okularów słonecznych, ani używać ich w ruchu drogo-

 Polski | 
89
Bosch Power Tools
1 618 C00 99J | (10.10.13)
Tarcza celownicza lasera
Laserowa tablica celownicza 21 nie po-
winna znajdować się w pobliżu rozruszni-
ków serca. Magnesy umieszczone na lase-
rowej tablicy celowniczej wytwarzają pole, 
które może zakłócić działanie rozrusznika 
serca.
 Laserową tablicę celowniczą należy przechowywać 21 
z dala od magnetycznych nośników danych oraz urzą-
dzeń wrażliwych magnetycznie.  Pod wpływem działania 
magnesów znajdujących się w laserowej tablicy celowni-
czej może dojść do nieodwracalnej utraty danych.
Opis urządzenia i jego zastosowania
Proszę rozłożyć stronę z graficznym przedstawieniem urzą-
dzenia pomiarowego i pozostawić ją rozłożoną podczas czyta-
nia instrukcji obsługi.
Użycie zgodne z przeznaczeniem
Niniejszy przyrząd pomiarowy przeznaczony jest do wyzna-
czania i kontrolowania poziomów i pionów.
Dane techniczne
Przedstawione graficznie komponenty
Numeracja przedstawionych komponentów odnosi się do 
schematu urządzenia pomiarowego, znajdującego się na stro-
nie graficznej.
1 Otwór wyjściowy wiązki laserowej
2 Wskaźnik funkcji pulsacji
3 Przycisk funkcji pulsacji
4 Przełącznik trybów pracy
5 Wskaźnik naładowania baterii
6 Przyłącze do statywu 1/4"
7 Wnęka na baterie
8 Pokrywa wnęki na baterie
9 Znacznik biegunowości
10 Blokada pokrywy wnęki na baterie
11 Przyłącze do statywu 5/8"
12 Tabliczka ostrzegawcza lasera
13 Numer serii
14 Włącznik/wyłącznik
15 Rowek prowadzący
16 Szyna prowadząca
17 Śruba ustalająca wyciąganej stopki
18 Pokrętło
19 Platforma obrotowa
20 Magnesy
21 Laserowa tablica celownicza
22 Statyw budowlany BS 150*
23 Okulary do pracy z laserem*
24 Uchwyt uniwersalny BM 1*
25 Pręt teleskopowy BT 350*
26 Łata pomiarowa ze stopką*
27 Odbiornik lasera*
28 Uchwyt*
29 Walizka*
* Przedstawiony na rysunkach lub opisany osprzęt nie wchodzi w 
skład wyposażenia standardowego.
Laser krzyżowy
GLL 3-50
Numer katalogowy
3 601 K63 8..
Zakres roboczy
1)
– Standard
– z odbiornikiem laserowym
m
m
10
5 –50
Dokładność niwelacji
mm/m
±0,3
Zakres roboczy punktu prosto-
padłego
m
5
Dokładność punktuprosto-
padłego
mm/m
±0,6
Zakres samoniwelacji typowy
°
±4
Czas niwelacji typowy
s
<  4
Temperatura pracy
°C
–10... +40
Temperatura przechowywania
°C
–20 ... +70
Relatywna wilgotność 
powietrza maks.
%
90
Klasa lasera
2
Typ lasera
nm
mW
635
< 1
C
6
1
najkrótszy czas trwania impulsu
s
1/1600
Przyłącze statywu
"
"
1/4
5/8
1) Zasięg pracy może się zmniejszyć przez niekorzystne warunki oto-
czenia (np. bezpośrednie promienie słoneczne).
* ochrona przed pyłem i rozbryzgami wody
Należy zwracać uwagę na numer katalogowy na tabliczce znamionowej 
nabytego narzędzia pomiarowego, poszczególne nazwy handlowe poje-
dynczych narzędzi pomiarowych mogą się różnić.
Do jednoznacznej identyfikacji narzędzia pomiarowego służy numer 
serii 
13, znajdujący się na tabliczce znamionowej.
Baterie
4 x 1,5 V LR6 (AA)
Czas pracy min.
h
6
Automatyczne wyłączanie po ok.
min
30
Ciężar odpowiednio do 
EPTA-Procedure 01/2003
kg
0,9
Wymiary
– bez platformy obrotowej
– z platformą obrotową
mm
mm
146 x 83 x 117
Ø 201 x 197
Stopień ochrony
IP 54*
Laser krzyżowy
GLL 3-50
1) Zasięg pracy może się zmniejszyć przez niekorzystne warunki oto-
czenia (np. bezpośrednie promienie słoneczne).
* ochrona przed pyłem i rozbryzgami wody
Należy zwracać uwagę na numer katalogowy na tabliczce znamionowej 
nabytego narzędzia pomiarowego, poszczególne nazwy handlowe poje-
dynczych narzędzi pomiarowych mogą się różnić.
Do jednoznacznej identyfikacji narzędzia pomiarowego służy numer 
serii 
13, znajdujący się na tabliczce znamionowej.
OBJ_BUCH-1973-002.book  Page 89  Thursday, October 10, 2013  4:45 PM

90 | Polski 
1 618 C00 99J | (10.10.13)
Bosch Power Tools
Montaż
Wkładanie/wymiana baterii
Zaleca się eksploatację urządzenia pomiarowego przy użyciu 
baterii alkaliczno-manganowych.
Aby otworzyć pokrywkę wnęki na baterie 
8, należy pociągnąć 
blokadę 
10 i odchylić pokrywkę. Włożyć baterie do wnęki. Na-
leży przy wkładaniu zwrócić uwagę na prawidłową bieguno-
wość – postępować zgodnie ze schematem umieszczonym na 
zewnątrz pokrywki wnęki na baterie.
Jeżeli wskaźnik naładowania baterii 
5 miga czerwonym świat-
łem, baterie trzeba wymienić.
Należy wymieniać wszystkie baterie równocześnie. Stosować 
tylko baterie, pochodzące od tego samego producenta i o jed-
nakowej pojemności.
 Jeżeli urządzenie jest przez dłuższy czas nieużywane, 
należy wyjąć z niego baterie. Mogą one przy dłuższym 
nieużywaniu ulec korozji i się rozładować.
Zastosowanie platformy obrotowej
Rowek prowadzący 
15 urządzenia 
pomiarowego nasadzić na szynę 
prowadzącą 
16 platformy obrotowej 
19 i do oporu nasunąć urządzenie 
pomiarowe na platformę. W celu de-
montażu zdjąć urządzenie pomiaro-
we z platformy, wykonując powyżej 
wymienione czynności w odwrot-
nym kierunku.
Wysunąć teleskopowe nogi statywu
Odkręcić śrubę ustalającą 
17  wysuwanej stopki. Wy-
ciągnąć stopkę. Zablokować 
stopkę poprzez dokręcenie 
śruby ustalającej 
17. Po-
wtórzyć wszystkie czynno-
ści dla pozostałych dwóch 
stopek.
Praca urządzenia
Włączenie
 Urządzenie pomiarowe należy chronić przed wilgocią i 
bezpośrednim napromieniowaniem słonecznym.
 Narzędzie należy chronić przed ekstremalnie wysokimi 
lub niskimi temperaturami, a także przed wahaniami 
temperatury. Nie należy go na przykład pozostawiać na 
dłuższy okres czasu w samochodzie. W przypadku, gdy 
urządzenie pomiarowe poddane było większym wahaniom 
temperatury, należy przed użyciem odczekać, aż powróci 
ono do normalnej temperatury. Ekstremalnie wysokie lub 
niskie temperatury, a także silne wahania temperatury mo-
gą mieć negatywny wpływ na precyzję pomiaru.
 Urządzenie pomiarowe należy chronić przed silnymi 
uderzeniami lub upadkiem. W przypadku silnego wpływu 
z zewnątrz na urządzenie pomiarowe należy je przed dal-
szą eksploatacją poddać kontroli na dokładność (zob. 
„Dokładność niwelacji“).
 Urządzenie pomiarowe należy transportować w stanie 
wyłączonym. Wyłączenie powoduje automatyczną bloka-
dę jednostki wahadłowej, która przy silniejszym ruchu mo-
głaby ulec uszkodzeniu.
Włączanie/wyłączanie
Aby 
włączyć urządzenie pomiarowe, należy ustawić włącz-
nik/wyłącznik 
14 w pozycji „ on“ (w przypadku prac bez 
funkcji automatycznej niwelacji) lub w pozycji 
„
on“ (w 
przypadku prac z funkcją automatycznej niwelacji). Natych-
miast po włączeniu urządzenia pomiarowego z otworów wylo-
towych 
1 wysyłane są linie lasera.
 Nie wolno kierować wiązki laserowej w stronę osób i 
zwierząt, jak również spoglądać w wiązkę (nawet przy 
zachowaniu większej odległości).
Aby 
wyłączyć urządzenie pomiarowe, należy ustawić włącz-
nik/wyłącznik 
14 w pozycji „off“ (wyłączony). Wyłączenie 
powoduje automatyczną blokadę jednostki wahadłowej.
Po przekroczeniu maksymalnie dopuszczalnej temperatury 
pracy 40 °C urządzenie wyłącza się, by chronić diodę lasera. 
Po ochłodzeniu urządzenie jest znów gotowe do eksploatacji 
i może zostać ponownie włączone.
Deaktywacja automatycznego wyłącznika
Urządzenie pomiarowe wyłącza się samoczynnie po 30 min. 
pracy. Aby dokonać deaktywacji funkcji automatycznego wy-
łączania, należy przy włączaniu urządzenia pomiarowego 
wcisnąć przycisk zmiany trybów pracy 
4 i przytrzymać go w 
tej pozycji przez 3 sekundy. Deaktywacja automatycznego 
wyłącznika sygnalizowana jest krótkim mrugnięciem linii lase-
ra po upływie 3 sekund.
 Nie wolno zostawiać włączonego urządzenia pomiaro-
wego bez nadzoru, a po zakończeniu użytkowania nale-
ży je wyłączać. Wiązka lasera może spowodować oślepie-
nie osób postronnych.
Aby dokonać aktywacji funkcji automatycznego wyłączania, 
należy wyłączyć urządzenie pomiarowe, a następnie ponow-
nie je włączyć (nie przytrzymując wciśniętego przycisku zmia-
ny trybów pracy 
4).
Tryby pomiarowe (patrz ilustracje A
–
D)
Urządzenie pomiarowe może pracować w czterech trybach 
pracy, który użytkownik może w każdej chwili zmienić:
– w trybie pracy poziomej (tryb 
A): emitowana jest pozioma 
linia lasera,
– w trybie pracy krzyżowej (tryb 
B): emitowana jest jedna 
pozioma i jedna pionowa linia lasera,
– w trybie pracy pionowej (tryb
C): emitowane są dwie pio-
nowe, ortogonalne linie lasera,
– w trybie pracy poziomej połączonym z trybem pracy piono-
wej (tryb 
D): emitowana jest jedna pozioma i dwie pionowe 
linie lasera.
We wszystkich trybach pracy na podłoże rzutowany jest 
punkt prostopadły.
OBJ_BUCH-1973-002.book  Page 90  Thursday, October 10, 2013  4:45 PM

 Polski | 
91
Bosch Power Tools
1 618 C00 99J | (10.10.13)
Po włączeniu urządzenie automatycznie ustawia się w trybie 
„D“. Aby zmienić tryb pracy, należy wcisnąć przycisk przełą-
czania trybów pracy 
4.
We wszystkich czterech trybach można pracować zarówno z 
jak i bez funkcji automatycznej niwelacji.
W trybie pracy krzyżowej i w trybie pracy poziomej można za 
pomocą pokrętła 
18 ustawiać pionowe linie lasera dokładnie 
nad mierzonym obiektem.
Funkcja pulsacji
Do prac z odbiornikiem lasera 
27 należy  – niezależnie od wy-
branego trybu pracy  – dokonać aktywacji funkcji pulsacji.
W trybie pracy pulsacyjnym linie lasera migają z bardzo wyso-
ką częstotliwością i stają się dzięki temu „zauważalne“ przez 
odbiornik lasera 
27.
Aby uruchomić funkcję pulsacji, należy wcisnąć przycisk 
3. 
Przy włączonej funkcji pulsacji wskaźnik 
2 świeci się na zie-
lono. 
Przy włączonym trybie pulsacyjnym widoczność linii lasera 
przez ludzkie oko jest zredukowana. Dlatego do prac bez od-
biornika laserowego należy wyłączyć funkcję pulsacji poprzez 
ponowne wciśnięcie przycisku 
3. Przy wyłączonej funkcji pul-
sacji wskaźnik 
2 wygasa.
Funkcja automatycznej niwelacji (poziomowania)
Zastosowanie funkcji automatycznej niwelacji
Ustawić urządzenie na poziomym, stabilnym podłożu lub za-
mocować je na dostępnym w handlu statywie fotograficznym.
Do pracy z funkcją automatycznej niwelacji należy przesunąć 
włącznik/wyłącznik 
14 na pozycję „
on“. 
Funkcja automatycznej niwelacji automatycznie wyrównuje 
nierówności w zakresie samopoziomowania, wynoszącym 
±4°. Zaprzestanie migania linii lasera oznacza, iż urządzenie 
jest wypoziomowane.
Jeżeli przeprowadzenie automatycznej niwelacji nie jest moż-
liwe, gdyż np. gdy powierzchnia podłoża, na którym stoi urzą-
dzenie pomiarowe odbiega od poziomu o więcej niż 4°, linie 
lasera migają. W tym wypadku należy ustawić urządzenie po-
miarowe w poziomej pozycji i odczekać aż do samopowypo-
ziomowania
W razie wstrząsów lub zmiany położenia pracującego urzą-
dzenia pomiarowego, dokonuje ono ponownie automatycznej 
samoniwelacji. Aby uniknąć błędów w pomiarze należy w 
przypadku ponownej niwelacji skontrolować pozycję pozio-
mej lub pionowej linii lasera w odniesieniu do punktów refe-
rencyjnych.
Praca po dezaktywacji funkcji automatycznej niwelacji
Do prac bez funkcji automatycznej niwelacji włącznik/wyłącz-
nik 
14 należy ustawić w pozycji „   on“. Wyłączenie funkcji 
automatycznej niwelacji sygnalizowane jest stałym miganiem 
linii lasera.
Jeżeli urządzenie pomiarowe ma wyłączoną funkcję automa-
tycznej niwelacji, można je trzymać w ręku lub postawić na na-
dającym się do tego celu podłożu. W trybie pracy krzyżowo-li-
niowym obie linie lasera nie muszą koniecznie przebiegać pro-
stopadle względem siebie.
Dokładność niwelacji
Wpływy na dokładność niwelacji
Największy wpływ wywiera temperatura otoczenia. W szcze-
gólności różnice temperatur, biegnące od ziemi ku górze mo-
gą odchylić wiązkę lasera.
Ponieważ warstwowy rozkład temperatury jest największy w 
pobliżu podłoża, urządzenie pomiarowe powinno być  – w 
przypadku odcinka mierniczego większego niż 20 m  – 
zamontowane zawsze na statywie. Oprócz tego należy starać 
się ustawić urządzenie pomiarowe w miarę możliwości po-
środku płaszczyzny roboczej.
Oprócz czynników zewnętrznych także i czynniki specyficzne 
dla danego urządzenia (np. upadki lub silne uderzenia) mogą 
być przyczyną zakłóceń w pomiarach. Dlatego za każdym ra-
zem przed przystąpieniem do pracy należy skontrolować do-
kładność urządzenia pomiarowego.
Należy skontrolować najpierw dokładność pozycjonowania 
wysokości poziomej linii lasera oraz dokładność jej poziomo-
wania, a następnie dokładność poziomowania pionowej linii 
lasera.
Jeżeli jedna z kontroli wykazałaby, iż urządzenie pomiarowe 
przekracza maksymalnie dopuszczalne odchylenie, urządze-
nie należy oddać do naprawy w jednym z punktów serwiso-
wych firmy Bosch.
Dokładność pozycjonowania wysokości poziomej linii 
lasera
Do przeprowadzenia kontroli dokładności wysokości linii po-
ziomej potrzebny jest swobodny odcinek długości 5 m. o sta-
bilnym podłożu między dwoma ścianami A i B.
– Zamontować urządzenie pomiarowe w pobliżu ściany A na 
statywie lub ustawić je na stabilnym, równym podłożu. 
Włączyć urządzenie pomiarowe. Wybrać tryb pracy krzy-
żowo-liniowy z włączoną funkcją automatycznej niwelacji.
– Skierować wiązkę lasera na ścianę A (znajdującą się bliżej) 
i odczekać, aż urządzenie pomiarowe się wypoziomuje. Za-
znaczyć na ścianie środek punktu, w którym krzyżują się li-
nie lasera (punkt I).
A
B
5 m
OBJ_BUCH-1973-002.book  Page 91  Thursday, October 10, 2013  4:45 PM

92 | Polski 
1 618 C00 99J | (10.10.13)
Bosch Power Tools
– Obrócić urządzenie pomiarowe o 180°, odczekać aż się 
wypoziomuje i zaznaczyć na przeciwległej ścianie B punkt, 
w którym krzyżują się linie lasera (punkt II).
– Przestawić urządzenie pomiarowe (nie obracając go) w po-
bliże ściany B, włączyć i rozpocząć niwelację.
– Ustawić wysokość urządzenia pomiarowego (na statywie 
albo ewentualnie podkładając coś pod urządzenie) tak, 
aby punkt przecięcia linii lasera dokładnie pokrywał się 
z zaznaczonym uprzednio punktem II na ścianie B.
– Obrócić urządzenie pomiarowe o 180°, nie zmieniając je-
go wysokości. Skierować jego wiązkę na ścianę A tak, aby 
pionowa linia lasera przebiegała przez uprzednio zazna-
czony punkt I. Odczekać aż urządzenie pomiarowe się wy-
poziomuje i zaznaczyć punkt przecięcia linii lasera na ścia-
nie A (punkt III).
– Z  różnicy 
d między oboma zaznaczonymi punktami I i III na 
ścianie A wyniknie rzeczywiste odchylenie urządzenia 
pomiarowego od pozycjonowanej wysokości.
Maksymalnie dopuszczalne odchylenie d
max
 oblicza się w na-
stępujący sposób:
d
max
= podwójna odległość między ścianami x 0,3 mm/m
Przykład: W przypadku odległości między ścianami wynoszą-
cej 5 m maksymalnie dopuszczalne odchylenie może wynosić
d
max
= 2 x 5 m x 0,3 mm/m = 3 mm.  Oznacza  to,  że  zaznaczo-
ne punkty mogą być od siebie oddalone o najwyżej 3 mm.
Dokładność poziomowania poziomej linii lasera
Do przeprowadzenia kontroli dokładności poziomowania linii 
poziomej potrzebna jest wolna przestrzeń o wymiarach ok. 
5 x 5 m.
– Ustawić urządzenie pomiarowe na stabilnym, równym pod-
łożu, dokładnie pośrodku między ścianą A i ścianą B. Odcze-
kać aż urządzenie wypoziomuje się w trybie pracy poziomej.
– W odległości 2,5 m od urządzenia pomiarowego zaznaczyć 
na obu ścianach środek linii lasera (punkt I na ścianie A i 
punkt II na ścianie B).
– Obrócić urządzenie pomiarowe o 180° i ustawić je w odle-
głości 5 m, a następnie odczekać aż się wypoziomuje.
– Ustawić wysokość urządzenia pomiarowego (na statywie 
albo ewentualnie podkładając coś pod urządzenie) tak, 
aby środek linii lasera dokładnie pokrywał się z zaznaczo-
nym uprzednio punktem II na ścianie B.
– Zaznaczyć na ścianie A środek linii lasera jako punkt III 
(pionowo nad wzgl. pod punktem I).
– Z  różnicy 
d między oboma zaznaczonymi punktami I i III na 
ścianie A wyniknie rzeczywiste odchylenie urządzenia po-
miarowego od poziomu.
Maksymalnie dopuszczalne odchylenie d
max
 oblicza się w na-
stępujący sposób:
d
max
= podwójna odległość między ścianami x 0,3 mm/m
Przykład: W przypadku odległości między ścianami wynoszą-
cej 5 m maksymalnie dopuszczalne odchylenie może wynosić
d
max
= 2 x 5 m x 0,3 mm/m = 3 mm. Oznacza to, że zaznaczo-
ne punkty mogą być od siebie oddalone o najwyżej 3 mm.
A
B
180˚
A
B
d
180˚
A
B
2,5 m
,0 m
5,
5
A
B
d
2,5 m
A
B
OBJ_BUCH-1973-002.book  Page 92  Thursday, October 10, 2013  4:45 PM

 Polski | 
93
Bosch Power Tools
1 618 C00 99J | (10.10.13)
Dokładność poziomowania pionowej linii lasera
Do przeprowadzenia kontroli dokładności poziomowania linii 
pionowej potrzebny jest otwór drzwiowy. Po obu stronach 
drzwi musi być minimum 2,5 m miejsca. Niezbędne jest też 
stabilne podłoże.
– Ustawić urządzenie pomiarowe w odległości 2,5 m od ot-
woru drzwiowego na stałym, równym podłożu (nie na sta-
tywie). Odczekać samowypoziomowanie się urządzenia 
pomiarowego w trybie pracy krzyżowym i skierować linie 
lasera na otwór drzwiowy.
– Zaznaczyć środek poziomej linii lasera na podłodze w ot-
worze drzwiowym (punkt I), w odległości 5 m po drugiej 
stonie otworu drzwiowego (punkt II), jak również na gór-
nej framudze otworu drzwiowego (punkt III).
– Ustawić urządzenie pomiarowe po drugiej stronie otworu 
drzwiowego, dokładnie za punktem II. Odczekać, aż urzą-
dzenie pomiarowe się wypoziomuje i skierować pionową li-
nię lasera tak, by jej środek przebiegał dokładnie przez 
punkty I i II.
– Z różnicy 
d między punktem III i środkiem linii lasera na 
górnej framudze otworu drzwiowego wyniknie rzeczywiste 
odchylenie urządzenia pomiarowego od pionu.
– Należy zmierzyć wysokość otworu drzwiowego.
Maksymalnie dopuszczalne odchylenie d
max
 oblicza się w na-
stępujący sposób: 
d
max
= podwójna wysokość otworu drzwiowego x 0,3 mm/m
Przykład: W przypadku otworu drzwiowego o wysokości 2 m 
maksymalnie dopuszczalne odchylenie może wynosić:
d
max
= 2 x 2 m x 0,3 mm/m = 1,2 mm. Oznacza to, że zazna-
czone punkty mogą być od siebie oddalone o najwyżej 
1,2 mm.
Kontrola dokładności wyznaczania pionu
Do przeprowadzenia kontroli konieczny jest swobodny odci-
nek pomiarowy pomiędzy podłogą i sufitem, wynoszący ok. 
5 m.
– Zamontować narzędzie pomiarowe na platformie obroto-
wej i ustawić je na podłodze.
– Włączyć urządzenie pomiarowe i odczekać automatyczną 
samoniwelację.
– Zaznaczyć na suficie środek górnego punktu przecięcia li-
nii (punkt I). Oprócz tego zaznaczyć środek dolnego punk-
tu laserowego na podłodze (punkt II).
– Obrócić urządzenie pomiarowe o 180°. Ustawić je w taki 
sposób, aby środek dolnego punktu laserowego pokrywał 
się z zaznaczonym uprzednio punktem II. Poczekać, aż 
urządzenie pomiarowe dokona autoniwelacji. Zaznaczyć 
środek górnego punktu laserowego (punkt  III).
– Różnica 
d obu zaznaczonych punktów I i III na suficie daje 
odchylenie rzeczywiste urządzenia pomiarowego od pionu.
Na odcinku pomiarowym wynoszącym 5 m odchylenie nie 
może przekraczać: 5 m x ±0,6 mm/m x 2 = ±6 mm. 
Różnica 
d między punktami I i III może więc wynosić maksy-
malnie 6 mm.
2,5 m
2,5 m
2 m
d
5 m
180°
d
OBJ_BUCH-1973-002.book  Page 93  Thursday, October 10, 2013  4:45 PM

жүктеу/скачать 21,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: