша уақыт ессіз жатқанын айта алмайды. Есін жинған кезде оң жақ қолында әлсіздік және жансыздану байқалған. Созылмалы аурулармен ауырмаған. Бүгінгі күнге дейін денсаулығына шағым болмаған.
Жалпы қарау: Жалпы жағдайы орташа ауыр, неврологиялық жеткіліксіздіке байланысты. Тыныс алу жүйесі: Кеуде қуысы қалыпты пішінді, тыныс алу актісіне дұрыс қатысады. Тынысы везикулярлы, сырыл жоқ. ТАЖ 18.
Қан айналу жүйесі: Жүрек аймағы өзгеріссіз. Жүрек тоны тұйықталған, ритмі дұрыс. ЖҚЖ 82 мин., АҚ 120/80 мм рт. ст. Ас қорту мүшесі: Тілі таза, ылғалды. Іші жұмсақ, , пальпация кезінде ауырсынусыз. Бауыры ұлғаймаған, көк бауыр пальпацияланбайды. Үлкен дәреті күнделікті. Зәр шығару мүшелері: Бүйрек аймағы өзгермеген. Соққылау симптомы екі жақтан да теріс. Зәр шығару дұрыс, ауырсынусыз, жие.
Неврологиялық қарау: Есі: анық. Көз қиысы ОD=ОS. Көз алма қозғалысы толық көлемді. Ерін- мұрын қатпары симметриялы. Беттің сезімталдығының бұзылмаған.Сөйлеу бұзылысы жоқ. Бұлшық ет тонусы оң жақ қолда жоғарлаған. Терең оң жақты жоғарғы монопарез.Оң жақтан қолында гипестезия. Сіңір бұлшықет рефлексы D>S қолдан, аяқтан D=S. Менигиальды белгілері теріс. Ромберг позасында тұрақты тұрады. Қординаторлық сынамалар оң жақтан орындамайды монопарез салдарынан, сол жақтан дұрыс орындайды.
Топикалық диагноз қойыңыз, негіздеңіз.
Клиникалық диагноз қойыңыз, негіздеңіз
Осы аурудың этиологиясы мен патогенезін түсіндіріңіз.
Диагнозды нақтылау үшін қандай тексеру өткізу керек? Олардың тағайындалуын негіздеңіз.
Қандай аурулармен ажыратпа диагноз жүргізуге болады.
Бұл жағдайда этиологиясы-басынан ауыр затпен алған жарақат.
Патогенезі: Алынған соққының әсерінен мида ударная волна пайда болады да бас миға әсер етеді, және де бас ми травмасынан пайда болған сынықтар мен сүйектер деструкциясы әсерінен гидродинамиялық ликворный удар болады, ол мидың перивентрикулярды құрылымдарын бұзады.Және де үлкен жарты шарлардың орын ауыстыруы немесе ротациясына алып келеді. Сонымен қатар соққы алған кезде молекулярлы, субклеткалық, клеткалық деңгейді біріншілік құрылымдық функционалды зақымданулар болып, центральды регуляция бұзылады. Және де ми зақымдалуына жауап ретінде екіншілік механизсдер іске қосылады. Мысалы:Ми қан айналымы, ликвор айналымы, ГЭБ өткізгіштігі бұзылады. Бұл жалпы механизмдер.
Бұл жағдайда науқаста травма әсерінен маңдай және төбе аймақтарын қанмен қамтамасыз ететін қан тамырлар зардап шегіп, субарахноидальды қан құйылуды шақырған, Ал бас миының қысылуы постцентральды және прецентральды ми қылһртыстары зақымдалған. Ал субаразноидальды қан құйылу әсерінен ми қабығы тітіркенген.
Орталық мотонейронның прецентралдық қыртыс немесе оң кортикоспиналдық және кортиконуклеарлық трактілердің, оңжақ псотцентральды қыртыстың немесе оң орталық жұлын-таламикалық жолдың оң орталық нейронының зақымдануы . Бас ми қабығының тітіркенуі
Орталық мотонейронның прецентралдық қыртыс немесе оң кортикоспиналдық және кортиконуклеарлық трактілердің-сол жақты гемипарез, сол жақ мұрын – иық қатпасының тегістелуі, терең рефлекстердің жоғарылауы, патологиялық пайда болуы
оңжақ псотцентральды қыртыстың немесе оң орталық жұлын-таламикалық жолдың оң орталық нейронының зақымдануы-сол жақты гемигипалгезия
Бас ми қабығының тітіркенуі-менингиальді белгілер.
4. Жабық ЖМТ, ауыр дәрежеделі.Бас мидың қысылуы , жеңіл дәрежелі. Субдуральды гематома, мезэнцефалдық түрі.
Жабық-бас сүйек, апоневроз сүйектерінің зақымдануы жоқ.
Ауыр ауырлықтың ауыр дәрежесі-естен тану деңгейінің өсуі, ошақтық және неврологиялық симптомдардың болуы (анизокория, менингиальды симптомдар)
ГМ қысылуы-жеңіл аралықтың болуы, гипертензиялық – дислокациялық синдромның үдемелі дамуы (бас ауыруы, құсу, менингиальды симптомдар-ригидтік, +Кернига, КТ деректері бойынша ортадағы құрылымдардың ығысуы) жартылай құлақтық және краниобазалдық белгілер (гемипарез, бас сүйек нервтерінің зақымдануы))
Субдуральды гематома- үлкен ашық аралық (екі тәулікке дейін)
Мезэнцефалдық нысаны - ортңғы МИ зақымдалуы белгілері (анизокория)
Жабық бас ми жарақаты, ашық бас ми жарақаты, геморрагиялық инсульт, ОНМК
КТ. МРТ,ЭЭГ, Люмбальды пункция (ликворды зерттеу)
7. светлый промежуток-науқастың травма алғаннан кейін санасын аздаған уақытқа жоғалтқаннан кейін жағдайының біршама жақсару аралығы. Одан кейін науқастың жағдайы бірден нашарлай бастайды. Неврологиялық статус нашарлай түседі.
8. Мүмкінболатын асқынулар: менингит, менингоэнцефалит, бас ми абсцессі,Эмпиема, псоттравматикалық эпилепсия,бас сүйектерінің остиомиелиті, бас ми синустары мен веналарының тромбозы, жедел оклюзионды гидроцефалия т.б.
9.Ауыр жарақат кезінде (мидың ауыр жарақаты, диффузды аксональды зақым, мидың қысылуы) өлім 30-50% жетеді. Тірі қалғандардың арасында мүгедектік айтарлықтай, оның негізгі себептері психикалық бұзылулар, эпилептикалық ұстамалар, өрескел қозғалыс және сөйлеу бұзылыстары болып табылады.
2.Науқас Серикова С. С 60 жаста, көп жылдан бері артериальді гипертензиямен ауырады, антигипертензивті емді тұрақты алады, соңғы айларда қайталамалы бас ауыруына, құлақ шуылдауына, тез шаршағыштыққа, мазасыз нашар ұйқыға шағымданады. Ауруханаға түсер алдында 3 күн бұрын, түнде бас ауруынан оянған, оң қолының әлсіздігін байқаған, қайтадан ұйықтап қалған.Таңертен оң қолында қозғалыс мүлде болмаған, оң аяғында әлсізлік пайда болып, сөйлеуі өзгерген.
Анамнез: Зиян әдетері жоқ. 6 жыл бұрын басынан өткерген миокард инфарктынан кейін тұрақты жүрекше фибрилляциясы бар. Бсатапқы да күнделікті варфарин алып жүрген, кейін дәрігер пероралді антикоагулянттарға ауыстырған, соңғы екі айда науқас ол дәрілерді бағасының қымбаттығына байланысты қабылдамаған.
Жалпы қарау: Жалпы жағдайы ауырға жақын. Тыныс алу жүйесі: Кеуде қуысы қалыпты пішінді, тыныс алу актісіне дұрыс қатысады Тынысы везикулярлы, сырыл жоқ. ТАЖ 18.
Қан айналу жүйесі: Жүрек аймағы өзгеріссіз. Жүрек тоны тұйықталған, ритмі дұрыс. ЖҚЖ 75 мин., АҚ 130/80 мм рт ст. Ас қорту мүшесі: Тілі таза, ылғалды. Iші жұмсақ пальпация кезінде ауырсынусыз. Бауыр ұлғаймаған , көк бауыр пальпацияланбайды. Үлкен дәрет күнделікті. Зәр шығару мүшелері: Бүйрек аймағы өзгермеген. Соққылау симптомы екі жақтан да теріс. Зәр шығару дұрыс, ауырсынусыз
Неврологиялық қарау: Науқас кеңістікте және уақытта дұрыс бағдарланған. Барлық нұсқауларды дұрыс орындайды. Сөйлеуі баяу, түсініксіз. Сөз таңдауы қиындаған. Қарашықтары OD=OS, фотореакциялары төмендеген. Горизонтальді нистагм, оңға қарағанда басымырақ. Оң жақ мұрын ерін қатпары жазылған. Тілін шығарғанда оңға ығысқан. Оң жақ қолында белсенді қимыл қозғалыс жоқ, оң аяқ қозғалысы шектелген. Оң қол бүккіш бұлшық ет тонусы жоғарлаған, аз дәрежеде аяқ бұлшық еттерінде. Сезімталдықтың барлық түрлері сақталған. Бұлшықет сіңір рефлекстері оң жақтан айтарлықтай жоғарлаған , рефлексогенді аймақтар кеңеиген. Оң жақ табан клонусы байкалады. Оң жақтан Бабинский және Россолимо симптомы оң. Жүрісі паретикалық. Ромберг тұрысы тұрақсыз. Координаторлы сынамалар оң жақтан дисметриямен.
Осы аурудың этиологиясы мен патогенезін түсіндіріңіз. Тұрақты жүрекше фибрилляциясынан кейінгі жағдай науқас қалай әсер етті?
Ең негізгі қауіп факторларын атаңыз.
Диагнозды нақтылау үшін қандай тексеру өткізу керек? Олардың тағайындалуын негіздеңіз.
Қандай аурулармен ажыратпа диагноз жүргізуге болады.
Осы ауру барысында қандай асқынулар дамуы мүмкін? Қандай болжам айтуға болады?
Жауаптары:
Топикалық диагноз: Сол жақ прецентральды қыртыстың зақымдалуы,Сол жақ пирамидақ жол және кортико-нуклеарлы жолдың зақымдалуы. 7 нервтың центральды парезы. (1. Двигательные расстройства в виде центрального правостороннего гемипареза свидетельствуют о поражении пирамидного пути, который начинается в правом полушарии в нейронах прецентральной извилины, далее он идет во внутреннюю капсулу (передние две трети заднего бедра), далее он проходит в средней части ножек мозга, нисходит через основание моста и в нижней части продолговатого мозга переходит на противоположную сторону и подходит к передним рогам. Центральный парез VII и XII нервов указывает на одностороннее поражение кортиконуклеарного пути, проходящего в колене внутренней капсулы, в средней части ножек мозга. При подходе к ядрам этот путь также перекрещивается. Данная патология связана с тем, что только ядро XII и нижний полюс ядра VII черепно-мозгового нерва имеют односторонние связи с корой.)
Клиникалық диагноз: Сол жақ ми артериясы бассейніндегі ишемиялық тип бойынша жедел қанайналым ми бұзылысы.
Негіздеу: Сөйлеуі баяу, түсініксіз. Сөз таңдауы қиындаған.Қарашықтары OD=OS, фотореакциялары төмендеген. Горизонтальді нистагм, оңға қарағанда басымырақ.Оң жақ мұрын ерін қатпары жазылған. Тілін шығарғанда оңға ығысқан. Оң жақ қолында белсенді қимыл қозғалыс жоқ, оң аяқ қозғалысы шектелген. Оң қол бүккіш бұлшық ет тонусы жоғарлаған, аз дәрежеде аяқ бұлшық еттерінде.Бұлшықет сіңір рефлекстері оң жақтан айтарлықтай жоғарлаған , рефлексогенді аймақтар кеңеиген. Оң жақ табан клонусы байкалады. Оң жақтан Бабинскийжәне Россолимо симптомы оң.Жүрісі паретикалық.Ромберг тұрысы тұрақсыз. Координаторлы сынамалар оң жақтан дисметриямен.
3.Тұрақты жүрекше фибрилляциясынан кейінгі жағдай науқас қалай әсер етті? Науқасжүрекше фибрилляциясынақарсы дәрілерді тұрақты қабылдамағандықтан, қантамырларда эмболдардың түзіліп, олар ми тамырларына тарап, бара бара ұлғайып, тамырлардың бітелуіне алып келеді, содан миға қан жетіспеушілігі туындаған.
Этиологиясы: атеросклероз, васкулит, артериалды гипертензиямен байланысты тамырлардың стенозы, тромбозы немесе эмболиясы. Эмболиялық инсультқа алып келетін ең жиі себептері: жүрекше фибрилляциясы, мерцательная аритмия, дилатационды кардиомиопатиялар, миокард инфарктісі, аневризма, митральды қақпақша пролапсы, аорта доғасы және ұйқы артерияларындағы атеросклерозды бляшкалар. Сонымен қатар, қан ұйығыштығы жоғарылағанда, гомоцистеин метаболизмі бұзылғанда, наркотикалық преапараттарды шамадан тыс қолданғанда тромбтар түзілуіне алып келеді.
Птогенезі: Тромбоз және эмболия кезінде коллатералды қан айналым бұзылуына байланысты ми инфаркты болады. ОНМКға алып келетін төрт патологиялық факторларды бөліп қарастыруға болады:
Ми қан айналымына қатысатын қантамырлардың морфологиялық өзгерісі(окклюзиялық бұзылыстар, аномалиялар).
Жалпы және церебралды гемодинамика бұзылыстары
Қанның физико химиялық құрылымы өзгерісі, көбіне қанның формендік элементтерінің аггрегациясы, тұндырылуы және басқа да қанның реологиялық қасиеттірінің бұз, ақуыздық фракциялар құрылымы мен электролит өзгерісі
Ми метаболизмінің тұлғалық және жастық өзгерістер
4.Ең негізгі қауіп факторлары:
егде жас және осыған байланысты қан тамырларының өзгеруі;
артериялық гипертензия;
жүрек-қан тамырлары аурулары;
стресс;
ұзақ эмоционалды напряжение;
темекі мен алкогольді пайдалану;
қандағы жоғары холестерин және қан тамырларының атеросклерозы;
семіздік;
генетикалық бейімділік-туыстарының инсульт немесе инфарктпен ауыруы;
қант диабеті.
5.Диагнозды нақтылау үшін қандай тексеру өткізу керек: каротидті бассейн доплерографиясы, КТ немесе МРТ, жүрек ЭКГсы, УЗИы, кардиолог консультациясы, көру алаңын тексеру, ликворды зерттеу.
Олардың тағайындалуын негіздеңіз:
Аурудың ерте сатысында ишемиялық инсультті қан кетуден, сондай-ақ ишемиялық инсульт аймағындағы қан кетуден ажырату маңызды. Осы мақсаттарға жету үшін компьютерлік томография (КТ) жүргізіледі.
Аурудың басында ишемиялық инсультті диагностикалаудың жоғары сезімтал әдісі магниттік-резонанстық томография (МРТ) болып табылады, бірақ КТ-мен салыстырғанда ол жедел жағдайларға аз сезімтал, әсіресе қан кету болса. МРТ көмегімен контрастты қолданбай ми артерияларын көруге болады, бұл контрастты ангиографияға қарағанда әлдеқайда қауіпсіз.
Егер МРТ немесе КТ аппараттары болмаса, цереброспинальды пункция диагностикалық ақпарат бере алады. Субарахноидты қан кетулер және миішілік қан кетулер жұлын сұйықтығында қан көрінеді. Алайда, ол әрқашан түсіп, көріне бермейді. Мысалы, кішкентай паренхималық немесе геморрагиялық қан кетулерде қан екі-үш күннен кейін ликворда пайда болады. Кейде жұлын пункциясымен бірге жүретін қан ликворға түседі, сондықтан күмән туындаған кезде ликворды бірнеше пробиркаға салу керек. Зертханалық талдау кезінде әрбір келесі пробиркада эритроциттердің азаюы анықталады.
Транскраниальды Доплер зерттеуі ми тамырларындағы қан ағымының жылдамдығын инвазивті емес бағалауға мүмкіндік береді. Бұл әдіс ми тамырларының спазмын анықтауда өте пайдалы және субарахноидты қан кету жағдайында артериялардың стенозын көруге мүмкіндік береді.
Операцияны жоспарлау кезінде церебральды ангиография қолданылады. Бұл сенімді және жақсы дәлелденген әдіс, әсіресе иық немесе феморальды артериялар арқылы доступ қолдану арқылы.
Дифференциалды диагноз қою үшін электроэнцефалографияны (ЭЭГ) қолдануға болады, өйткені қыртысты (лакунарлы) соққылардың үстінде электр белсенділігінің баяулауы анықталады. Егер ошақты симптомдар болған кезде ЭЭГ өзгермесе, лакунарлы инсульт туралы ойлану керек.
Позитронды эмиссиялық томография мидың метаболизмі үшін КТ - ға дейін инсультты көруге мүмкіндік береді, бірақ әдіс қол жетімді емес.
Чреспищеводная ЭхоКГ (өңешке арнайы сенсорды енгізу арқылы тамырлар мен жүректі зерттеу) үлкен тамырдағы эмболияның көзін анықтайды: изъявленная бляшка, пристеночный тромб.
Пароксизмдермен мерцательная фибрилляция эмболияны тудыруы мүмкін, бірақ клиникалық түрде көрінбейді — бұл Холтер ЭКГ мониторингімен анықталады.
6.Диффка: геморрагиялық инсульт(миға қан құйылу, субарахнойдальды қан құйылу), эпилепсия, менингоэнцефалит
7.Асқыну:ТЭЛА, пневмония, пролежни, контрактура
Болжам:20% жағдайда адамдар қайты болады. Сауығу процесі адам жасына, қосымша ауруларына байланысты, сонымен қатар, ишемиялық ошақ орналасуына және көлеміне байланысты. Неғұрлым емін ерте бастаса, соғұрлым жеңіл болады. Толығымен сауығу сирек кездеседі. Алғашқы алты айда қалпына келе бастайды да, ары қарай қалпына келу байқалмайды. Егер клиникалық көрінісінде ес бұзылысы, психикалық дезориентация, афазия, бағанды бұзылыстар болса, ақыры неблагоприятный.
3.Науқас Сулейменова Г. М., 26 жаста, жазғы лагерде жетекші. Лагерден келгеннен кейін 10 күнен сон, лоқсу, құсу, дене қызуының 37,80С жоғарлануына шағымдар пайда болды , жарықтан қорқу, жалпы әлсіздік, баяу түсініксіз сөйлеу. Үшінші күні кенеттен жүйеленген тонико-клоникалық ұстамалар пайда болды, ұстамадан кейін науқас өзіне келген жоқ. Жедел көмек шақырылды және ЖКБ аурухана қабылдау бөліміне жеткізілген.
Қарағанда: Терісі бозғылт, құрғақ, таза. Шеткері лимфа түйіндері ұлғаймаған. Ісіктер жоқ. Кеуде қуысы қалыпты пішінді, тыныс алу актісіне дұрыс қатысады Тынысы везикулярлы, сырыл жоқ. ТАЖ 18.
Қан айналу жүйесі: Жүрек аймағы өзгеріссіз. Жүрек тоны тұйықталған, ритмі дұрыс. ЖҚЖ 75 мин., АҚ 130/80 мм рт ст. Ас қорту мүшесі: Тілі таза, ылғалды. Iші жұмсақ пальпация кезінде ауырсынусыз. Бауыр ұлғаймаған , көк бауыр пальпацияланбайды. Зәр шығару мүшелері: Бүйрек аймағы өзгермеген. Соққылау симптомы екі жақтан да теріс. Зәр шығару дұрыс, ауырсынусыз
Неврологиялық қарау: Науқас нұсқауларды орындамайды, байланыс жоқ, арасында өздігінен кенеттен күледі не жылайды. БМЖ жағынан: оңға көру парезі, қарашықтар OD=OS, көз саңылауы симметриялы, беті симметриялы, жұтыну рефлекстері шақарылады, өздігінен жұтпайды, зонд арқылы тамақтандырылады, еріксіз күлкі не жылау байқалады. Бұлшық ет тонусы қолдан төмендеген, аяғында қалыпты. Ауырсыну тітіркендіргішіне аяқтарын тартып алады, алақан, білек, қол, иықтағы тітіркендіргішке бетін тыжырайтады, бірақ қолдарын тартып алмайды.Қарау барысында ұстама жоқ. Жұлын сұйықтығында лимфоцитарлы плеоцитоз 16-18 кл в мкл, ақуыз 0,78г/л.
Топикалық диагноз қойыңыз, негіздеңіз.
Клиникалық диагноз қойыңыз, негіздеңіз
Осы аурудың этиологиясын, патогенезін түсіндіріңіз.
Қандай аурулармен ажыратпа диагноз жүргізуге болады?
Диагнозды нақтылау үшін қандай тексеру өткізу керек?
Топикалық диагноз қойыңыз, негіздеңіз.
Ми қыртысы орталық мотонейрондардың зақымдануы (прецентральды гирус) сондықтан Псевдобульбар синдромы( орталық мотонейрондардың зақымдануы) және дисфагия, дисфония, дизартрия( тілдің, жұтқыншақтың және көмейдің сал ауруы) дамуы+ еріксіз күлкі мен жылау, фарингальды рефлекс оң.) тырысулар ми қыртысының тітіркенуі әсерінен,қыртыс қызметінің бұзылыстары баяу түсініксіз сөз,берілген нұсқауларды орындамауы ми қыртысының зақымдануын көрсетеді.
Сопақша ми мен жұлынның алдыңғы қозғалыс нейрондары
Жұлынның зақымдалуы: дененің жоғарғы бөлігінде бұлшықет тонусының төмендеуі
Клиникалық диагноз қойыңыз, негіздеңіз
біріншілік жіті вирустық кене энцефалиті, энцефалитикалық формасы, орташа ауырлық дәрежеде,.
Негізінде кене энцефалиті:
- Шағымдар (дене температурасының 37,8-ге дейін көтерілуі, айқын әлсіздік, жүрек айну, құсу)
- Анамнестикалық деректер (инкубациялық кезеңнен кейін аурудың жедел басталуы-10 күн, продромальді кезеңнің болуы-Алғашқы 2 күнде айқын жалпы әлсіздік, жүрек айну, құсу)
- Эпидемиологиялық анамнез (жазғы лагерьде болу,
- Физикалық деректер (жалпы ми және ошақтық неврологиялық симптомдардың үйлесуі: сананың болмауы, аяқ-қолдардың парезі, сол жаққа қарау парезі, еркін жұтылудың болмауы, құрысу синдромы)
- Зертханалық зерттеулер (ЦСЖ талдау-лимфоцитарлық плеоцитоз, ақуыздың жоғарылауы)
Энцефалитикалық формасы:эепилептикалық ұстама,псевдобульбарлы бұзылыс,бұлшықет тонусының әлсіреуі.
Осы аурудың этиологиясын түсіндіріңіз.
Кене немесе Тайга, көктемгі-жазғы энцефалит-бұл жедел вирустық ауру. Қоздырғышы-флавовирустар тектес Togaviridae тұқымдасынан шыққан нейротропты сүзілетін арбовирус;
KЭ вирусы арбовирустардың экологиялық тобына, Flaviviridae тұқымдасына, Flavivirus тұқымдасына жатады. Вирус сфералық пішінге ие, вирионның негізі РНҚ мен С құрылымдық ақуызынан тұратын нуклеокапсид болып табылады.Нуклеокапсид суперкапсидті липопротеин қабығымен қоршалған, оның құрамына М-мембраналық ақуыз және Е гликопротеин кіреді, вирустық бейтараптандыратын антиденелер мен антигемагглютининдердің синтезін тудырады. Ке вирусының 100-ден астам штаммдары бар, олар 6 генотиптерге бөлінеді: генотип 1-Қиыр Шығыс; генотип 2-Батыс; генотип 3, оған 2 штамм (Вергина (Грекия) және Түркияда бөлінген штамм); генотип 4 — шығыс Сібір; генотип 5-Орал — Сібір; генотип 6-алғаш рет Шығыс Сібір штаммының құрамында 886-84 [3] бөлінді. Ресейде вирустың кем дегенде 3 антигендік нұсқаларының айналымы дәлелденді: Қиыр Шығыс, Шығыс Сібір, Орал-Сібір [3-5]. Ke вирусы төмен температураға өте төзімді: минус 150 °C кезінде ол бір жылға дейін өміршеңдігін сақтайды, кептірілген күйде — көптеген жылдар бойы. Сүтте тоңазытқыштың температурасында 2 апта бойы сақталады, қаймақ пен майда вирус 2 айға дейін анықталады, плюс 60 °C кезінде ол 20 минуттан кейін ғана өледі.
Патогенез: қоздырғыш ағзаға трансмиссивті инфекция кезінде тері арқылы немесе алиментарлы кезде асқорыту жолының шырышты қабаты арқылы енеді. Кіру қақпасының орнында вирустың алғашқы репликациясы басталады, содан кейін ол гематогенді және лимфогенді жолдармен таралады (вирусемияның алғашқы толқыны). Қоздырғыш тамырлардың эндотелийіне, лимфа түйіндеріне, ішкі ағзаларға енеді. Инкубациялық кезеңнің соңында қан тамырларының эндотелийінде вирустардың қарқынды көбеюі және вирус жұқтырған эндоциттерден шығуы нәтижесінде екінші вирусемия пайда болады. Қоздырғышы гематогенді жолмен барлық ағзаға,оның ішінде ОЖЖ таралады.
Қандай аурулармен ажыратпа диагноз жүргізуге болады?
Хаттама бойыншадифференциалды диагностика келес іаурулармен жүргізіледі: Кене риккетсиоз, Омск геморрагиялық қызбасы, кене боррелиозы, Лептоспироз, Батыс Нил қызбасы, Субарахноидальды қан құйылу, ми ісіктері.
Диагнозды нақтылау үшін қандай тексеру өткізу керек?
* ЖҚА
* Жұлын ми сұйықтығын зерттеу
* ИФТ әдісімен антиденелердің жоғары деңгейін анықтау
* Қандағы және ликвордағы ПТР әдісімен КЭрнк анықтау
•ЭКГ
* офтальмоскопия (көрсеткіштер бойынша);
* Бас миының МРТ: невропатологтың тағайындауы бойынша(дифференциалды диагностика және асқынуларды диагностикалау үшін көрсеткіштер бойынша);
* Бас миының КТ: дифференциалды диагностика және асқынуларды диагностикалау үшін көрсеткіштер бойынша;
* Мидың УДЗ (нейросонография).
* ЭЭГ
* Электронейромиография
Осы ауру барысында қандай асқынулар дамуы мүмкін? Қандай болжам айтуға болады?
Кене энцефалитінің асқынулары
Кене энцефалитінің өзі ауыр ауру, кейде адамның өліміне әкеледі. Алайда, оның ағымының аясында қосымша асқынулар болуы мүмкін, бұл болжамды едәуір күшейтеді:
ісіну-команың дамуымен мидың ісінуі, тыныс алу және қан айналымы функциясының бұзылуы (өлім ықтималдығы жоғары);
миға қан кету (көбінесе жедел өлімге әкеледі);
Ландридің өсіп келе жатқан сал ауруы-өлімге әкелетін бульбар орталықтарының зақымдануымен созылмалы параличтің дамуы;
спецификалық емес инфекциялық-уытты және қабыну-бактериялық асқынулар (миокардит, отит, пневмония, сепсис)
Болжамы емделушінің жүйке жүйесінің зақымдану дәрежесіне байланысты.
Егер ауру қызбалық түрде болса, онда әдетте барлық науқастар толық жазылып,қалпына келеді.
Менингиальды форма дамыған жағдайда толық қалпына келу болжамы да оң болады, бірақ кейбір жағдайларда ОЖЖ-де ауыр асқынулар болуы мүмкін. Әдетте бұл асқыну бас ауруы мен мигренмен көрінеді.
Оақты түріне келетін болсақ, ол кене энцефалитінің ең қолайсыз түрі болып саналады. Ошақтық түрінде өлім саны 100-ден 30-35 адамды құрайды. Бұл форманың негізгі асқынулары паралич, конвульсиялық синдромдар, ақыл-ой қабілетінің айтарлықтай төмендеуі болады.
Арнайы және арнайы емес алдын алу шаралары .
Арнайы профилактика
Кене энцефалитінің нақты алдын-алу шараларына мыналар кіреді:
кене энцефалитіне қарсы профилактикалық егулер эндемиялық ошақтарда жұмыс істейтін немесе оларға баратын жекелеген кәсіптердегі адамдарға (іссапарға жіберілгендер, құрылыс отрядтарының студенттері, туристер, демалуға, бау-бақша учаскелеріне баратын адамдар) жүргізіледі);
серопрофилактика (кене вирустық энцефалиті бойынша эндемиялық аумақта кене соруға байланысты жүгінген егілмеген адамдарға тек ЕАҰ-да жүргізіледі).
Қолайсыз аумақтарға жұмысқа немесе демалысқа шығатын барлық адамдар міндетті түрде егілуі тиіс.
Арнайы емес профилактика:
Кенелерге қатысты қауіпті аумақта өзін-өзі ұстау ережелерін сақтау (Шөпке отыруға және жатуға ұсынылмайды; орманда тұрақтар мен түндерді шөп өсімдіктерінен айырылған учаскелерде немесе құмды топырақтағы құрғақ Қарағайлы ормандарда орналастыру керек; орманнан оралғаннан кейін немесе түнеу алдында киімдерін шешіп, денесін және киімін мұқият тексеру қажет; үй-жайға жаңа жұлынған өсімдіктерді, сыртқы киімді және кенелер болуы мүмкін басқа да заттарды кіргізу ұсынылмайды; иттер мен басқа да жануарларды);
Арнайы киімді киіп жүру (арнайы киім болмаған жағдайда кенелерді анықтау үшін тез қарап — тексеруді жеңілдететіндей етіп киіну: бір түсті және ашық түсті киім киіп жүру; шалбарды етікке, гольфке немесе тығыз резинкасы бар шұлыққа, киімнің жоғарғы бөлігін шалбарға салу; жеңдердің манжеттері қолға тығыз жанасуы тиіс; жейде мен шалбардың қақпасында ілгегі болмауы немесе астында кене тайып кете алмайтын тығыз ілгегі болуы; басына жейдеге, күртеге тігілген капюшон кию немесе шаштарын орамалдың, бас киімнің астына
Кенелерді қорқытатын арнайы химиялық жеке қорғаныс құралдарын қолдану: акарицидті құралдар (сыртқы киімдерді өңдеуге арналған,
4.Науқас Серіков А.А. 66 жаста сол жақ аяқ қолының әлсіздігі мен ұюына шағымданып жедел жәрдеммен үйінен жеткізілді.
Анамнез бойынша: толық амандық аясында таңертең кенеттен осы шағымдар пайда болып ауырды. Артериялық қысымы жедел жәрдем өлшегендегі мөлшері 170/90 мм сын. бағ. Көп жылдар бойы артериалды гипертензиямен ауырады, қан қысымы 180/100 мм сын. бағ., көтеріледі, гипотензиялық препараттарды үнемі қабылдайды. Анамнезінде жүректің ишемиялық ауруы, үш был бұрын тұрақты жыбырлақ аритмиясымен асқынған, таралған трансмуральды миокард инфарктісін алған және варфарин қабылдайды.
Қарағанда: Кеуде қуысы қалыпты пішінді, тыныс алу актісіне дұрыс қатысады Тынысы везикулярлы, сырыл жоқ. ТАЖ 18.
Қан айналу жүйесі: Жүрек аймағы өзгеріссіз. Жүрек тоны тұйықталған, аритмді. ЖҚЖ 95 мин., АҚ 150/90 мм рт ст. Ас қорту мүшесі: Тілі таза, ылғалды. Iші жұмсақ пальпация кезінде ауырсынусыз. Бауыр ұлғаймаған , көк бауыр пальпацияланбайды. Зәр шығару мүшелері: Бүйрек аймағы өзгермеген. Соққылау симптомы екі жақтан да теріс. Зәр шығару дұрыс, ауырсынусыз
Қарау кезінде: Жалпы жағдайы орта ауырлық дәрежеде. Есі анық, байланысқа түседі, кеңістікте өзін бағдарлай алады. Сөйлеуі бұзылмаған. Бет және тіласты жүйкелерінің орталық парезі, сол жақты гемипарез, бұлшық ет күші үш балға дейін төмендеген, рефлекстері сол жақта күшейген, Бабинский симптомы сол жақта оң мәнді. Барлық сезімталдық түрі сол жақта гемитип бойынша бұзылған. Менингеальды симптомдар теріс.
Ауру этиологиясы,патогенезі.
Топикалық диагноз қойыңыз, негіздеңіз
Қандай аурулармен ажыратпа диагноз жүргізуге болады
Осы ауру барысында қандай асқынулар дамуы мүмкін?
Қандай болжам айтуға болады?
Достарыңызбен бөлісу: |